Carly verloor haar moeder de dag na het afronden van haar studie

Pas na anderhalf jaar werd duidelijk waarom Keetie, de moeder van Carly van den Bos steeds zo moe is, waarom ze zich steeds zo ziek voelt. De dokter zegt steeds iets anders als ze langsgaat. De overgang, hoort erbij, stress, doe rustiger aan, toch een burn-out, doe nog minder. Op de vierde afspraak eist Keetie een scan. De resultaten van de scan komen half mei binnen, als Carly druk is met haar bachelorthesis. Bij haar moeder is een levertumor van 9 centimeter gevonden, de dokteren zien geen kans op genezing en geven haar nog twee jaar.

“Met mijn hoofd kon ik maar moeilijk bij mijn studie zijn”, vertelt Carly op haar nieuwe adres in Den Haag, een antikraak appartement op de begaande grond. Maanden zijn ze aan het verven en klussen geweest. Rustig aan, want de afgelopen periode was heftig. De donkergeverfde muur maakt de woonkamer knus, zelfs alle lijstjes – of LP’s (o.a. Dire straits en Earth, Wind & Fire) in dit geval hangen al. Een foto van haar moeder staat in de kast. Als Carly terugblikt op de afgelopen maanden zegt ze dat afstand en hoop haar door die eerste moeilijke maanden heen hielpen. “Ik voelde zoveel hoop. Mijn moeder was 56 jaar, nog fit en de medische wetenschap doet steeds nieuwe vondsten – wie weet wat er na twee jaar zou kunnen? Tot de allerlaatste dag heb ik die enorme hoop gevoeld.”

Carly was niet altijd een goede student. Op middelbare school spijbelt ze en haalt ze geen hoge cijfers. “Een docent zei tegen mij: ‘Je zult moeten leren om te leren. Er komt een moment dat alleen je logica niet genoeg is.’” De docent kreeg gelijk. Tijdens haar bachelor Rechten leert Carly hoe ze goed kan leren. “Eenmaal in de stilteruimte van Sanders kan ik mij uren concentreren. Van 8 uur ’s ochtends tot 5 uur ’s middags is geen probleem.” Het resultaat is duidelijk, want al vanaf haar eerste studiejaar hoort Carly bij de honoursstudenten.

“Ik liep voor op de planning voor mijn thesis ­– gelukkig maar. Ik heb het voor mijn doen en mijn gevoel afgeraffeld na het nieuws over mijn moeder.” Studeren op de campus was als studeren in een andere wereld voor haar, een weg van het verdriet thuis. “Thuis kon ik met mijn hoofd niet bij mijn studie zijn. Ik liep vast als ik dacht aan alles. Op de campus was ik daarvan weg. Ik had het niemand verteld, dus niemand vroeg ernaar. Omdat ik mijn concentratie zo getraind had, kon ik uren studeren. Als ik thuiskwam in de realiteit, voelde het als een klap.”

Op 11 juli verwacht Carly een telefoontje. Om 5 uur ’s kreeg ze online bericht of ze haar bachelor gehaald heeft. Terwijl ze afwacht, gaat ze klussen in haar woning in Den Haag. Al in april hebben zij en haar vriendin Emma de sleutel gekregen. Carly’s ouders en schoonouders zijn toen langsgekomen om te proosten op het samenwonen.

Dat moeder Keetie in het ziekenhuis is opgenomen én dat het ernstig is, weet Carly niet. Haar vader gunt haar een normale dag klussen, verheugen op samenwonen en het halen van haar studie. Natuurlijk wordt haar slagen gevierd. Dezelfde avond verandert haar dag compleet. De artsen bellen: het gaat niet goed. Haar vader, Carly en haar twee broers zitten om de tafel. Ze houden elkaars handen vast als hij vertelt: ‘de kans bestaat dat mama de dag niet haalt.’ Tranen rollen over haar wangen als ze verder vertelt: “We zijn toen de hele avond en volgende dag samen geweest bij mijn moeder, ook met mijn tante en opa en oma. Ze heeft nog gezegd hoeveel ze van ons houdt, dat ze trots op ons is – en hoe kut het is dat het zo moest lopen. Die avond is ze overleden. De klap is enorm, ik heb tot het laatst hoop gevoeld.”

Voor gedachtes als ‘het is beter zo’, ‘ze heeft nu geen pijn’ is het te vroeg voor Carly. “Ik weet mij geen houding te geven met dit verdriet”, vertelt ze. Wel ziet ze al enkele lessen in. Dat je niet moet wachten met leven bijvoorbeeld. “Mijn ouders namen ons al jong mee op reis, we maakten herinneringen met z’n vijven. Als ik ooit kinderen mag hebben doe ik hetzelfde. Je moet niet wachten tot je pensioen of tot een ‘goed’ moment om te genieten, dat moet je altijd doen. Het leven is fragiel. Soms moet je iets ergs meemaken zodat die realisatie echt binnenkomt.”

De artsen neemt ze niets kwalijk, wat voor zin zou het hebben om in zulke emoties te blijven hangen, zegt ze. “Maar ik weet wel: als je twijfelt of het wel goed zit in je lijf, vraag of eis een scan. Ik zal dat in de toekomst zeker doen.”

Tijdens het afronden van haar bachelor kon Carly niet over de ziekte van haar moeder praten. Als ze half augustus achter haar laptop zit, typt ze een bericht over haar afstuderen, ook noemt ze het overlijden van haar moeder. “Het verdriet is een deel van mij geworden, waarom zou ik het verbergen?”, vertelt de masterstudent Strafrecht. “Ik praat nu heel graag over mijn moeder, ik weet alleen niet hoe te beginnen”, vertelt de masterstudent Strafrecht. Mensen in haar omgeving kunnen ongemakkelijk reageren nu ze weten dat haar moeder is overleden. Het bericht op LinkedIn helpt. Steun van ongeveer 1500 mensen én een berichtje van een student die aan dezelfde master in Amsterdam gaat beginnen en die ook haar moeder verloren is. Zij en Carly gaan samen koffie doen.

Vraag je naar Keetie, dan antwoordt Carly met een reeks beschrijvingen. “Ze was heel nieuwsgierig, ik weet zeker dat ze een manier heeft gevonden om ons allemaal te volgen. Ze was heel attent, levendig, herinnerde verjaardagen, dat buren op vakantie gingen of sollicitaties hadden. Ze wenste mensen geluk, een fijne reis of vroeg juist achteraf hoe hun verjaardag was. Dat vind ik een hele mooie kwaliteit van haar. Ik hoop dat ik, al is het maar een fractie op haar mag lijken.”