Vanwege de coronapandemie werden de eredoctoraten online uitgereikt. Daarom werd de kappa van Karl Deisseroth, hoogleraar Bioengineering, en Psychiatrie en gedragswetenschappen aan Stanford University omgehangen door zijn vrouw in zijn huis in Californië in aanwezigheid van zijn familie. De andere eredoctor Trisha Greenhalgh, hoogleraar Primary Care Health Sciences aan University of Oxford zat wat dichterbij in het Verenigd Koninkrijk. De kappa en bul die eerder waren opgestuurd, werden door een collega uitgereikt.
‘Briljante wetenschapper’
In zijn laudatio, waarin de eredoctor lof krijgt toegezwaaid, noemde erepromotor Chris de Zeeuw (hoogleraar Neurowetenschappen, Erasmus MC) Deisseroth een ‘briljante wetenschapper’. Deisseroth, heeft baanbrekend onderzoek gedaan in de optogenetica. Met deze techniek kunnen individuele cellen in de hersenen in beeld worden gebracht, en heel direct worden behandeld bij ziekte. “Het probleem dat medicijnen voorheen álle cellen beïnvloedden, niet alleen de zieke, dat probleem heeft Karl opgelost”, aldus De Zeeuw. Ziektes als epilepsie, Parkinson en ALS kunnen hiermee (in de toekomst) beter worden behandeld.
Bijzonder noemde De Zeeuw ook het feit dat Deisseroth zijn werkzaamheden niet tot het lab beperkt, maar als psychiater nog wekelijks patiënten met autisme en depressies ontvangt.
Gedrag van een plant
Deisseroth geeft na de ceremonie een kort college over zijn ontdekkingen. Indirect is het een pleidooi voor fundamentele wetenschap. Zijn vinding om hersencellen te laten oplichten om in beeld te brengen is gestoeld op onderzoek van de negentiende-eeuwse botanist Andrei Famintsyn die ontdekte dat bepaalde eencellige groene algen naar het licht bewegen. “Zo zie je waar wetenschap toe kan leiden. Dit gedrag van een plant heeft uiteindelijk geresulteerd in de optogenetica”, aldus Deisseroth.
‘Ik ben een rebel’
Het tweede eredoctoraat, vanuit de Erasmus School of Health Policy & Management (ESHPM), was voor Trisha Greenhalgh. Zij kreeg een eredoctoraat voor haar onderzoek naar complexe innovaties in de zorg. Naast haar werk als arts en onderzoeker zit Greenhalgh in verschillende medische adviesraden in het Verenigd Koninkrijk en bij de World Health Organisation.
Greenhalgh is verheugd met het eredoctoraat van een universiteit die de naam van Erasmus draagt. “Hij was een beetje een rebel die vocht tegen de heersende dogma’s, en zo zie ik mijzelf ook. Ik vind het mooi om nu verbonden te zijn met een jonge universiteit, als je bedenkt dat mijn eigen universiteit Oxford 920 jaar oud is.”
Greenhalgh ontving de versierselen digitaal uit handen van erepromotor Roland Bal (hoogleraar Bestuur en beleid van de gezondheidszorg, ESHPM). “Er zijn nog nooit zo veel discussies geweest over de gezondheidszorg en technologie als de afgelopen periode”, startte Bal zijn laudatio voor Greenhalgh. Zij heeft daar (alleen al richting haar 150 duizend twittervolgers) een belangrijke bijdrage aan geleverd als wetenschapper. “Greenhalgh heeft een brug geslagen tussen de medische en de sociale wetenschappen, en een framework gemaakt dat hopelijk leidt tot minder mislukte innovaties in de gezondheidszorg”, zegt Bal.
‘Er bestaan geen nette lineaire levens’
Greenhalgh geeft een mooi voorbeeld van hoe een medische innovatie, in dit geval een glucosemeter voor thuis, ook bestand moet zijn tegen gebeurtenissen in het dagelijks leven, zoals een hond die het apparaat in zijn bek neemt. “Dat is de complexiteit waar wij mee leven, er bestaan geen nette lineaire levens.”
Ze legt uit dat lastige problemen ook lastig zijn om op te lossen, omdat betrokkenen verschillende visies hebben op wat succes of falen is van een project. Daarom heeft het geen zin naar consensus te werken, maar wel om met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. Greenhalgh haalt Aristoteles aan die zei dat ‘we elkaar verhalen moeten vertellen’ om complexe problemen te lijf te gaan.
