Waarom is dit onderzoek nu relevant?
“Banken spelen een cruciale rol in het op gang houden van de economie, dus als zij echt in problemen komen, dan wordt de economische schade misschien nog wel groter dan we nu denken. Wanneer bedrijven door de crisis niet in staat zijn om leningen terug te betalen, heeft dat gevolgen voor de maatstaven die banken vervolgens zullen hanteren om nieuwe leningen uit te geven. Banken ontdekken de achterstanden vaak pas laat, terwijl de aandelenmarkt een snelle en actuele manier is om te zien wat er gebeurt met bedrijven en dus met banken. Door de actuele economische schade van voor banken zo vroeg mogelijk in kaart te brengen, hopen we dat Nederlandse en Europese toezichthouders op tijd kunnen ingrijpen.”
Wat motiveert je om onderzoek te doen naar de impact van COVID-19?
“Ik vind mijn werk als wetenschapper heel leuk omdat ik nieuwe dingen kan leren en onderzoeken. Intussen ben ik zo’n twintig jaar in dienst bij de EUR en ik heb me daarbij, naast onderwijs, vooral gericht op relatief pure wetenschap, maar ik voel nu wel de behoefte om meer de maatschappelijke impact op te zoeken. Ik heb een vrij specialistisch vakgebied en dat heeft beperkingen; mijn onderzoeken worden ergens in een tijdschrift gepubliceerd en door slechts enkele tientallen mensen over de hele wereld echt gelezen. Dat is nuttig, maar voordat het ergens invloed heeft, kan dat jaren duren en heel indirect zijn. Nu vind ik het vooral leuk om te kijken hoe ik met mijn expertise meer kan bijdragen aan het maatschappelijk debat en dit is wel een hele goede aanleiding daartoe.”
Hoe voer je een onderzoek uit tijdens een pandemie?
“Ons onderzoek is gebaseerd op data van aandelenkoersen en banken. Daar laten we statistische analyses op los die je in principe overal kan uitvoeren op je laptop. De enige invloed die de pandemie heeft, is dat we nu als onderzoekers online vergaderen.”
Wat is jullie hypothese bij dit onderzoek?
“We verwachtten dat banken door de crisis een flinke klap zouden krijgen door de pandemie. Intussen zijn we al een aantal maanden bezig met het onderzoek en de data over maart en april bevestigen deze theorie. Er zijn wat serieuze verliezen voorspeld voor de Europese bankensector, maar het verrassende is dat de aandelenkoersen na april alweer behoorlijk hersteld zijn. Er is veel discussie over waarom die aandelenkoersen zo goed hersteld zijn, terwijl de economische crisis nog in gang is. Die vraag is ook deel van ons onderzoek.”
Wat is er op de aandelenmarkt veranderd door de pandemie?
“In maart, toen de pandemie zich aandiende, gingen de koersen dramatisch omlaag met ongeveer een derde. Dat is gigantisch en zie je bijna nooit, want dat betekent dat een derde van de economische waarde van Nederlandse bedrijven zowat overnacht is verdwenen. Toen de lockdown werd aangekondigd, kwam er een flinke positieve correctie op de markt. Dat suggereert dat de aandelenmarkt als geheel inschatte dat de maatregelen goed waren voor de economie op lange termijn. Dat levert een interessante discussie op over concurrentie tussen zorg en economie.”
Wat is er in jouw werk veranderd door de pandemie?
“De grote verandering is dat het onderwijs nu allemaal online is. Het begin was een spannende tijd die goed was voor de teamspirit, omdat we met z’n allen voor een enorm issue stonden dat we samen moesten oplossen. Onderwijsinnovatie kan vaak lang duren en misgaan, maar nu moest het in korte tijd goed verlopen. We hebben daarom als vakgroep van alles geprobeerd en ik denk dat dat voor de toekomst ook goed kan uitpakken, omdat we nu veel meer ervaring hebben met digitalisering.”
“We zijn ook een aantal onderzoeken begonnen die te maken hebben met de pandemie. Onze onderzoeken zijn meestal gericht op de lange termijn en het duurt meestal jaren voordat een onderzoek van de idee-fase naar publicatie gaat. Dit onderzoek is juist veel meer gericht op de actualiteit en kan impact hebben op beleidsdiscussies. Dat vereist een andere mindset, want de resultaten van dit onderzoek moeten gauw beschikbaar zijn. We moeten er vaart achter zetten.”
Hoe ervaar jij de coronapandemie persoonlijk?
“In het voorjaar had ik er eigenlijk wel plezier in. Ik vond het wel prettig om thuis te werken. Mijn dochter was toen ook vrij van school, dus heb ik veel tijd met haar kunnen doorbrengen. Intussen vind ik het wel erg jammer dat we thuis zitten, want ik mis mijn collega’s nogal. Ik mis de cohesie en het uitwisselen. Ik spreek veel mensen via Zoom, maar dat is toch veel zakelijker, terwijl je op de campus nog even kon napraten en daardoor een goed gevoel kon krijgen van wat er speelde. Ook het contact met studenten mis ik. De meerwaarde van het studeren aan een universiteit, zeker bij ons, is de interactie met docenten die hun expertise en enthousiasme met zich meebrengen om samen met de studenten een onderwerp uit te diepen. Dat proberen we nu nog zo goed mogelijk, maar dat is best lastig.”