‘Ook met een anderswerkend brein kun je hier studeren’

De rolstoelrace is onderdeel van het evenement ‘Onbeperkt studeren aan de EUR!’ dat als doel heeft om meer bewustwording te creëren over functiebeperkingen onder studenten. Het gaat niet alleen om fysieke beperkingen (zoals slechtziendheid of motorische problemen), maar ook om aandoeningen als ADHD, ADD, autisme, dyslexie of dyscalculie, chronische ziektes (zoals kanker, epilepsie, diabetes) en psychische aandoeningen, zoals depressies en eetstoornissen als boulimia of anorexia.

“Er zijn verschillende dingen waar studenten met een functiebeperking tegenaan lopen”, vertelt Roos Venema, projectmedewerker ‘Studeren met een functiebeperking’. “Voor studenten met fysieke beperkingen is het al een grote uitdaging om op tijd naar colleges te komen omdat ze bijvoorbeeld altijd lang moeten wachten op de lift, terwijl studenten met bepaalde psychische aandoeningen het lastig vinden om te plannen, samen te werken of hun tijd in te delen.”

Gebrek aan sociale acceptatie  door medestudenten en docenten is een groot probleem. Zo ervaren studenten Rianne, Michelle en Caroline dat in elk geval. Zij hebben namelijk alledrie een functiebeperking, die niet direct door hun omgeving wordt opgemerkt. “Ik heb ADD”, vertelt Michelle. “Omdat ik veel moeite heb met mezelf concentreren, ben ik na een lange dag echt kapot. Dan is het lastig om naast de studie je sociale leven bij te houden. Soms begrijpen medestudenten niet dat ik het zwaar heb en geen zin heb in een feestje.”

Rianne, Michelle en Caroline zijn kritisch op de universiteit. “Ik vind vooral dat de hulpverlening niet zo goed aangesloten is op het onderwijs zelf”, vertelt Rianne, die ADHD heeft. “Je kunt bijvoorbeeld een verwijzing krijgen van een universiteitspsycholoog om ADHD-cursussen te gaan doen, maar als je studieadviseur niet echt snapt waar je mee worstelt, dan hebben cursussen ook weinig zin.”

Michelle heeft een andere ervaring. “Ik heb zelf te horen gekregen van een universiteitspsycholoog: ‘je zou hier helemaal niet kunnen studeren’. Waarschijnlijk gedraag ik me door de ADD anders dan gemiddelde mensen, maar alleen omdat mijn brein anders werkt, betekent dat niet dat ik de studie hier niet zou kunnen volgen.”

Caroline, bij wie op latere leeftijd autisme werd geconstateerd, zocht na een mislukte studie aan de EUR begeleiding van buitenaf. “De universiteit probeert wel te helpen, maar ze hebben de kennis niet, waardoor ze niet weten wat ze moeten doen.”

Er is dus werk aan de winkel en Venema streeft ernaar om verandering te brengen op de EUR. De universiteit heeft bijvoorbeeld nog geen concrete cijfers over het precieze aantal studenten met een functiebeperking. “Niet alle studenten geven bij de inschrijving aan dat ze een functiebeperking hebben. Als het dan later aan het licht komt, wordt het op verschillende plekken geregistreerd”, licht Venema toe.

Om meer inzicht te krijgen in het probleem, wordt er vanaf volgend jaar een langlopend onderzoek gedaan naar studeren met een functiebeperking aan de EUR. “Daarnaast zijn we druk bezig om een beter werkproces in te richten, zodat we de studenten beter kunnen monitoren en helpen, bijvoorbeeld door extra voorzieningen of aangepaste opdrachten aan te bieden. Kortom extra ondersteuning van de studieadviseur, docenten en medestudenten.”

Maar wat ook belangrijk is, zegt Venema, is dat de studenten zich openstellen en hun aandoening aangeven aan de studieadviseur of docenten. “Want als we niet weten dat ze een functiebeperking hebben, dan kunnen we hen niet helpen.”

Om de problemen van studenten met een functiebeperking beter te kunnen aanpakken, heeft de universiteit een studentenpanel opgericht dat meedenkt. Sanne is er lid van en zij houdt zich bezig met praktische zaken zoals toegankelijkheid op de campus. “Ik heb bijvoorbeeld aangegeven dat de stoep bij de supermarkt SPAR verzakt en dat heeft de universiteit redelijk snel aangepakt, zodat het beter toegankelijk is voor rolstoelgebruikers.”

Rianne denkt alvast verder mee: “Het zou fijn zijn als docenten coaching en training krijgen hoe ze studenten met een functiebeperking kunnen helpen. Wat ook heel goed kan werken, is een ‘buddy-systeem’, bijvoorbeeld een derdejaars student die je begeleidt en wegwijs maakt. Dat werkt toch beter dan een decaan of een studieadviseur.”

Steeds meer mensen komen naar de Plaza om mee te doen aan de rolstoelrace die door Venema is georganiseerd. Met een tijd van 59.70 seconden wordt Benjamin Jansen aan het eind van de middag gekroond als de winnaar. “Deze race maakt het duidelijk met wat voor obstakels je te maken hebt als je in een rolstoel zit”, zegt de winnaar na de race. “Nu zit ik er maar voor een half uurtje in en dan valt het wel mee. Maar als je de hele dag, dag in dag uit, in een rolstoel zit, dan is het lichamelijk zwaar.”

Volgens het jaarrapport Studeren met functiebeperking  hebben 16 procent van de hbo-studenten, 12 procent van de bachelorstudenten  en 10 procent van de masterstudenten een functiebeperking. Het betekent dat ongeveer honderdduizend studenten in Nederland ermee te maken hebben.