Maar opeens dringt het tot je door en zie je dat zelfs in Nederland, en op een universiteit met goede naam als de Erasmus Universiteit, je privacy ook kan worden geschonden voor het Algemeen Belang.
Misschien zijn je e-mails al geanalyseerd door forensisch experts die naarstig op zoek zijn naar een vreselijke klokkenluider die het lef had om een geval van plagiaat aan de kaak te stellen. En die er alles aan doen om die verachtelijke verrader aan de schandpaal te nagelen en eventueel door een wraakzuchtig publiek te laten afstraffen.
Of misschien wil je zorgen dat in de toekomst je e-mails niet worden geanalyseerd door forensisch experts die naarstig op zoek zijn naar een vreselijke klokkenluider die het lef had om een geval van plagiaat aan de kaak te stellen. En die er alles aan doen om die verachtelijke verrader aan de schandpaal te nagelen en eventueel door een wraakzuchtig publiek te laten afstraffen.
Hoe dan ook, jij vindt jezelf onschuldig terwijl je misschien zonder het te weten schuldig bent en je wilt je beschermen tegen de almachtige publieke opinie. Het Nederland van 2019 voelt steeds meer als Oceanië uit 1984 van Orwell. Maar het goede nieuws is dat er veel manieren zijn om tegen Big Brother in opstand te komen, voor hij Huge Brother wordt. Hoe kun je er technisch voor zorgen dat jouw EUR-privacy gerespecteerd wordt?
Wees slim
Eén: wees voorzichtig met wat je in je e-mails zet. Ik zeg niet dat je paranoïde moet worden, maar wees voorzichtig met wat je zegt wanneer je het zegt en tegen wie. Ook IRL (In Real Life). Schep bij de koffieautomaat niet op over contacten met journalisten, maar begin over het weer, dat frisjes is voor de tijd van het jaar. Zelfs als je alleen bent met je smartphone, wees voorzichtig. We weten nu dat Alexa van Amazon en Siri van Apple onze gesprekken afluisteren.
Dat zal meestal onschuldig zijn, maar we leven in een elektronisch tijdperk en alles wat je zegt kan en zal tegen je worden gebruikt. Ook als jij je niet schuldig voelt. Vraag bijvoorbeeld niet aan Siri: “Was plagiaat tien jaar geleden eigenlijk een probleem?”
O, en die post-it die je op de webcam van je computer hebt geplakt kan je camera wel afschermen, maar je microfoon werkt gewoon en je smartphone kan worden gehackt. Verander je wachtwoord vaak en gebruik een VPN wanneer je kunt. Vergeet niet: sociale media zijn niet sociaal en absoluut geen media. Ze kunnen wel worden gecontroleerd om te kijken of je een bedreiging voor de maatschappelijke orde vormt.
Bescherm jezelf
Twee: gebruik goed beveiligde apps. Toen Julian Assange met WikiLeaks begon, stuurde ik vanaf mijn Yahoo-account een e-mail om te vragen hoe ik dit initiatief kon steunen. Voor ik het wist was mijn account 24 uur geblokkeerd, zonder enige uitleg. De les die ik leerde was dat ik deze gevaarlijk witharige terrorist niet moest steunen. Tegenwoordig zijn klokkenluiders geen helden en om zonder angst voor onderzoeken veilig te kunnen communiceren, moeten ze gebruikmaken van verschillende apps.
Telegram Messenger is een veel veiligere versie van Facebook Messenger en maakt gebruik van end-to-end encryptie. Voor e-mail kun je denken aan een overstap naar ProtonMail, een veel veiligere versie van Gmail. ProtonMail is gemaakt door wetenschappers van CERN, (Europese Organisatie voor kernonderzoek), een organisatie die absoluut moet communiceren via zeer goed beveiligde kanalen. Tutanota is een andere mogelijkheid. Dit programma heeft ook end-to-end encryptie, plus tweestapsverificatie en een A+ SSL-certificaat. Ik weet niet precies wat dat inhoudt, maar het klinkt wel veilig. SCRYPTmail kan ook handig zijn om je e-mailadres te verbergen, want het biedt tijdelijke e-mailadressen. Heel handig als je niet te veel sporen van je gesprekken wilt achterlaten.
Zorg ervoor dat je de e-mail op je werk alleen gebruikt voor werkgerelateerde berichten. Of begin over het weer, wat voorlopig nog een veilig onderwerp is. En gebruik deze e-mail nooit voor contact met journalisten. Zelfs niet om uit te leggen dat wat jij als wetenschapper doet interessant kan zijn voor een groter publiek. Je EUR-account is alleen bedoeld om te communiceren met mensen in de academische wereld. Dus zorg dat je altijd spreekt met een doctor. Of, als het echt niet anders kan, een promovendus.
Let op
Drie: controleer jezelf. Heb je gezien dat als je iets hebt gegoogeld, op je facebookpagina advertenties of artikelen verschijnen over datgene waar jij in de zoekmachine naar zocht? Het zou slim zijn om op je EUR-computer niet meer te googelen over journalistieke zaken.
Maar als je echt iets moet zoeken, gebruik dan DuckDuckGo. Deze zoekmachine claimt geen gebruikersgegevens, IP-adressen of persoonlijke gegevens op te slaan. Dan kan niemand je beschuldigen van het lezen van kranten, wat een teken kan zijn dat je met een journalist wilt praten.
Persoonlijk maak ik graag gebruik van Qwant, die met een smartphone eenvoudig is te downloaden. Deze is eenvoudig, krachtig en blokkeert advertenties en trackers. Ik gebruik deze zoekmachine nu bijna een jaar en die bevalt goed. Maar omdat het uit Frankrijk komt, kunnen mensen denken dat ik bevooroordeeld ben. DuckDuckGo kun je gebruiken als je bang bent dat de Franse regering je in het oog houdt. Maar de Franse regering zal je nooit onderzoeken als je een journalistieke bron bent.
Hoe je jouw digitale voetafdruk kunt controleren, lees je in de handleiding van de Internet Society. Misschien leer je nog wat over jezelf, of je digitale dubbelganger. En kijk of een van jullie toch schuldig is.
Spaanse Inquisitie
Ik mis de internetcafés uit de jaren ’90 die werkten met Pretty Good Privacy (PGP). Maar die bestaan niet meer. Dus pak het wissen van je sporen slim aan, zodat we niet verdacht worden van praten met de pers. Let wel op: gebruik van de bovengenoemde software kan verdacht overkomen op mensen die denken dat je iets te verbergen hebt. En die zullen nog fanatieker worden in hun pogingen jouw niet-meer-zo-veilige-ruimte binnen te dringen.
Van Monty Python komt de beroemde kreet: “Niemand verwacht de Spaanse Inquisitie”. Ik vermoed dat dit ook geldt voor forensisch experts die naarstig op zoek zijn naar een vreselijke klokkenluider die het lef had om een geval van plagiaat aan de kaak te stellen. Trouwens: dat was ik niet. Maar jij kunt het niet bewijzen.
