Na vijftien jaar werk gaf hoogleraar Van Geest zijn encyclopedie aan de paus

Het was indrukwekkend, vertelt kerkhistoricus en hoogleraar Paul van Geest (ESPhil) over zijn ontmoeting met paus Franciscus. Twee weken geleden overhandigde hij het eerste exemplaar van de Brill Encyclopedia of Early Christianity aan de leider van de katholieke kerk. De zesdelige encyclopedie is een uitgebreid wetenschappelijk naslagwerk, gewijd aan de studie van het vroege christendom, waar Van Geest samen met twee collega’s vijftien jaar aan heeft gewerkt.

Samen met theologen David Hunter en Bert Jan Lietaert Peerbolte was Van Geest verantwoordelijk voor de samenstelling en eindredactie. De omvang van het werk was gigantisch: in totaal hebben 650 auteurs gewerkt aan de zesduizend pagina’s tellende encyclopedie.

Dankzij de vele vertragingen van de NS kreeg hij het werk af, grapt hij. “Dit was natuurlijk een project dat onder en naast het gewone werk doorging. Dus ja, dat deed je altijd in de verloren uurtjes, ’s nachts of in de trein”, zegt hij lachend. “Hoe langer de vertragingen, hoe langer ik door kon werken.”

In februari was het einde van het project in zicht. Toen heeft Van Geest de pauselijke ambassadeur benaderd met de vraag of ze de encyclopedie aan de paus mochten aanbieden. “En omdat het zo’n prestigieus en omvangrijk project is, zei hij onmiddellijk: ‘Daar ga ik mijn best voor doen’”, vertelt Van Geest. “Vooral Paul Tschang-In-Nam, een Zuid-Koreaanse geestelijke en aartsbisschop, moeten we bedanken. Hij heeft geregeld dat we met de hele groep naar de paus mochten.”

Met ‘de hele groep’ bedoelt Van Geest de vijftien redactieleden die hebben meegewerkt aan de encyclopedie. “Je moet niet vergeten dat dit project een hele organisatie was. Zonder hen zou het nooit gelukt zijn”, zegt de hoogleraar.

Hoe verloopt zo’n ontmoeting met de paus? “Je wordt eerst opgesteld bij de algemene audiëntie. Daarna word je opgehaald en je groep wordt ergens geplaatst in een grote ruimte. Daar komt de paus langs”, legt Van Geest uit.

Het was een prachtige ervaring en de paus nam echt de tijd, vertelt hij. “Ik gaf deel één als eerste. Bert Jan gaf deel twee en toen kwam deel drie, dat was van David. En daarna vier, vijf, zes. Hij kreeg zes keer een deel aangereikt”, lacht hij. “Toen vroeg hij: ‘Ze zien er heel interessant uit. Waarom hebben jullie dit gedaan?’ Aan het eind mocht iedereen nog een hand geven.” Enthousiasme klinkt door in de stem van Van Geest. “Het is ook omdat de paus een heel authentieke en oprechte man is. Hij kwam binnen en luisterde goed naar wat je te melden had. Je zou zo’n aardige opa willen hebben.”

Kennisoverdracht is het doel van deze publicatie. “Kijk, we zullen nooit in de top 100 van bestverkochte boeken aller tijden staan, maar het blijft natuurlijk een naslagwerk. Als jij morgen wil promoveren op – ik noem maar wat – Cassiodorus, dan begin je met de Brill Encyclopedia, want daar staat de stand van zaken in.”

Is hij al bezig met het volgende project? “Nou, ik ben nog aan het bijkomen, hoor”, zegt Van Geest. “Ik heb hele dagen in de tuin gewerkt: grasgemaaid, veenbessen geplukt. Lekker in de natuur om mijn hoofd leeg te krijgen.”