Stille herdenking op Plaza voor gedode Palestijnse academici

De groep liep een korte stille tocht van het Van der Gootgebouw naar de Plaza. Op de hoek van het foodcourt vormden ze een cirkel, waarna de aanwezigen de namen van enkele Palestijnse wetenschappers noemden en een rode gerbera legden in het midden van de cirkel. Volgens cijfers van mensenrechtenmonitor Euro-Med zijn er sinds de aanval van Hamas op 7 oktober drie collegevoorzitters en 95 universiteitsdocenten omgekomen in Gaza. Vijf van de zes universiteiten in Gaza zijn geheel of gedeeltelijk vernietigd door Israël.

De herdenking was de afsluiting van een actiemiddag voor Gaza, die begon met een rondetafeldiscussie in het Van der Gootgebouw. Daarin stond de vraag centraal hoe academici en studenten kunnen bijdragen om het geweld in Gaza te stoppen.
Circa zeventig belangstellenden luisterden naar een panel bestaande uit Amir Khalil, universitair hoofddocent aan de Birzeit Universiteit op de Westelijke Jordaanoever, Ahmad Sabobeh (een student van Birzeit), en de EUR-wetenschappers Jeff Handmaker (ISS) en Otto Spijkers (EUC). Irene van Oorschot (ESSB) en Isabel Awad (ESHCC) leidden het gesprek.

Student Ahmad Sabobeh somde op wat Palestijnse studenten sinds 7 oktober is overkomen. “Zestig studenten zijn gevangen genomen, van wie  veertig nog niet verteld is waarom. We missen materialen en stoffen voor laboratoriumwerk. En we kunnen nauwelijks naar de universiteit komen vanwege alle checkpoints op de Westelijke Jordaanoever.” Hij benadrukte dat zijn ervaringen op de Westoever in geen verhouding staan tot het oorlogsgeweld waar de Gazaanse studenten mee te maken hebben. Amir Khalil legde uit hoe Israëlische universiteiten medeplichtig zijn aan het geweld dat op dit moment plaatsvindt in Gaza, dat hij betitelde als genocide.

EUC-docent internationaal recht Otto Spijkers gaf aan hoe volgens hem de universiteiten ‘best iets meer’ kunnen zeggen dan wat bijvoorbeeld de collegevoorzitter Annetje Ottow van de Universiteit Leiden deed. Die legde in een interview op de site van haar universiteit uit waarom de universiteit geen stelling neemt in dit conflict: “Het grote verschil met [de oorlog in Oekraïne] is dat bijna onze hele academische gemeenschap zich toen eensgezind achter Oekraïne schaarde. Het conflict tussen Israël en Hamas zorgt intern juist voor ontzettend veel verdeeldheid.”

Rector magnificus Annelien Bredenoord liet zich onlangs in EM in vergelijkbare bewoordingen uit, toch was er van kritiek op het Rotterdamse College van Bestuur geen enkele sprake. “Ik ben juist heel erg trots op ons bestuur”, zei Jeff Handmaker tijdens het vragenrondje. “Op geen enkele andere universiteit wordt het organiseren van een bijeenkomst als deze zo ondersteund. Dit CvB heeft de academische vrijheid hoog in het vaandel staan.” Van Oorschot sloot zich bij die woorden aan. “We voelen echt steun en worden aan alle kanten geholpen.” Dat het bestuur de uitnodiging om bij de actiedag aanwezig te zijn had afgeslagen, kon bij haar ook rekenen op begrip. “Ze blijven op gepaste afstand betrokken.”

Desondanks hoopten de aanwezigen in de collegezaal op iets meer van het bestuur. Volgens Spijkers kon het toch niet heel ingewikkeld zijn om net als bij Oekraïne stelling te nemen. “En stelling nemen hoeft niet eens echt. Als je alleen al zegt: ‘ik ben tegen schendingen van het internationaal humanitair recht, en tegen genocide. Wie zich daaraan schuldig maakt moet daarmee stoppen’. Dat is misschien niet heel zinvol, maar het is in elk geval iets …”
Handmaker was ook ‘sceptisch over statements voor de bühne’ en vond dat daden, zoals een boycot, veel meer waarde hebben.

In tegenstelling tot eerdere Gaza-bijeenkomsten klonk er nu wel een dissident geluid uit de zaal. In het vragenrondje vroeg een student aan Khalil of hij niet iets kritischer moest zijn op zijn ‘eigen’ Hamas-regering. Ook vroeg hij zich af waarom er geen enkel dissident geluid in het panel was opgenomen. De vragen bleven grotendeels onbeantwoord, behalve dat Handmaker de student erop wees dat hij met zijn afwijkende opvatting toch welkom was bij deze bijeenkomst en hem aanmoedigde om zijn vragen te blijven stellen.

Buiten op de Plaza zou ook nog een fundraiser zijn, georganiseerd door STUUR. De Rotterdamse studentenvakbond wilde daar koffie verkopen ten bate van Gaza. Beveiligers trokken echter de stekker uit het koffiezetapparaat voordat de bondsleden één kopje hadden kunnen verkopen. STUUR had voor de actie vooraf geen toestemming gevraagd.