Eén punt blijft Letthe benadrukken: “Iedereen is welwillend om te helpen, maar door dit systeem met alle rigide regels kan ik niet geholpen worden. Ik ben gefrustreerd door het systeem, niet door de mensen die erin opgesloten zitten.” Inmiddels heeft ze hoop voor het restant van dit collegejaar, maar voor volgend jaar houdt ze haar hart vast. “Ik weet ook niet alle oplossingen, maar ik weet wel dat ik niet uitgesloten zou moeten worden om hoe ik geboren ben.”
Alle stappen van het rouwproces
Letthe is slechthorend geboren. Maar met haar gehoorapparaat kan ze alles aan, dus ook het studentenleven. Naar de kroeg of naar college, dat is allemaal geen probleem. Tot de pandemie begint. De geluidskwaliteit van de online colleges is te slecht. “Ik accepteer niet snel dat mijn gehoorapparaat mijn leven belemmert. Het is alsof je iemand die zeer slecht ziet hele kleine letters laat lezen. Het kost of heel veel energie of het gaat simpelweg niet.” Ze probeert het maandenlang, maar het levert haar vooral stress en onrust op. Na een bezoek aan een psycholoog krijgt ze de diagnose burn-out.
Als Letthe haar verhaal doet, klinkt ze rustig. “Ik kan er zo rustig over vertellen omdat ik alle stappen van het rouwproces al doorgemaakt heb”, zegt ze grappend. “En wat heb ik eraan om de hele tijd boos te zijn? Dan kom je helemaal nergens.” Is ze boos en verdrietig? Absoluut.
Letthe doet de dubbelstudie Economie en Rechten, en zou niets liever doen dan beide bachelors afronden. Voor Economie moet ze nog één vak. Dat heeft ze door het begin van de pandemie niet af kunnen maken. Voor Rechten moet ze nog 60 studiepunten halen, maar de scriptie is al geschreven. Ze is begonnen aan de master Behavioural Economics, maar zolang het onderwijs online is, komt ze niet verder. Mailen en spreken met studieadviseurs, studentendecanen en docenten probeert ze toch onderwijs te krijgen. “Gelukkig ben ik mijn baan verloren”, zegt Letthe sarcastisch. “Dit hele proces kost zoveel tijd dat het een parttimebaan is.”
Van het kastje naar de muur
Na de zomer voelt Letthe weer de energie om aan haar studie te beginnen. Maar makkelijk gaat dat niet. Colleges zijn nog steeds online, de geluidskwaliteit nog te slecht en hulp krijgen blijkt niet eenvoudig. Een schrijftolk helpt andere slechthorende studenten. “Ik heb daar geen recht op, want ik ben niet slechthorend genoeg om aanspraak te maken. Het UWV regelt deze tolken, maar het blijkt een enorm bureaucratische instelling waar de regels in steen gebeiteld zijn. Die zijn voor corona opgesteld en nog niet aangepast.” Later blijkt ook dat er geen tolken voor Letthe beschikbaar zijn. Ze volgt nu een Engelstalige en gespecialiseerde master, dat kunnen maar weinig tolken aan en de vraag is nu al een jaar zeer hoog.
Binnen de muren van de Erasmus Universiteit gaat de hulpvraag niet soepeler. “En niet alleen bij mij. Iedere slechthorende student heeft wel een verhaal, al zijn we maar met vijf tot tien mensen. Een andere collegezaal regelen omdat de akoestiek te slecht is? Dat gaat zomaar niet.”
Een recente afwijzing van de examencommissie steekt bij Letthe nog het meest. Een docent heeft aangeboden dat ze deze zomer een tentamen mondeling mag doen, en de docent wil ook nog helpen met de voorbereidingen. “Die steun, dat straaltje hoop, dat deed mij zo goed. Al was het maar voor één vak, het was waar ik mij aan vasthield.” De docent stapt naar de examencommissie om toestemming te vragen, maar dat moet Letthe zelf doen. Dan wordt het verzoek afgewezen, want ze moet eerst naar de studieadviseur. “Daar was ik al lang en breed geweest, maar zo staat het in de regels. Er is geen ruimte meer om te kijken naar wat een student nodig heeft. Een examencommissie zou een fles champagne moeten ontkurken als een docent naar ze toekomt om een student te helpen!”
‘Voor eerst in leven voel ik mij gehandicapt’

Voor het eerst in haar leven voelt Letthe zich gehandicapt. “Ik was altijd wel een beetje trots, want dit maakt mij tot wie ik ben. Ik had vrede met mijn handicap. Het afgelopen jaar heb ik voor het eerst gewenst dat ik het niet had. Ik ben altijd assertief genoeg geweest om overal achteraan te gaan, maar hoe vecht je tegen een pandemie en tegen een systeem met zulke regels? Ik begon mezelf schuldig te voelen dat ik zo om hulp vroeg. Stelde ik me aan?”
Officieel is Letthe nog student bij de Erasmus School of Law, maar in haar hoofd heeft ze al een streep gezet door haar studie Rechten. “Dat opgeven is echt een van de zwaarste dingen, over die studie ben ik zo enthousiast geweest. De dubbelstudie Rechten en Economie is voor mij perfect. Ik wilde niet stoppen, maar na mijn burn-out is mij duidelijk geworden dat ik nu geen twee studies naast elkaar kan doen.” Ze wilde de kant van het arbeidsrecht op. “Ik heb er zo hard voor geploeterd om toegelaten te worden, en toen om de studies te doen. Ik heb eens in één studiejaar 120 studiepunten gehaald. Ik dacht bij mijzelf: hier word ik gelukkig van.” Doorgaan ziet ze momenteel niet zitten. Economie afronden, waar ze al verder mee is, wordt al een uitdaging door corona. “En ik wil geen schulden blijven opbouwen. Ik wil ook door.”
Happy end?
Eind april stuurt Letthe een mail naar rector magnificus Frank van der Duijn Schouten. Ze laat hem weten diep teleurgesteld te zijn dat de universiteit haar niet helpt. Ze beschrijft dat ze door de machteloosheid en frustratie ‘haar tranen niet meer kan bedwingen’. Het secretariaat stuurt de mail eerst door naar de studentendecanen, maar drie verschillende studentendecanen konden haar juist niet helpen. Die mail naar de rector leidt uiteindelijk tot een gesprek met de studieadviseur en de decaan.
“Dit jaar gaat lukken”, zegt Letthe voorzichtig optimistisch na het gesprek. Ze krijgt ondertiteling bij haar colleges. Eerder dit jaar had ze al meegedaan aan de proef die toen korte tijd liep. Nu wordt deze functie aangeschaft en mag zij er gebruik van maken. “Volgend jaar wordt spannend”, zegt ze over haar master. “Het gaat afhangen van een assertieve en bereikbare studieadviseur en een meewerkende examencommissie.” Als het onderwijs online blijft, moeten er mogelijk vervangende opdrachten voorgelegd worden aan de commissie.
Waar Letthe echt op hoopt, is dat toekomstige studenten beter geholpen worden. Daarvoor is volgens haar een cultuuromslag nodig. Ze heeft zelf overal geprobeerd hulp te vinden. “Ook bij de afdeling Diversiteit en Inclusie, maar daar kreeg ik te horen dat zij hier niet over gingen. Toen heb ik gelachen van ongeloof, want gehandicapten worden niet inclusief behandeld, maar het bureau tegen discriminatie en voor inclusie kan mij niet helpen?” Een onzichtbare handicap wordt volgens Letthe nog te vaak over het hoofd gezien. “Tegen iemand in een rolstoel zou je nooit zeggen: loop die vier trappen zelf maar op. Maar dat wordt wel tegen mij gezegd, en alleen maar omdat de regels het niet altijd toelaten om studenten te helpen.”
Reactie van Rector Magnificus Frank van der Duijn Schouten:
“Als voormalig voorzitter van het Expertisecentrum Inclusief Onderwijs (voorheen Stichting Handicap & Studie) voel ik mij persoonlijk zeer door het verhaal van Letthe aangesproken. Natuurlijk kunnen we in een grote onderwijsorganisatie zoals de EUR niet zonder regels, richtlijnen en systemen. Maar als universitaire gemeenschap moeten we er ook onze eer in stellen oplossingen te vinden voor individuele gevallen waarin de toepassing van de regels tot apert onjuiste conclusies leidt. Ik weet dat examencommissies binnen onze universiteit daarop in het algemeen ook gespitst zijn. Dat het vinden van een oplossing voor de situatie van Letthe te lang heeft geduurd, betreur ik daarom zeer. Goed dat ze met haar verhaal naar buiten is getreden, want het minste dat wij kunnen doen is hieruit lering trekken.”
Reactie Studeren met een functiebeperking
Regina de Bruijn-Boot en Marlijn Wagenaar, de Studentendecanen die zich inzetten voor studenten met een functiebeperking, zeggen het verhaal van Letthe te kennen. Ook herkennen ze dat sommige processen traag verlopen. De studentdecanen hopen echter dat andere studenten contact met hen opnemen als ze hulp nodig hebben. Zij kunnen helpen bij het zoeken naar mogelijke voorzieningen. Vragen kunnen gesteld worden via [email protected]. Wie bijvoorbeeld ook ondertiteling wil bij de colleges kan hierover met de studentendecanen in gesprek.
Wat is dit herkenbaar!
Kom dit ook tegen bij studerende met CI.
Letthe, bedankt voor je verhaal!
Mijn beperking mag dan wel anders van aard zijn, maar mijn ervaring met de regeltjes en de EUR is exact hetzelfde. Het is enorm verdrietig om te zien dat er zo veel mensen zijn die tegen het systeem aanlopen ondanks dat ze slim, intelligent en gedreven genoeg zijn om hun doelen te kunnen behalen. Je vraagt om een opleiding maar wordt vervolgens neergehaald…
Beste Lethe,
Jammer dat je bij goede studievorderingen nu problemen met het verstaan hebt. Kijk eens op de website hieronder: https://www.nvvs-gelre.nl/512045_akoestiek-en-goed-spraakverstaan-ii-onderwijs-in-de-vereeniging.
Ik heb 50 jaar geleden als zeer slechthorende universitair onderwijs gevolgd (primitief) en nu volg ik video-raadsvergaderingen. Wat dat laatste betreft adviseur ik iedere spreker langgzzaamm en dui-de-lijk te spreken en het microfoontje te gebruiken aan een earphoontje. Daarnaast kun je zelf aan je laptop een goede ontvanger koppelen. Daarbij is het van belang of je al of niet hoorhulp gebruikt. Als je wil kunnen we hierover mailen. Groetjes NVVSGelre
Reageren niet meer mogelijk.