Net als iedere student moet ook de EUR soms ‘examens’ maken. En net als de meeste studenten is de universiteit bloednerveus voor zo’n toetsmoment. Alleen hoeft de EUR niet urenlang te pennen in de betonnen omgeving van het Van der Goot-gebouw. De universiteit krijgt een audit, en dit keer één over de Hoger Onderwijs Kwaliteitsafspraken (HOKA). Bij een voldoende krijgt de universiteit geen studiepunten, maar vele miljoenen euro’s per jaar voor beter onderwijs.
Tot 2015 kregen alle Nederlandse studenten een beurs van de overheid. Het geld van die afgeschafte uitkering moest gebruikt worden om flink te investeren in het hoger onderwijs, luidde de verklaring vanuit de politiek. De toenmalig onderwijsminister beweerde dat die extra investering op termijn kon oplopen tot een miljard euro in 2026.
Maar universiteiten kregen niet direct na de afschaffing een cheque. Alle onderwijsinstellingen moesten eerst een plan maken over wat ze willen doen met al dat geld. En dat moet aan veel verschillende eisen voldoen. “De voorbereidingen zijn ruim een jaar geleden begonnen”, vertelt Jeroen Jansz, onderwijsdirecteur bij de ESHCC en academisch directeur bij de Community for Learning & Innovation.
De gemaakte plannen moeten ervoor zorgen dat er in het onderwijs meer aandacht komt voor praktijkvoorbeelden, vaardighedenonderwijs en arbeidsmarktvoorbereiding. Ook wordt geïnvesteerd in online leren en extra tutoren. De huiskamer die onlangs openging in Tinbergen is betaald op basis van deze middelen. Maar het examen moet dus eerst nog worden gehaald. Dat er door de hele universiteit, maar vooral achter de schermen een gespannen sfeer hangt, is alleen maar logisch, meent Jansz. “Het gaat over veel geld, om 75 miljoen euro. Daarnaast hebben we gezien dat er ook onderwijsinstellingen zijn die een negatieve beoordeling kregen.”
De audit-dag
Student Luca Kriese is onderdeel van wat ze bij de Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) ‘de HOKA-taskforce’ noemen. In deze groep zijn de plannen die zijn faculteit heeft met het HOKA-geld uitgewerkt en voorbereid voor de audit-dag. En de ESSB is een van de vijf faculteiten die tegenover het auditpanel de voorstellen moet presenteren, net als de Erasmus School of Economics en de Erasmus School of Philosophy, de Erasmus School of Law en het Erasmus Medisch Centrum. De week voor het ‘examen’ had hij nog verschillende bijeenkomsten om te oefenen voor de grote dag. “Ik heb er heel veel vertrouwen in”, zei Kriese vooraf. “We werken hier al zo lang, zo hard aan. Het moet wel goed gaan.”
Het panel heeft een dag doorgebracht op de universiteit, en heeft in die uren vooral veel gesprekken gevoerd. De voertaal was Nederlands, want dat is het NVAO-beleid, en dus moest de Duitse Luca een vertaalapparaat opzetten. Maar dat vond hijzelf geen enkel probleem. Als voorbereiding op de dag had het panel alle ingestuurde reflecties van de medezeggenschap en de investeringsplannen al doorgewerkt. Het panel maakte nog een opmerking dat de EUR zoveel materiaal had aangeleverd, zeker meer dan andere universiteiten deden. “Het viel op dat de stukken grondig gelezen waren, het panel ging wel degelijk in op de details”, vertelt Bieneke Verheijke van Academische Zaken en coördinator HOKA-zaken. En aan het einde van een lange dag kwam het verlossende woord: het panel gaat een positief advies uitbrengen aan de NVAO.
En nu is het wachten geblazen
“De positieve beoordeling is een eerste stapje”, vertelt Verheijke. “Een heel belangrijke, maar het is nu afwachten of de NVAO een positief advies geeft aan de minister van Onderwijs en dan weer of de minister dat advies overneemt”, Verheijke doelt op de situatie in Delft. Daar gaf het panel een positief advies over de plannen van de Technische Universiteit, maar nam het bestuur van de NVAO dat advies niet zonder slag of stoot over. Na gesprekken heeft onderwijsminister Ingrid van Engelshoven de plannen toch goedgekeurd. Zonder die goedkeuring krijgen onderwijsinstellingen het extra geld niet.
Verheijke gelooft niet dat zoiets bij de EUR zal gebeuren. “Er waren eigenlijk geen aanvullende vragen vanuit het panel, dus ik verwacht zonder problemen door te kunnen stromen naar een goedkeuring van de minister.” Van Engelshoven verwacht in januari een uitspraak te kunnen doen. “Voor studenten betekent dat niet dat we gaan vertragen. Veel HOKA-plannen worden nu al uitgevoerd”, vertelt Verheijke verder. “Bijvoorbeeld de vaardigheidstrainingen bij Erasmus School of Law, en de tien nieuwe studentmentoren bij Erasmus School of Health Policy and Management. Universiteitsbreed en per faculteit investeren we de komende jaren nog vele miljoenen meer.” Verheijke benadrukt nog dat er nog ruimte is voor studenten die goede ideeën hebben. “Die studenten kunnen zich allereerst melden bij de CLI. Daar is speciaal ruimte ingericht voor studenten met goede ideeën over de verbetering van het onderwijs.”
