Wat zijn jouw gedachten over deze oorlog?
“Het is verschrikkelijk, en het zou niet zo mogen zijn. Ik schaam me kapot dat mijn land een ander land binnenvalt. Aan de andere kant heb ik nooit op Poetin gestemd. Ook mijn familie niet of mijn goede vrienden. Maar ik maak me wel zorgen over mijn familie daar terwijl ik hier ben. Ik weet dat de meeste Europese landen zeggen dat ze Russen niet het land uit zullen zetten, maar dat is wel een gedachte die zo nu en dan door mijn hoofd speelt. Ik ben daar opgegroeid en heb er vrienden, maar ik zal zelf niet snel teruggaan. Het is dus een enorme achtbaan van emoties, stress, schaamte, zorgen, je weet gewoon niet wat je met jezelf aan moet.”
Waar maak je je het meest zorgen over met betrekking tot je familie?
“Dat ik ze niet kan opzoeken. Kunnen ze ontsnappen als de situatie erger wordt? Wat zal er gebeuren met de Russische economie, met het geld van mijn familie en de positie van Rusland in de wereld? Welke kansen zullen ze krijgen? Dat zijn de vragen waar ik me dagelijks mee bezig houd. Ik kan nog niet echt zeggen dat ik me zorgen maak over hun veiligheid, maar we kunnen de toekomst niet voorspellen.”
Sinds vrijdag zijn in Rusland nieuwe wetten van kracht die de vrijheid van meningsuiting aanpakken. Om haar familie in Rusland te beschermen, wilde Polina niet dat haar achternaam of foto in dit artikel werd gepubliceerd.
Je ouders zijn net als jij tegen Poetin. Kunnen ze zich in Sint-Petersburg tegen hem uitspreken?
“Ze hebben dezelfde kijk op de wereld als ik. Ze zijn ook tegen deze regering, tegen Poetin, tegen de oorlog. Tegen alles wat er nu gebeurt. En ze kunnen zich uitspreken, maar er zijn twee manieren om ernaar te kijken. Mijn vader en moeder kunnen daarom wel openlijk met vrienden over politiek praten. Maar mijn vader kan niet naar een demonstratie gaan, omdat hij de enige is die werkt en een gezin van vijf moet onderhouden. En hij heeft ook verantwoordelijkheden voor zijn medewerkers en het bedrijf. Hij kan het risico om gearresteerd te worden niet lopen, omdat heel veel mensen er de gevolgen van zouden ondervinden als hij gearresteerd wordt. Maar hij probeert wel mensen om hem heen van gedachten te doen veranderen, als hij daarvoor de kans krijgt. Hij is een beetje zoals ik, we doen vaak onze mond open. En je mond open doen is belangrijk om mensen te helpen de waarheid te leren kennen.”
Er is een risico voor jou als je je als Rus uitspreekt tegen de oorlog. Waarom doe je dat dan toch?
“Ik zie geen bedreiging voor mij persoonlijk, en zelfs als dat zo zou zijn, is er op dit moment geen weg terug. Ik heb mijn hele leven communicatie bestudeerd en ik heb een idioot aantal artikelen geschreven over hoe corrupt en verschrikkelijk deze regering is. Dit jaar alleen al iets van vijf artikelen. Als ze iets over mij willen vinden, is het er al.Een nieuwe wet in Rusland stelt dat als je Oekraïne steunt, met name financieel, dat als landverraad wordt beschouwd. Landverraad staat in Rusland gelijk aan twintig jaar gevangenisstraf. Dus als ze vinden dat ik een landverrader ben, dan hebben ze alle informatie al in handen. Ik denk niet dat een artikel meer of minder nog verschil zal maken.”
Maak je je daar geen zorgen over?
“Jawel. Het speelt natuurlijk door mijn hoofd. Met de nieuwe regels en wetten die dagelijks in Rusland worden ingevoerd, maak ik me zorgen om mezelf en mijn familie. Oorspronkelijk was ik niet van plan om mijn naam te anonimiseren. Maar nu worden de wetten steeds strenger en te veel of te direct mijn mening uitspreken kan het voor mij ingewikkeld maken om terug te keren naar Rusland, een risico betekenen voor mijn ouders of mijzelf in de gevangenis doen belanden. Het is natuurlijk makkelijker om je uit te spreken in Nederland dan in Rusland, dus ik ben hier wel veiliger. Er zijn echter mensen die geraakt kunnen worden door mijn uitspraken, waardoor ik wel twee keer nadenk over wat en waar ik iets zeg. De Russische regering geeft niets om hun bevolking. Het enige waar ze om geven is ons opsluiten en vermoorden. En hoewel je stem laten horen een van de manieren is om het regime omver te werpen, is de veiligheid van de mensen van wie ik hou ook belangrijk voor mij.
Wat vind je van de sancties? Raken ze je familie en vrienden in Rusland?
“Ze maken de economie kapot, dus natuurlijk. Maar ik vind de sancties geweldig, ze helpen. Ik zie dat sommige mensen langzaam van mening veranderen, want hoewel ze niets om politiek geven, geven ze wel om de nieuwste iPhone en nu kunnen ze die niet krijgen’. Veel sancties zijn gericht tegen de elite, en ik ben ervan overtuigd dat als de elite zich tegen Poetin keert – wat niet snel zal gebeuren omdat zij degenen zijn die er het meest van profiteren – er een kans is als zij zich tegen hem keren. In die zin zijn de sancties goed. Aan de andere kant haat ik ze, omdat ik mijn ouders voorlopig niet kan zien. Ik was van plan om in Europa met ze af te spreken, maar daar mogen ze niet heen. En dat vind ik heel naar, en ik haat het dat ik minder uit kan geven omdat ik niet weet hoe lang mijn ouders me nog kunnen ondersteunen met een roebel die zo sterk wordt gedevalueerd. Ik maak me zorgen over het bedrijf van mijn vader. Ik maak me zorgen om mijn kleine broertje en het risico dat hij wordt opgeroepen voor een oorlog die hij niet steunt. Met deze sancties zou migratie naar het buitenland zijn enige kans op een succesvolle toekomst kunnen zijn. Zal hij sowieso nog naar het buitenland kunnen? Dus ik denk dat de EU het juiste doet, misschien niet eens genoeg. Ik steun Oekraïne echt, en ik hoop dat de EU en de VS deze oorlog tot een einde kunnen brengen. Maar in zekere zin sta ik met deze maatregelen ook aan de kant waar de klappen vallen.”
Wat betekent deze oorlog voor hoe je je voelt om Russische te zijn?
“Schaamte. Omdat ik van de Russische cultuur houd, het is schitterend, de natuur daar is prachtig. Ook Russische mensen kunnen mooi zijn. Ze zijn vaak erg hartelijk en gastvrij. Maar nu wordt iedereen als slecht gezien, en dat is niet voor niets. De mensen die dit regime en deze oorlog steunen zijn slecht. Ze denken dat het oké is om mensen te doden. Maar ik merk dat ik stiller ben dan anders. Het zit hem in kleine details. Als ik bijvoorbeeld van plan ben iets te bakken, zeg ik niet dat het een Russische taart is, maar gewoon dat ik een taart bak. Het is iets waar ik onbewust mee begonnen ben.”
Praat je met Oekraïners over de oorlog?
“Ja, ik heb veel Oekraïense vrienden. Maar ik heb er geen discussies over gehad. Omdat ze niet alle Russen haten, ze haten de mensen die dit steunen. Ze haten het dat hun mensen worden vermoord. En dat is heel goed te begrijpen. Ik steun hen, mijn zus vangt vluchtelingen uit Oekraïne op, we doneren wat we hebben en staan zij aan zij met mensen uit Oekraïne in demonstraties. Zelfs als Oekraïners op dit moment iets negatiefs tegen mij zeggen, hebben ze daar min of meer het recht toe. Omdat ze zien dat mijn cultuur en mijn land hen aanvallen. Voor mij is het gerechtvaardigd dat ze Russen haten. Ze lijden veel meer dan wij allemaal. Woorden van haat doen meer pijn als ze komen van Europeanen die er niet bij betrokken zijn. Er zijn zoveel mensen die niets van het onderwerp afweten en mij proberen persoonlijk de schuld te geven. En ik sta altijd open voor discussie. Maar ze moeten eerst weten waarover ze praten en dan pas mogen ze naar mij komen.
“Ik hoop op een snelle oplossing en dat alles snel weer redelijk normaal wordt. En ik hoop echt dat hij zal worden gestraft en omvergeworpen, en dat we allemaal onze vrijheid en ons leven terugkrijgen.”