Dankzij de privacywet kun je altijd een kopie opvragen van je tentamen

Geneeskundestudenten krijgen tijdens hun coschappen na elk blok een zogenaamde ‘bloktoets’ over de opgedane praktijkkennis. Omdat de toets meerdere malen per jaar wordt afgenomen, doet de faculteit er alles aan om de vragen niet te laten uitlekken. Daarom zijn er strakkere inzageregels dan bij gewone tentamens: aantekeningen mogen niet mee naar huis en bij de inzage krijgen studenten de vragen en antwoorden niet te zien. Ze krijgen alleen per groep vragen het thema te zien en of ze het antwoord goed, gedeeltelijk goed of fout hebben beantwoord.

Bij de bloktoets heelkunde, waaraan student Jasper Klasen deelnam, bleek dat een groot deel van de deelnemers een onvoldoende had. Twaalf studenten vroegen gezamenlijk om inzage vroegen. Na een correctie van het antwoordmodel werden de cijfers alsnog opgehoogd, waardoor bijna iedereen de toets toch gehaald had. Vervolgens werd de inzage afgewezen, want alleen als je meerdere keren  een onvoldoende hebt gehaald op de toets, heb je volgens de opleidingsreglementen een persoonlijk belang om het tentamen in te zien.

Klasen vermoedde dat de beperkte inzage van de bloktoets in strijd is met de wet. “In de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek (WHW) staat dat een opleiding zelf een protocol mag opstellen voor de inzage. Dat betekent dat er dus in elk geval een inzage moet zijn.” Daarin geeft het CBE hem ongelijk. “[Het betreffende artikel in de WHW] kan niet aldus worden uitgelegd in die zin dat er geen beperking [aan de inzage] zou kunnen worden opgelegd”, zegt het CBE in de uitspraak.

Wel krijgt Klasen gelijk wat betreft de wet op de privacy (AVG). Klasen baseerde zich op twee eerdere uitspraken in Ierland en Nederland dat inzage mogelijk is op basis van de AVG. “Daaruit bleek al dat tentamenantwoorden volgens de rechter ook persoonsgegevens zijn. En persoonsgegevens zijn, zonder opgaaf van redenen, opvraagbaar dankzij de AVG.” Daarbij gaat het niet alleen om inzage, maar zelfs om het verkrijgen van een kopie. Het CBE bevestigt dit in zijn uitspraak. “Naar het oordeel van het college kan [Klasen] deze antwoorden opvragen ongeacht wat er in de Onderwijs- en Examen Regeling (OER) hieromtrent is bepaald.”

Belangrijk detail is dat volgens het CBE de vragen van het tentamen niet onder de AVG vallen, omdat ze geen persoonsgegevens van de student zijn. Daar is Klasen het niet mee eens, omdat in de twee eerdere rechtszaken de vragen wel verstrekt werden en omdat je volgens hem alleen met de vragen kan controleren of je gegevens op de juiste manier verwerkt zijn. Dus wil hij opnieuw in hoger beroep, ditmaal bij de landelijke onderwijsrechtbank CBHO in Den Haag.

De uitspraak heeft mogelijk grote gevolgen. Opleidingen doen er vaak alles aan om te voorkomen dat tentamenvragen en –antwoorden uitlekken. Als iedereen een kopietje van zijn of haar tentamen kan krijgen, maakt dat het maken van tentamens lastiger.

De opleiding Geneeskunde moest van het CBE binnen twee weken reageren op de uitspraak, door een nieuw besluit over de inzage te nemen. Die termijn is vrijdag verlopen zonder dat Klasen van zo’n nieuw besluit op de hoogte gesteld is.