Hoe leuk het studentenleven ook is, het brengt vaak stress met zich mee. Deadlines, tentamens en presentaties eisen veel tijd op. Een uitdagende studie combineren met werken, gezelligheid en ook nog sporten is geen gemakkelijke opgave. Nu al gestrest? Dan zijn hier vijf tips van internist Liesbeth van Rossum, medisch specialist en tevens onderzoeker op het gebied van stress en hormonen, om die stress onder controle te krijgen.
1. Wees bewust van de factoren die stress veroorzaken en van je emotionele en fysieke reacties
“Kortdurende stress, zoals tijdens een tentamen, is niet ongezond”, benadrukt Van Rossum. Verschillende hormonen, onder andere het stresshormoon cortisol, zorgen ervoor dat je geheugen zelfs tijdelijk iets beter wordt. Cortisol maakt je lichaam klaar om een prestatie te leveren. Handig als je denkprocessen tijdens een tentamen door stress net wat beter gaan. “Op de lange termijn heeft dit hormoon echter nadelige gevolgen, zoals meer buikvet, een hoge bloeddruk en een hoge bloedsuiker”, legt Van Rossum uit. Langdurige stress is dus niet alleen vervelend, maar kan ook gevaarlijk zijn. Wees je daarom bewust van situaties die stress oproepen en let op jouw reactie daarop. Welke gedachten schieten je te binnen? Waar in je lichaam voel je de spanning: in je nek, buik of elders? Weten waar de stress vandaan komt en hoe je erop reageert, kan aanknopingspunten bieden om je tegen die spanning te wapenen.
2. Bouw fysieke reserves op: eet gezond, slaap voldoende en doe aan lichaamsbeweging
In een stressvolle tijd worden je fysieke reserves aangesproken, legt Van Rossum uit. Daarom is het verstandig om ze later aan te vullen. Ook wanneer je onder spanning staat, kan het helpen om gezond te leven. Eet gezond. “Cortisol zorgt er namelijk voor dat je extra veel trek krijgt in zoet en vet eten”, zegt Van Rossum. “Zoet en vet eten zorgt er vervolgens voor dat je nog meer cortisol aanmaakt, waardoor je lichaam nóg meer stress ervaart.” De aanmaak daalt echter wanneer je voldoende lichaamsbeweging hebt. Voldoende slaap zorgt er ook voor dat je cortisolspiegel binnen de norm blijft. Te veel of te weinig slapen levert dus stress op voor je lichaam, met alle gevolgen van dien. Meer of minder dan zeven tot acht uur slapen en het veranderen van je dag-en-nachtritme is dus niet aan te raden.
3. Bouw momenten van mentale ontspanning in
Onder invloed van chronisch sterk verhoogde stresshormonen krijg je een lagere weerstand en heb je een grotere kans om bijvoorbeeld een griepje te vatten. Tegelijkertijd worden je spieren afgebroken en krijg je daar vet voor in de plaats. Een manier om langdurige stress te vermijden, is door te zorgen dat je regelmatig kunt ontspannen. Plan dus rustige momenten in, ook wanneer je een drukke dag voor de boeg hebt. Het is niet alleen fijn om weer bij te komen na een tentamen, of na een paar uur studeren, maar het helpt je ook om beter te presteren. Langdurige stress heeft namelijk een negatieve invloed op de hersenen, aldus Van Rossum.
4. Werk slimmer, niet harder
Heb je een meterslange to do-lijst en veel te veel deadlines de komende tijd? Jezelf opsluiten om dagenlang te studeren, of bijna 24/7 te bivakkeren in de bibliotheek, zijn opties, maar er zijn ook andere manieren om je taken te volbrengen. Het sleutelwoord hierbij is timemanagement. Je hoeft niet harder te werken, maar wel slimmer. Door efficiënt bezig te zijn kun je evenveel afkrijgen in minder tijd. Bedenk wat er wél belangrijk is en wat je misschien kunt schrappen van het lijstje. Kortom, neem heel even de tijd om na te denken over een slimme aanpak.
5. Positieve houding
Helaas kun je niet alle vervelende klusjes van jouw to do-lijstje schrappen, hoe strategisch je ook bezig bent. Wat je niet kunt veranderen, kun je volgens Van Rossum maar beter accepteren. Nog beter: leer om de dingen die gedaan moeten worden leuk te vinden. Natuurlijk is dat niet altijd even gemakkelijk, maar het kan helpen om de stress te reduceren. Iets dat leuk is, levert meestal minder stress op dan iets dat je als een last ziet.
