“Samuel was precies mijn leeftijd (47 jaar), hij was ook professor en had ook een kind dat de leeftijd van mijn zoon is, dus ik kon me er zeker mee identificeren. Ik walg ervan, want hij werd gedood omdat hij in Frankrijk les gaf in kritisch denken. Dat is onverdraaglijk. Maar ik denk niet dat onze reactie moet zijn dat dit een aanval was op onze manier van leven. De Franse ziel wordt niet aangevallen, dit was een op zichzelf staand incident, hoop ik”, zei Augé over de moord op Paty, slechts twee dagen voor de aanval in Nice. Na het incident dat kort daarop volgde, is zijn kijk op de zaak niet veranderd. “Als academici is het onze taak om te denken en onze kennis te communiceren. Er is nog steeds veel dat we niet weten over beide gevallen en we moeten een stap terug doen voordat we reageren op een manier die alleen maar schadelijk is.”
Geïsoleerde gevallen
Augé heeft in veel verschillende landen gewerkt en gewoond, waaronder Libanon, dat volgens hem erg religieus is. In zijn eigen woorden heeft hij daardoor de neiging om religie anders te zien dan zijn mede-Fransen. “Veel Fransen zijn boos op bepaalde stromingen van de Islam en het is niet de eerste keer dat we te maken hebben met iemand die handelt in de naam van Allah. Maar, na extreem geschokt te zijn, was mijn tweede reactie: Is het de Islam of is het gewoon een of andere gekke kerel die zijn fantasie vervult? Ik ben geneigd te geloven dat we de invloed van religie op deze mensen overdrijven. Moslims zijn het grootste slachtoffer van terrorisme in de wereld. We moeten ons daarom niet richten op deze geïsoleerde gevallen.”
Duidelijk geval van propaganda
Internationaal zijn de politieke spanningen toegenomen. De Turkse president Erdogan zei eerder dat de Franse president Macron ‘mentale problemen’, nadat laatstgenoemde de islam tot ‘religie in crisis’ verklaarde. Dat deed Macron na de moord op Samuel Paty door een Russisch-Tsjetsjeense moslim-extremist. “Helaas verandert het in een botsing van beschavingen, waar sommige mensen erg van genieten, maar ik niet”, zegt Augé. “Dit is een duidelijk geval van propaganda. Als je een ongunstige situatie hebt in je land, leid je de aandacht af naar iets anders. Dat is precies wat Erdogan nu doet. Hij doet zich voor als de verdediger van de islam wereldwijd en als je Erdogan en de seculiere geschiedenis van Turkije kent, is dat nogal ironisch. Macron zelf deed ook precies wat van hem verwacht werd: de oorlog verklaren aan een bepaald soort fanatisme. Ik begrijp dat hij dit moet doen als leider van het Franse volk, ook al keur ik het niet altijd goed.”
Ondanks de verwoesting verandert de moord op Samuel Paty of de aanslag in Nice niets voor Augé. Reflecterend op zijn eigen colleges, stelt hij dat de universiteit niet alleen ‘gezellig’ moet zijn, maar dat waarden en verschillende levensstijlen moeten worden uitgelegd. “Dan kunnen mensen agree to disagree en en écht leren respecteren. En vergeet dat heilige begrip tolerantie maar eens. Als ik een cursus geef en iedereen is het erover eens dat racisme slecht is, maar dan maakt een student een opmerking over dat ik als Fransman Engels spreek, want ‘Fransen spreken geen Engels’, dan is dat geen racisme, maar onverdraagzaamheid. Dus zelfs in deze klas zullen er kleine stukjes bewijs zijn van onverdraagzaamheid, xenofobie etc. Het zal moeilijk zijn voor studenten om dat met elkaar in verband te brengen, omdat ze slechts 10 minuten geleden massaal racisme aan de kaak stelden.”
Harry Potter belachelijk maken
Ondanks dat hij les heeft gegeven over de hele wereld, vindt Augé dat hij alleen het vrije gebruik van humor en provocatie in Nederland moest beperken. “Ik weet dat ik soms mensen beledig als ik dat niet van plan ben en op andere momenten zal ik iets heel controversieel zeggen en het kan niemand iets schelen. Echter, als iemand zich echt gekwetst voelt door wat ik zeg, zal ik me altijd verontschuldigen, want het is niet mijn bedoeling om te beledigen. Vandaag heb ik me verontschuldigd voor het belachelijk maken van Harry Potter. Ik denk ook dat Friends (serie) een verspilling van tijd is, maar dat zou ik niet zeggen tegen mijn studenten, want dat is voor hen heilig. Om nog maar te zwijgen over de Nederlandse koning.”
