Veel beveiliging, walkietalkies en vijftig pizza’s. Achter de schermen bij het EenVandaag Verkiezingsdebat

O hemel, zo komt het nooit vol, denkt Arjan van Amerongen bij zichzelf. Hij kijkt vanaf de balustrade naar de ruimte voor de aula, die is gevuld met mensen en lawaai. Over vijf kwartier begint de live uitzending op NPO1. Namens het EFR-bestuur is hij verantwoordelijk voor de operationele kant van het debat. EenVandaag vertrouwt op hem om de aula te vullen met studenten. “Een volle aula is dus onze hoogste prioriteit”, vertelt Van Amerongen, die vorig jaar zijn bachelor Economie en Bedrijfseconomie behaalde. “We zijn bij EFR blij met het vertrouwen, want ze weten dat wij dit professioneel kunnen doen, maar we voelen de druk ook flink.”

De beveiliging van de politici is streng, zeker voor Geert Wilders, die bedreigd wordt. De campus oplopen om een groep studenten de zaal in te trekken als zaalvulling, is daarom geen optie. Vooraf aanmelden was nodig om iedereen te kunnen checken. “Ik liep terug langs de beveiliging om te kijken of er nog commissieleden waren met een bandje, dat waren er twee”, vertelt Van Amerongen een paar minuten later. “Zij waren aangemeld en gecheckt, dus mochten naar binnen. Toen ik terugliep, sloeg de spanning volledig om. Dit past nooit, dacht ik toen. Je hoort over 20 procent no show bij allerlei voorstellingen en bijeenkomsten, maar ik durfde het niet aan om zoveel extra kaarten te verkopen. We hebben 7 of 8 procent extra kaartjes verkocht.”

De ochtend voor het debat begint in alle rust. Om half 8 staan zes leden van de vereniging voor de deur van hun kantoor. Evelien van Oostrom (president van EFR en tot vorig jaar student Economie en Bedrijfseconomie), Van Amerongen en commissielid Louise Giezeman (studeert Bedrijfskunde) zijn klaarwakker en hebben er duidelijk zin in. De jongens van de activiteitencommissie zijn mentaal nog aan het opstarten – de motregen buiten helpt niet. “Ik voel me een klein beetje gefrituurd, maar goed”, zegt Van Amerongen tijdens het koffiezetten. Alleen Van Oostrom was het afgelopen weekend niet op de campus, de rest was er zondag ook om half 8. De EFR-voorzitter zegt dat ze blij is dat het iconische debat terug is op de universiteit. “Het was pas zeker na een gesprek in Hilversum. Toen we hoorden dat zeven partijleiders komen, was het hier wel even een feestje.”

Met koppen koffie en thee kan de doorloop van het draaiboek beginnen. Straks moeten eerst alle garderobehaakjes opgehangen worden, want, zo zegt commissielid Simon Maas (Economie en Bedrijfseconomie), dat is ‘héél veel werk’. Van Amerongen wil dat er nog wat banners of andere branding worden klaargezet bij de plek waar de politici worden ontvangen. De walkietalkies liggen klaar. De draaiboeken kloppen en zijn dubbel gecheckt, al kunnen de studenten het schema haast dromen. “Hoe staat het met de pizza’s voor ons voor vanavond”, wil hij ook nog weten. Die zijn bijna zeker geregeld, krijgt hij te horen. Na het overleg dragen Van Amerongen en Lars Mackenback (activiteitencommissie en student Economie en Bedrijfseconomie) twee bureaustoelen via de achterdeur naar buiten. Van Amerongen vond de stoelen in de visagieruimte niet netjes genoeg voor ‘de vip-gasten’, dus nemen de studenten eigen stoelen mee.

Op het podium van de aula is een ronde verhoging gebouwd die doet denken aan een arena. Aan alle kanten staan grote camera’s en lampen. Het is bijna middag, dus tijd voor de technische doorloop. Het duurt nog uren voor de politici komen, daarom nemen studenten de rollen van de partijleiders op zich. De studenten zijn door EFR geselecteerd op hun lengte, die moest overeenkomen met de politici. Dat helpt de tv-productie bij het instellen van de camera’s. Van Oostrom kijkt toe vanuit de zaal. “Ik heb er zoveel zin in. De energie is nog niet op.” Mooi meegenomen voor haar is dat ze vanavond een keuze kan maken op welke partij ze gaat stemmen. “De twee leiders van de partijen waar ik tussen twijfel doen mee aan het debat. Welke dat zijn, zeg ik liever niet als medeorganisator. Ik ben nu meer bezig met de speech die ik straks geef voor de zaal.”

Het aantal beveiligers lijkt ondertussen exponentieel te groeien. “Ze kwamen zojuist aanlopen in peloton”, zegt Van Amerongen. Hij is net als de president van zijn vereniging nog steeds ontzettend ontspannen. Tussen 13 en 14 uur kunnen ze ook niet zoveel doen. Dan moet iedereen het pand uit voor de bomcheck. Als je daarna nog het Erasmusgebouw in wil, moet je door de beveiligingspoortjes. Vanaf het middaguur zijn ook steeds meer agenten te zien. Ze rijden rond over de campus, staan voor en in het A-gebouw en lopen ook boven bij de bestuurskamers rond.

Op de campus is geen bom gevonden, toch lijkt in A1-09, de tijdelijke ruimte van het EFR-bestuur een kleine ‘bom’ ontploft. Op het eerste oog liggen er dozen van wijnflessen op tafel. De grond is bezaaid met proppen papier. Het blijkt allemaal voor waterkannen te zijn. Die moesten door naar de aula. “Dat moest ineens snel, snel”, vertelt Van Amerongen. De volgende doorloop is net geweest, nu met presentator Pieter Jan Hagens. Nu die afgelopen is, mochten de kannen komen. Twee studenten wordt gevraagd de ruimte even op te ruimen, ‘want dit ziet er natuurlijk niet uit’.

“Het begint wat hectisch te worden”, zegt Van Amerongen. “Vanaf nu gaat het snel en niet iedereen mag meer overal komen om bijvoorbeeld laatste dingen klaar te zetten, want de bomcheck is geweest.” De walkietalkie bliept ondertussen regelmatig. Bij iedere bliep hoort een  oranje flits. “Door dit apparaat zet ik vandaag wel iets minder stappen dan de laatste dagen. Nu loop ik niet ‘snel even’ naar mensen toe, maar vraag ik het ze zo. Alhoewel…” Hij pakt zijn telefoon erbij. “Het is nu half 5 en ik zit op 14.763 stappen. Zaterdag waren dat er ruim 22.000 en zondag bijna 25.000.” In het voorbijgaan zegt Maas (die eerder de opmerking maakte over de garderobehaakjes en verantwoordelijk is voor alle persoonlijke assistenten) nog even: “Het gaat allemaal goed!”

Tijdens de speech van Van Oostrom komen nog steeds mensen de zaal in. Het productieteam herschikt sommige rijen en vraagt mensen door te schuiven terwijl de EFR-president doorpraat. “De eerste editie was in 2002”, vertelt ze over het debat. “Dat stond toen in het teken van de overwinning van Pim Fortuyn bij de gemeenteraadsverkiezingen eerder dat jaar.” Dan is het tijd om alle telefoons – en walkietalkies – uit te schakelen. Even kunnen de bestuursleden 45 minuten rustig zitten zonder vragen te beantwoorden en zaken te regelen.

Na het debat omhelzen de bestuursleden elkaar. Duimpjes worden in de lucht gestoken. “Uiteindelijk had iedereen een plekje”, vertelt Van Amerongen bij de borrel. “90 procent van de verkochte kaarten is gescand, dus het kwam helemaal goed.” Van Oostrom is ‘heel erg tevreden’ en ‘heel blij’. Haar taak vlak voor het debat was om de politici te ontvangen en mee te lopen naar de ruimtes waar zij konden wachten. “Iedereen was te laat, dat gaf stress. Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging was als enige te vroeg.” Met iedereen heeft ze naar eigen zeggen een fijn praatje gemaakt. “Het ging bijvoorbeeld over wat ik studeerde of ik vroeg of zij zin hadden in de avond.” De commissieleden vliegen ondertussen nog door de aula. Zolang de borrel niet klaar is, kunnen zij niet rustig zitten.

Aan het einde van de borrel staan de tafels vol (zo goed als lege) bier- en wijnglazen, leeggegeten bakjes borrelnoten en kruimels van het bittergarnituur. Het is 21 uur en tijd de Theilhal te verlaten. Een rij beveiligers vormt haast een muur om de laatste aanwezigen, vooral EFR-leden met trek, richting de uitgang te wijzen. Als plechtig beloofd is aan Van Amerongen dat de studenten straks weer terug mogen om op te ruimen, vertrekken ze allemaal. De vijftig pizzadozen die net bezorgd zijn, gaan voorop richting het EFR-kantoor in het G-gebouw. De pizza’s worden verdeeld en als iedereen de kans heeft om een biertje te openen of een paar slokken wijn te drinken, stapt Giezeman op een bierkrat. Als voorzitter van de activiteitencommissie wil ze een speech geven. De sfeer is volledig uitgelaten. “Geen speech zonder pizza in de hand”, roept haar publiek haar toe.

Dan stapt Van Amerongen het kantoor binnen. “Geef die jongen een bak”, roepen de EFR-leden hem toe. Dus stapt ook hij op de bierkrat. Iedereen krijgt een bedankje. Ook Ilse van der Hoek, de penningmeester van de activiteitencommissie, terwijl zij er vandaag helemaal niet bij is: ze is met Laurentius op wintersport. “Ze heeft onwijs hard gewerkt en vond het moeilijk er niet bij te zijn.” Dus volgt ook voor haar een applaus. De laatste restjes stress vallen van iedereen af. Van Amerongen houdt zijn biertje in de lucht om te proosten op de succesvolle dag. Anderen staan op om met hem een biertje te drinken. Straks en morgen weer opruimen, nu eerst pizza en gezelligheid.