‘Bankiers zijn de zondebokken van deze tijd’ vertelt een van de tientallen anonieme bankiers in het nieuwe boek van journalist Joris Luyendijk, Dit kan niet waar zijn. Een boek over de financiële sector in Londen, de City. De conclusie van Luyendijk: de sector is als een vliegtuig, waarvan de motor in brand staat en de cockpit leeg is.

Toch levert de Rotterdam School of Management elk jaar studenten af die enthousiast aan het solliciteren zijn op een functie in de financiële sector, en dan het liefst in Londen of New York, daar waar de rat race het hevigst is. Erasmus Magazine sprak met twee van hen.

Journalist Joris Luyendijk is op 5 maart Lentegast bij SG Erasmus.Tijdens het programma gaat hij in gesprek met interviewer Geert Maarse en studenten in de zaal.

Jurre Stassen (22) volgt de master finance investment. Hij zoekt een stage in investment banking, in Amsterdam, Londen of New York. “Finance is heel werelds, en speelt een hele cruciale rol in de wereld. Het vak is heel analytisch. Mijn voorkeur gaat uit naar Londen, het epicentrum van finance in Europa.  Het competitieve in het vak trekt me heel erg aan. De verhalen van Luyendijk kende ik al wel een beetje. Hoe hard het is op de trading floor, hoe stressvol. Dat er superveel uren worden gemaakt bij investeringsbanken.”

“Bij banking werk je van 6 uur ’s ochtends tot ’s avonds laat. Maar dat maakt het juist extra spannend. M’n ouders vragen mij ook wel of het niet enorm ten koste zal gaan van m’n sociale leven. ‘Is er geen baan waarbij je normale uren werkt’, vroeg m’n moeder laatst. Maar die uren, dat neem je erbij, denk ik. Ik ben nu nog zo jong, ik vind dat je dat aan moet kunnen.”

“Ik heb nu geen relatie. Dat zou ook niet kunnen, als ik iedereen moet geloven.”

“Ik heb nu geen relatie. Dat zou ook niet kunnen, als ik iedereen moet geloven. Dat is wel jammer natuurlijk. Ik geloof wel dat ik altijd contact kan blijven houden met m’n oude vrienden. Die snappen het totaal niet als ik begin over de werktijden. Maar uit mijn dorp komt een jongen die ook in de City gewerkt heeft, en die heeft ook gewoon contact gehouden met de jongens thuis.”

“Eigenlijk prikkelen de verhalen van Luyendijk me alleen maar meer om er naartoe te gaan. Geld is voor mij niet zo belangrijk, het lijkt me gewoon heel leuk werk. Ik denk dat ik daar heel goed pas. Tegelijkertijd: als je niet zoveel zou verdienen, met dezelfde werktijden, dan zouden veel mensen het niet doen.”

“In Londen heb je zero job security, je kan elk moment op straat staan. Mijn eerste reactie is dat je daardoor altijd wilt blijven performen. Mensen zeggen altijd voordat je solliciteert: vraag je goed af of je dit werk wel wilt doen. Als je het alleen voor het geld doet, val je af, want dan trek je het niet. Dat je zo plots ontslagen kan worden, dat zit me totaal niet dwars.”

“Op de opleiding is een vak dat over de ethische kant van het verhaal gaat. Er wordt niet echt een mening gevormd over wat er mis ging in 2008, maar je wordt wel geleerd om kritisch te zijn. Ons werd ook wel geadviseerd om zo’n vak te volgen, omdat er bij recruiting vragen over worden gesteld.”

“Regulering is de banken langzaam aan het vernietigen”

“Je ziet in het nieuws nog steeds: banken lopen tegen dingen aan die zeven jaar geleden gebeurd zijn. De regulering wordt steeds strenger. Op een bepaald punt begon ik de indruk te krijgen dat er maar gezocht bleef worden naar dingen die fout gegaan zijn. Als je dat bij andere industrieën zou doen, kom je vast ook hele rare dingen tegen. Maar dat gebeurt veel minder, heb ik het idee. Controle is goed, maar de regulering is de winstgevende banken langzaam aan het vernietigen. Je mag veel minder lenen om te handelen, niet meer met eigen geld beleggen.”

“De metafoor van Luyendijk, de bankensector als vliegtuig met een brandende motor met niemand in de cockpit, vind ik toch te ver gaan. Misschien dat het voor een paar afdelingen binnen een bank kan gelden, maar ik denk dat dat wel overdreven is.”

Guido van der Heide (22) is bezig met de premaster econometrie en wil ook dolgraag naar Londen. Hij werd al gerekruteerd bij een netwerkbijeenkomst van de faculteitsvereniging. “Daardoor zat ik gelijk bij de laatste vijftien sollicitanten bij Credit Suisse in Londen voor een stage. En dat terwijl er 700 mensen hadden gesolliciteerd. Helaas is dat net niet gelukt. Er waren maar vier stages te verdelen. Ik merkte ook wel ik daar een beetje een broekie was. Sommigen waren al 25 en hadden al meerdere masters afgerond.”

“Mijn stage ging over equity research, dan onderzoek je eigenlijk bedrijven en geef je een koersdoel aan grote beleggers. Wat je hoopt is dat ze onder de indruk raken van jouw analyse, en dat ze die aandelen gaan kopen. En dan het liefste natuurlijk via jouw bank, dan krijg jij commissie. Wat ik er leuk aan vind is vooral het ontdekken van allerlei zaken, waardoor jij weet dat het bedrijf veel meer waard is dan het op de beurs genoteerd staat. De werktijden zijn wat minder bizar dan bij fusies en overnames. In Londen begin begint je om 6 uur ’s ochtends maar je bent ook om 17, 18 uur klaar.”

“De metafoor van een vliegtuig zonder piloot is wel heel erg stereotiep”

“De sector als een cockpit die leeg is, vind ik een begrijpelijke metafoor, gezien 2008. Maar het is wel heel erg stereotype. Er is ook een hele grote groep binnen een bank die best wel weet wat er aan de hand is. De beschrijvingen van Luyendijk over stagiaires herken ik wel. Bij het sollicitatiegesprek kreeg ik bijvoorbeeld ook een brain teaser: hoeveel gloeilampen zijn er in het Verenigd Koninkrijk. Dan gaat het er niet om of je het goed hebt, maar of je het goed kan beredeneren.”

“Credit Suisse is een hoog aangeschreven bank: in mijn sector staat de bank op de tweede plek in de rankings. Maar het is geen Citigroup, Goldman Sachs of JP Morgan, daar is de bedrijfscultuur veel harder. Voor een deel hebben zij al een mindset dat ze jou een stage gunnen, maar je bent er wel vooral om hun leven makkelijker te maken.”

“Als je uitrekent wat je per uur verdient, valt het nog vies tegen.”

“Hoeveel geld ik zou verdienen in equity research weet ik niet zo goed. Ik hoor wel eens dat het startsalaris rond de 50.000 pond is. Maar ik wil dit vooral doen omdat ik het heel interessant vind. Ik ben eerst gaan kijken wat ik interessant vind en daar heb ik een vak bij gezocht, niet andersom. Dus niet: waar kan ik veel geld verdienen? Bovendien: als je uitrekent wat je per uur verdient, valt het met die lange werktijden nog vies tegen.”

“De zero job security in Londen, dat je elk moment ontslagen kan worden, vind ik een beetje extreem. Mensen er binnen één dag uitkicken, dat vind ik te ver gaan.”

“Ze zagen het niet aankomen, maar ze wilden het misschien ook niet zien aankomen.”

“De crash van 2008 wordt op de opleiding af en toe aangestipt. Maar ik heb er nooit echt een college over gehad. Wat ik een mooie vergelijking vond uit het boek, was de vergelijking met een kerncentrale. Daar is alles gericht op veiligheid. Dat zou bij banken ook zo moeten zijn, maar daar wordt dat losgelaten. Daar richten ze zich volledig op winst maken. Uiteindelijk kan het misgaan, ook al verdien je wel veel geld. Risico nemen was ooit de uitzondering, maar werd op een gegeven moment de standaard. Ze zagen het niet aankomen, maar ze wilden het misschien ook niet zien aankomen. Dan konden ze namelijk doorgaan waar ze mee bezig waren: namelijk winst maken.“

“Ik denk weleens na over of er genoeg maatregelen genomen zijn. Banken moeten nu meer geld in kas hebben. Maar het is moeilijk om te meten of het genoeg is. Wat ik een goed signaal vind is dat het gerucht gaat dat Deutsche Bank de stresstest niet gehaald heeft. Het feit dat dat in de media komt is een goede zaak. Het is niet goed dat ze de stresstest niet gehaald hebben, maar in elk geval wordt het niet verdoezeld. Ze houden zich aan hun eigen regels.” ES