Bas_economie_corona_3

Onderdeel van de Special

Wetenschap & corona

Hoe bestrijd je een pandemie? Wat zijn de gevolgen van de ‘intelligente…

Half maart vertelde de Rotterdamse onderzoeker en Spinozaprijswinnaar Frank Grosveld, naar aanleiding van de voorpublicatie op de website BiorXiv, tegen Erasmus Magazine over het onderzoek. Het team van Bosch en Grosveld maakte gebruik van een collectie antilichamen die het eerder had ontwikkeld tegen andere coronavirussen waaronder het SARS-coronavirus, die in Utrecht nog in de vriezer lagen. Eén daarvan bleek te werken tegen het virus dat momenteel rondwaart.

De wereld is inmiddels al even in de greep van Covid-19, hoe is dat voor jullie als onderzoekers?

“Pittig. We zijn 24/7 met onderzoek naar de bestrijding van het coronavirus bezig. Eerst dachten we dat het een sprint was, maar uiteindelijk realiseer ik me dat we een marathon lopen op sprintsnelheid. Het is behoorlijk uitputtend, maar dat is klein leed. Het geeft vooral veel voldoening om onderzoek te doen naar een virus dat de wereld teistert.

“Juist op coronavirologen als ons wordt een enorm beroep gedaan, omdat maar weinig virologen zich op die virussen hebben toegelegd. Coronavirussen waren in het verleden nooit een groot medisch probleem. Nu ze dat wel zijn, krijg ik duizenden mails van over de hele wereld. Wetenschappers, onderzoeksinstellingen, bedrijven, allemaal willen ze kennis ophalen bij ons, omdat wij al jaren onderzoek doen naar de verschillende coronavirussen.”

Is de huidige publicatie in Nature Communications een nieuwe mijlpaal?

“Nu het door de vakbroeders goed genoeg is bevonden voor publicatie – en daar zitten hoge eisen aan – krijgt het onderzoek extra waarde. Dat had wat voeten in de aarde, maar is uiteindelijk gelukt. En dat is super, we zijn er ontzettend blij mee. Maar het uiteindelijke doel is mensen helpen, dan creëer je pas écht waarde.”

Onze primeur over jullie onderzoek heeft toch hopelijk geen zaken kapot gemaakt?

“Ik was erdoor verrast. Op zaterdagochtend werd ik wakker en zag ons eigen onderzoek ineens op allerlei nieuwssites staan. Dat bracht een behoorlijke storm aan telefoontjes en e-mails op gang waar ik niet op voorbereid was, maar uiteindelijk bracht het vooral veel goeds. Zoveel aandacht krijg je zelden. Mede omdat jullie ook in het Engels publiceren is de kennis wijd verspreid. De samenvatting van de voorpublicatie van ons artikel is zo’n 300.000 keer gelezen, dat is ongekend.”

Wat is de stand van zaken wat een medicijn of test betreft?

“De publicatie is een eerste bemoedigende stap richting een eventuele therapie. Het antilichaam kan helpen in de strijd tegen het virus, omdat het juiste antilichaam een infectie stopt. Maar daarvoor moeten we eerst een farmaceut aan boord zien te krijgen om de veiligheid en werkzaamheid in mensen aan te tonen, en om de productie van het antilichaam op te schalen. Gesprekken daarover lopen, maar voordat het allemaal rond is en op de markt, zijn we minstens een aantal maanden en mogelijk nog wel een jaar verder.”

“Het mooie aan de vondst is dat de antistof enerzijds preventief kan werken. De toediening van het antilichaam voorkomt in zo’n geval ziekte. Anderzijds kan het werken als medicijn als iemand gediagnosticeerd is met het virus en is het bruikbaar voor een diagnostische thuistest (qua gemak vergelijkbaar met een zwangerschapstest, red.). Maar ook dat kost tijd om uit te zoeken. Zo’n thuistest bijvoorbeeld moet namelijk heel betrouwbaar zijn. Je wil niet dat mensen vals-negatieve uitslagen krijgen en de straat op gaan met het virus.”

Is dit het eerste werkzame antilichaam?

“Ja. Dat komt doordat we het, zoals Grosveld zei, al in de vriezer hadden liggen vanwege onderzoek naar eerdere coronavirussen. Er liggen inmiddels ook pre-publicaties klaar van anderen over antilichamen die de infectie van dit coronavirus voorkomen, maar wij hadden de eerste pre-publicatie en zijn nu de eersten die zo’n antilichaam officieel gepubliceerd hebben gekregen. Het bijzondere aan dit antilichaam is dat het op een deel van het virus reageert dat niet snel muteert; het slaat aan op het eerdere SARS coronavirus en op het huidige. Dat vergroot de kans dat het ook tegen eventuele toekomstige verwante coronavirussen – die al in dieren rondwaren – kan werken.”

WhatsApp Image 2020-03-13 at 20.38.54

Lees meer

Unieke vondst in Erasmus MC: antilichaam tegen corona

Een wereldprimeur van het Erasmus MC en de Universiteit Utrecht: zij vonden een…

Lees 6 reacties