“Yes, I do” of “I promise”, zeiden de promovendi en onderzoeksmaster studenten woensdag op de vraag of ze wilden beloven zich aan de VSNU-code voor wetenschapsbeoefening te houden. 8 van de 45 beginnende wetenschappers wilden de eed niet publiekelijk afleggen en doen dit later deze week.
“Do you [name] promise to uphold the principles on ethical research behaviour as outlined in the pledge?” vroeg hoogleraar Finn Wynstra, voorzitter van de werkgroep wetenschappelijke integriteit, vanmiddag 37 keer.
De promovendi en studenten reageerden bevestigend en zetten een voor een hun handtekening onder de eed, terwijl drie fotografen om hen heen cirkelden. Gegrinnik en rumoer vulde al snel de zaal in het M-gebouw, hoewel veel promovendi en studenten de eedaflegging toch wel serieus namen.
|
De eed “Hierbij verklaar ik de ethos van goed wetenschappelijk onderzoek hoog te zullen houden en in mijn wetenschappelijke activiteiten de principes toe te passen zoals beschreven in De Nederlandse Gedragscode Wetenschapsbeoefening: Zorgvuldigheid, Betrouwbaarheid, Controleerbaarheid, Onpartijdigheid en Onafhankelijkheid. Ik zal deze principes toepassen in mijn werk en mij inzetten om deze principes te bevorderen onder andere wetenschappers en in het bijzonder mijn directe collega’s.” |
Positief effect op wangedrag
De EUR is de enige Nederlandse universiteit met een dergelijke eed. Wynstra: “Volgens sommigen is dit misschien slechts window dressing, maar wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit soort eedafleggingen een positief effect hebben op wangedrag.”
De ceremonie vormde de afsluiting van een nieuwe cursus wetenschappelijke integriteit, die verplicht is voor alle nieuwe promovendi en onderzoeksmaster studenten van Erasmus Research Institute of Management (ERIM), de onderzoeksschool van de Economie- en Bedrijfskundefaculteit. De meeste deelnemers waren eerstejaars promovendi; enkelen uit latere jaren deden vrijwillig mee.
Alle wetenschappers
De werkgroep wetenschappelijke integriteit, die onderzoekt hoe wetenschapsfraude in de toekomst voorkomen kan worden op de EUR, met aan het hoofd Wynstra, wil graag dat zo’n cursus en eedaflegging ingevoerd wordt voor alle promovendi en onderzoeksmaster studenten, evenals het overige wetenschappelijke personeel. Rector Magnificus Henk Schmidt, ook aanwezig, liet weten hier achter te staan.
De rector blikte voor de gelegenheid nog eens terug op de recente fraudegevallen op de universiteit – verigens allen hoogleraren en geen beginnende wetenschappers. “Het was een schok om te horen dat het om onze èigen collega’s ging”, zei hij, “maar we houden onszelf voor de gek als we denken dat dit uitzonderingen zijn.” Hij benadrukte dat de eed slechts een element is binnen alle maatregelen die de universiteit neemt om fraude tegen te gaan.
EM kreeg helaas, net als NOS, EenVandaag en RTL, geen toestemming om te filmen tijdens de ceremonie.
De volgende drie promovendi van de Rotterdam School of Management (RSM) legden de eed af en vertelden na afloop wat ze ervan vonden.
Jasmien Khattab:
“Ik sta neutraal tegenover de eed. De VSNU-code heb ik al ondertekend toen ik mijn contract tekende, dus dit is in feite dubbel. Wel denk ik dat je op zo’n manier meer geneigd bent om je aan een belofte te houden. Ik heb eerder bij de overheid gewerkt, waar je ook een eed moet afleggen, dus voor mij is het niet zo bijzonder. Ik kan me wel voorstellen dat sommigen het niet zagen zitten de eed publiekelijk af te leggen, vooral omdat we hier pas in de voorlaatste sessie van de cursus over hoorden. De cursus wetenschappelijke integriteit was nuttig, het geeft je een moreel kompas, hoewel het voor de volgende keer beter is om meer ruimte in te bouwen voor discussie over ethische kwesties in kleine groepjes.”
Silviu Horia Tierean:
“Ik vind het goed dat de eedaflegging een publieke bijeenkomst was. Op deze manier laten we zien dat hier dingen fout zijn gegaan, maar dat we dat onder ogen zien en er wat aan doen. Vreemd dat de televisieploegen niet mochten komen. Sommige promovendi vonden dat er gebruik van ons gemaakt werd om via een mediashow de naam van de universiteit te zuiveren. Maar wij zijn de universiteit. Ook voor ons is het belangrijk dat de EUR een goede naam heeft. De cursus was goed om je te herinneren aan de regels. Ook de senior wetenschappers moeten zo’n cursus doen en eed afleggen, vind ik.”
Jelle de Vries:
“Samen met de cursus was de eedaflegging wel nuttig. In de cursus heb ik niets gehoord wat ik nog niet wist, maar ik ging er wel door nadenken over mijn werk. Het zwengelde goed de discussie aan over allerlei wetenschapsdilemma’s. Ik heb zelf nog het vak Experimental Methods in Business Research bij Dirk Smeetsers gevolgd. Nee, we hadden natuurlijk nooit verwacht dat hij zelf met zijn onderzoeksdata rommelde. Nu weet ik hoe belangrijk het is om precies te publiceren hoe je je onderzoek gedaan hebt. En als tijdschriften onderzoek waar niets uit is gekomen niet willen publiceren, kun je dat nog altijd op internet zetten.”
In EM #11 (op 14 februari in de bakken) kun je meer lezen over hoe het staat met de rest van de maatregelen om wetenschapsfraude te voorkomen op de EUR. TL
