Samen met haar vader kwam de 18-jarige Emma Gallacher afgelopen vrijdag aan in Rotterdam. Ze zou op zondag verhuizen naar de kamer die ze deze zomer vanuit Londen regelde. Volgende week begint ze aan de Willem de Kooning Academie (WdKA). Toen ze zaterdag een bezoekje aan een bouwmarkt brachten, waren ze in de buurt van de gehuurde kamer in de Wijnhaven en besloten ze aan te bellen.
“Toen er niemand open deed, had ik eigenlijk nog steeds niet door dat ik was opgelicht”, vertelt ze. Ook op berichten en belpogingen via Facebook werd niet gereageerd. “Daar werden we wel wat zenuwachtig van, maar nadat mijn vader ’s avonds was gaan kijken en er zondag ook niemand open deed beseften we het pas echt.”
'April' bestaat niet
Ze had deze zomer een oproepje gedaan op Facebook, waarin ze liet weten dat ze op zoek was naar woonruimte. Daarin vertelde ze onder andere dat ze naar de WdKA zou gaan. Ze werd rechtstreeks benaderd door iemand die zich uitgaf voor April Lindsay. April Lindsay had woonruimte, vlakbij de WdKA. Ze zou er samen met haar zusje wonen en zocht een medebewoner. Maar April Lindsay blijkt niet te bestaan. De 1.000 euro die Emma vooraf betaalde, is ze kwijt.
“Ik voel me zo stom”, vertelt Emma een paar dagen later. “Al het geld dat ik deze zomer had verdiend is weg. Ik ben al een paar keer in huilen uitgebarsten in de tram. En ik heb moeite om mensen te vertrouwen.” Ze wist wel dat dit soort oplichting bestond, maar had nooit verwacht er zelf slachtoffer van te worden. “Ik vertrouwde April Lindsay volledig. Haar Engels was perfect. Ik heb haar allerlei persoonlijke vragen gesteld die ze allemaal netjes beantwoordde. Ik was zo blij dat ik een kamer had, dat ik er geen enkele keer aan heb getwijfeld.”
Paniek
James Persée (19) werd maandagochtend wakker en het eerste dat hij zag was de waarschuwing van Emma op Facebook. De Franse student raakte behoorlijk in paniek, want zodra hij in mei hoorde dat hij voor een jaar uitwisseling naar de Rotterdam School of Management (RSM) kon, had hij direct een kamer geregeld. Vanuit Cambodja, waar hij vrijwilligerswerk deed, probeerde hij het eerst via de SSH (alleen ongemeubileerde kamers), Housing Anywhere en Kamernet (tevergeefs). Daarna zette hij een oproep in verschillende facebookgroepen voor kamerzoekenden.
Ook James werd rechtstreeks benaderd door April Lindsay. Ze had woonruimte voor hem, vlak bij de RSM (ook James schreef in zijn oproep waar hij zou gaan studeren). Ditmaal bood de oplichter een kamer op de De Lairesselaan aan, maar verder komt het verhaal overeen met dat van Emma: samen met haar zusje zoekt April Lindsay naar een medebewoner. James betaalde vooraf 1.100 euro en begon zorgeloos aan de zomer.
Alle gaten
Ook James vroeg om allerlei details over het huis en stelde persoonlijke vragen. “Ik had er juist ook vertrouwen in, omdat ik van andere reacties op mijn oproep wel herkende dat het een poging tot oplichting was.” Hij heeft eigenlijk nog steeds geen idee hoe hij de oplichter had kunnen herkennen. “Ik heb minutieus het contract zitten lezen. Echt alles leek in orde”, zegt James. “Het enige dat ik een beetje vreemd vond is dat ze een keertje aandrong op betaling.”
Voor Emma is dat anders: “Ik zie achteraf alle gaten in het verhaal. Tijdens onze communicatie stelde ik een keer voor om te videobellen, maar ze zei dat de camera op haar telefoon stuk was. Ik moest het geld overmaken naar een Iers rekeningnummer, ze zei dat ze dat makkelijker vond dan haar Nederlandse rekening. En toen we op Google Streetview keken vroeg mijn moeder waar de bomen stonden die je op de foto’s door het raam kon zien. Dit soort details had ik moeten zien, maar als je 18 bent heb je geen idee hoe dit werkt en zie je het over het hoofd.”
‘Zelfs de airbnb’s zitten vol’
Nu zijn de twee studenten wanhopig op zoek naar woonruimte. “Het is zo stressvol en frustrerend”, vertelt James. “Ik ben sinds maandag fulltime bezig en het levert helemaal niets op. Ik kan er bijna niet van slapen.” Hij begrijpt niet dat het zo moeilijk is om woonruimte te vinden in Rotterdam. “Dit heb ik echt nog nooit meegemaakt. Vorig jaar in Singapore had ik zo iets gevonden en je zou verwachten dat dat een moeilijkere stad is.”
In Frankrijk kunnen studenten bij hun onderwijsinstelling aankloppen als ze in de problemen zitten. “Een paar procent van de kamers op universiteiten staat daar permanent leeg, zodat je altijd bij de instelling kunt aankloppen voor hulp. Het is schandalig dat de gemeente Rotterdam en de universiteit dit niet fatsoenlijk kunnen regelen.”
James is van plan om dinsdag naar Rotterdam te komen. Zijn koffer is al ingepakt en de treinkaartjes liggen klaar. “Maar ik ben min of meer dakloos als ik aankom. Zelfs alle airbnb’s zitten al vol. Mijn enige optie lijkt een hostel voor 120 euro per week, maar dan slaap ik met zeven onbekenden op een kamer. Dat hou je niet lang vol.” Inmiddels heeft hij via een vriend een kamer gevonden voor de komende weken.
Terug naar Londen
Ook Emma staat op het punt de moed op te geven. “Het voelt alsof iedereen misbruik van je probeert te maken.” Ze had deze week wel verschillende bezichtigingen, maar het leverde allemaal niets op. “En ik ben echt niet kieskeurig. Mijn enige twee eisen zijn dat er een dak op zit en dat het legaal is. Maar dat lijkt momenteel niet te bestaan in Rotterdam. Ik vroeg gisteren ergens of ik het contract kon zien en toen was het antwoord: ‘Contracten doen we niet aan.’”
Haar moeder en zusje zijn inmiddels ook in Rotterdam om mee te zoeken. “Ik heb twee jaar aan mijn toelating voor de Willem de Kooning gewerkt – portfolio’s, motivatiebrieven. Maar als ik aan het eind van de week nog niets gevonden heb, moet ik waarschijnlijk met mijn familie mee terug naar Londen.”
Ben je slachtoffer van deze vorm van oplichting en wil je meewerken aan een wetenschappelijk onderzoek naar rental scams? Neem dan contact op met redacteur Tim Ficheroux of ESE-onderzoeker Sophie van der Zee.