Opening Academisch Jaar: ‘Mooi om de professoren in hun toga te zien, terwijl ze rondlopen met een drankje’

De Opening van het Academisch Jaar begint met de plechtige binnenkomst van de hoogleraren in toga, tegen de achtergrond van een stemmige hymne. Het om het thema ‘AI’ gedrapeerde programma is een propvol en uiteenlopende aaneenschakeling van verplichte nummers, zoals klappen voor alle belangrijke mensen van het bestuur en prijsuitreikingen, tot spetterende optredens, waartoe de keynote van kunstenaar Refik Anadol gerekend mag worden.

Terwijl Anadol zijn verhaal doet wordt zo’n beetje de halve aula getransformeerd door zijn AI-gedreven kunst, die op de muren wordt geprojecteerd. Hij raast door zijn sheets, terwijl de continu bewegende, veranderende, kleurrijke vormen de zaal hypnotiseren.

Daar kan onderwijswethouder Said Kasmi niet tegenop, tijdens het ultrakorte ‘panelgesprek’ waarbij hij twee vragen mag beantwoorden (‘Wat kan Rotterdam aan AI hebben?’ ‘Het personeelstekort zou kunnen worden opgelost met zelfrijdende auto’s.’) Voorzitter van het College van Bestuur Ed Brinksma sluit af met een fascinerende speech, waarin hij poëzie reciteert (in het Portugees!) en benadrukt dat je het (juist) zonder opleiding ver kunt schoppen, zoals enkele heren van Bauhaus (architect Walter Gropius, kunstenaar Theo van Doesburg).

Na een kleine twee uur (het programma loopt een half uur uit) mogen bezoekers eindelijk aan de borrel. Voorzitter Brinksma, vergezeld door zijn vrouw, vult na het verlaten van de aula prompt een bekertje met water. Hij kijkt tevreden terug op de opening: “Er waren wat technische glitches, maar we hebben mooi laten zien hoe breed het thema AI is.” Of hij nog mensen wil spreken op de borrel? “Nou meestal word ik aan een stuk door aangesproken. Eerst maar eens een witte wijn!”

Die laat helaas nog even op zich wachten: een klein leger obers bewaakt de bar. “Ja, anders stagneert het”, legt een van hen uit. “Dan blijft iedereen hier hangen, voor de doorstroming willen we dat mensen eerst doorlopen.” Ger Lugtenberg, rieten hoed in hand, druipt beteuterd af. “Tot acht jaar geleden was ik hier de PR-man, dus organiseerde ik dit feestje. Het is wel meer show dan serieus geworden.” Hij is samen met oud-medewerkers Geert Stevens en Gert Goris. “Ger, Geert en Gert”, schateren ze alle drie. Stevens over het ‘showgehalte’ van het programma: “Een keer per jaar is het leuk, maar ik zou zo geen college willen hebben. Op de ouden van dagen maak je zo een weinig wetenschappelijke indruk. Zoveel prijzen ook, je wordt er tureluurs van!” “Een show met een academisch sausje”, beaamt Goris.

Lugtenberg ‘laat het allemaal over zich heen komen’, maar mist wel één element uit ‘zijn’ tijd: “Vroeger zongen we met de hele zaal de hymne, nu staat er een cd op, gelukkig wel van het Erasmus Kamer Koor.” Inmiddels heeft zich een klein leger van oud-collega’s om de drie heren heen verzameld, dus ze moeten verder.

Iets verderop staan Laura Rolsma en Lisanne Bos, allebei op 1 september begonnen als LDE-trainee (Leiden, Delft en Rotterdam). Ze hebben genoten van de opening. Bos: “Ze doen wel echt hun best om het hip en van deze tijd te maken. Die kunstenaar was fantastisch.” Rolsma: “Zo leuk dat zangeres Meau er was! Wat? Ken je die niet?!” Op de borrel hopen ze nieuwe mensen te leren kennen, zegt ze. Bos: “Ik dacht meer aan wijn, bier en bitterballen. En daarna mensen leren kennen.” Rolsma: “Het is wel leuk om een beetje de sfeer van de universiteit te proeven.” Bos: “En je hebt morgen nog eens iets om het over te hebben bij de koffieautomaat.”

Aanwezig is ook voormalig Kunsthal- en Rijksmuseumdirecteur Wim Pijbes. “Wat ik hier doe? Ik ben uitgenodigd. Ik was wel benieuwd naar de nieuwe rector magnificus, maar die heeft wel een heel bescheiden rol genomen vandaag, met slechts de uitreiking van een prijs. Ik ga zo nog even een biertje met haar drinken.”

Ook hij is te spreken over Anadol. “Vier jaar geleden zag ik zijn werk in New York al. Heel goed dat ze een kunstenaar uitnodigen. Wetenschap is goed, maar kunst gaat verder. Kunst is grenzeloos, Anadol zei dat je met data alles kunt vormgeven, dat vind ik een fascinerende uitspraak.”

Voormalig Kamervoorzitter Frans Weisglas loopt langs en schudt Pijbes de hand. Ze houden een onderonsje over de bijbaantjes van professoren. Pijbes: “Daar is vanavond een uitzending over.” Weisglas: “Zolang ze er maar transparant over zijn, maar dan nog kan het verkeerd gaan.” Hij komt sinds zijn pensioen als alumnus ieder jaar naar de opening. “Altijd leuk om andere alumni te spreken. Van het verhaal van die kunstenaar heb ik maar 60 procent begrepen. Ja Wim, dat snapte jij natuurlijk helemaal!”

Achterin de C-hal is ondertussen muzikale omlijsting, waar weinig animo voor is, behalve door de enthousiast dansende student Julia Picazo, die daar samen staat met Erasmus X-onderzoeker Lara Macarena. Macarena: “Ik vond de technologische onderwerpen heel interessant, dat zijn thema’s waar we het echt over moeten hebben. AI is nu eenmaal hier.” Picazo is te spreken over de nadruk die werd gelegd op kunst. “Dat liet echt het potentieel van AI zien en het nodigde uit om met een open geest na te denken hoe je AI kunt gebruiken.”

De borrel loopt alweer op zijn einde, door de draaideur komen Laura Gasco en Iris Daleweij, allebei Media & Business-masterstudenten. Daleweij: “Laura herkende mij van de introductie en sprak me aan in de rij.”

Gasco was onder de indruk van het programma: “Ik heb hiervoor in Turijn gestudeerd en dat is een groot verschil met de schaal hier. Het was leuk om daarna de professoren in hun toga te zien, terwijl ze rondliepen met een drankje.” Daleweij: “Ik kwam voor de kunstenaar.” Gasco: “De kunst was adembenemend mooi. Ik kwam om het universiteitsleven in al zijn aspecten te beleven, ik ben tenslotte nieuw in de stad.” Gasco: “De vegetarische bitterballen waren amazing, mooi om hier de lokale cuisine ook te beleven.” Daleweij is eveneens lyrisch over de hapjes: “We hebben het dienblad achtervolgd.” Inmiddels is de Italiaanse uitwisselingsstudent Christian Granaldi aangehaakt: “Ik ben hier maar een paar maanden, dus ik wil zoveel mogelijk doen. Gratis drankjes? Ik ben erbij!”