Vanaf 1 september weer allemaal naar campus, de vraag is nog hoe

Het ministerie van Onderwijs heeft universiteiten gevraagd twee scenario’s uit te werken: met en zonder anderhalve meter. 13 augustus, drie dagen voordat de Eurekaweek begint, zal het ministerie een knoop doorhakken, zeiden premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge tijdens de persconferentie. Onderwijsminister Ingrid van Engelshoven heeft deze boodschap nog eens herhaald in een brief aan alle hogescholen en universiteiten.

“En tot frustratie van mij en mijn collega’s bij andere faculteiten werkt de minister niet echt mee”, zegt Brigitte Hoogendoorn, programmadirecteur bij de Erasmus School of Economics (ESE). Vanuit het hele land komt kritiek op de aanpak van het kabinet. Wachten tot half augustus is onwerkbaar, vinden de universiteiten. De ESE laat docenten zelf kiezen wat wel werkbaar is voor het vak dat zij geven. “In de tussentijd moeten onze docenten zich dus in bochten wringen om twee scenario’s werkbaar te krijgen, wat in de zomer veel inspanning vraagt, na al een druk jaar.” De twee scenario’s zijn volgens Hoogendoorn dusdanig verschillend dat het lastig plannen wordt. Als de anderhalve meter behouden blijft, zal dat vooral impact hebben op kleinschalig onderwijs, en een goed alternatief daarvoor vinden is lastiger dan voor de grote hoorcolleges, die eenvoudig gestreamd kunnen worden.

Ook bij Geneeskunde is het nog even puzzelen. Prodecaan Maarten Frens gaf eerder aan juist de richtlijnen van het ministerie af te wachten. “Daar hangt voor ons nogal wat vanaf, met name als het gaat om praktijkonderwijs en grotere groepen”, zei hij toen. De richtlijnen hebben Frens weinig duidelijkheid verschaft: de opleiding zal meerdere scenario’s moeten uitwerken.

“Bij Filosofie gaan de vakken in alle opleidingen vanaf september op de campus plaatsvinden, als dat kan”, laat onderwijsdecaan Han van Ruler van de Erasmus School of Philosophy weten. De minister heeft aangegeven dat het meest waarschijnlijke scenario is dat de anderhalve meter komt te vervallen, maar dat er dan een maximum komt van 75 mensen in een collegezaal. Bij de bachelor Filosofie houden ze rekening met dat scenario. Studenten schrijven zich vooraf in voor de grotere colleges. De andere studenten kunnen via een stream meekijken, ook kan iedereen de opname terugkijken op Canvas. Bij werkgroepen en de masters zijn groepen vaak klein genoeg om door te mogen gaan.

Bij de Erasmus School of Health Policy & Management gaan alle lessen op de campus plaatsvinden, laat onderwijsdecaan Jane Murray Cramm weten. Voor internationale studenten worden, zoals bij alle faculteiten, maatregelen genomen.

Hybride onderwijs, dus deels offline en online, ziet niet iedereen zitten. Bij de Erasmus School of History, Culture and Communication (ESHCC) zijn colleges online óf offline. “We doen ons best om waar mogelijk hybride onderwijs te vermijden”, laat onderwijsdecaan Jason Pridmore weten. “We vinden dat niet effectief voor studenten of wenselijk voor onze faculteit. De vakken in de Nederlandstalige studies zullen 100 procent offline zijn.” De ESHCC heeft aan docenten gevraagd wat zij willen, in persoon of toch digitaal. Tot dusver zijn er nog geen botsingen geweest met de voorkeuren van mensen en wat nodig is voor het geven van de vakken, zegt Pridmore. “Ik ben erg blij met de openheid en de flexibiliteit van ons onderwijzend personeel.”

Wat niet digitaal moet, wordt komend jaar niet digitaal gedaan, blijft de boodschap van de faculteiten. “Ook afstudeerceremonies willen wij heel graag weer op de campus aanbieden”, vertellen Maarten Verbrugh en Harriët Schelhaas, de onderwijsdecanen bij de Erasmus School of Law (ESL). “Studenten hebben zo hard gewerkt, en hebben het echt voor de kiezen gekregen. Het zou heel fijn zijn als we hen weer op de campus in het zonnetje kunnen zetten, dat hebben ze verdiend. En daar kijken wij als docenten ook naar uit.” Voor de bacheloropleidingen willen ze bij de ESL zo lang als mogelijk offline onderwijs aanbieden aan de onderwijsgroepen. Hier zitten veertien studenten in een groep. De docent of tutor kan hierbij niet kiezen voor een online optie. “Maar zolang de coronacrisis nog bestaat, moeten we wel een online alternatief bieden. Dat doen we door een aantal puur digitale onderwijsgroepen aan te bieden.”

Voor de internationale studenten is de boodschap duidelijk: kom naar Rotterdam! De Rotterdam School of Management (RSM) heeft het zelfs zo letterlijk op hun eigen website staan. Onderwijsdecaan Michel Lander verwijst dan ook daar naar toe. “Met de beschikbare informatie van het ministerie is dit de mate waarin we nu duidelijkheid kunnen geven.” Is het onmogelijk om te komen, dan zal het onderwijs online plaatsvinden. De RSM vraagt internationals wel uiterlijk half oktober naar Nederland te komen. Na twee weken quarantaine kunnen ze dan in november offline aan blok twee beginnen.

De Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) garandeert de mogelijkheid tot online onderwijs tot eind december. “Ervan uitgaande dat de covid-crisis dan onder controle is”, zegt Bram Steijn, onderwijsdecaan bij ESSB. Mocht de anderhalve meter afstand in september gehandhaafd worden dan zal bij deze faculteit een deel van het onderwijs ‘naar online moeten’, laat Steijn weten.

Bij het volledig internationale International Institute of Social Studies (ISS) zijn ze naast het plannen van het onderwijs druk met de informatievoorziening voor hun studenten. “Wij raden alle studenten dan ook aan om tijdig naar Nederland te komen”, vertelt onderwijsdecaan Karin Arts. Naast de jaarlijkse adviezen over visa is er de informatie over vaccinaties en inreisbeperkingen bijgekomen.

In algemene zin garandeert de Erasmus Universiteit aan internationale studenten dat ze online onderwijs kunnen volgen, als het niet mogelijk voor ze is om naar Nederland af te reizen. De universiteit verwacht wel dat de meeste onderwijsactiviteiten na de zomer weer op de campus plaatsvinden.