Het plagiaat dat een promovenda van de RSM pleegde in haar proefschrift was welbewust, oordeelt het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit. De berisping die ze kreeg ‘kan worden beschouwd als een tandeloze sanctie en als een stille goedkeuring van een ernstige vorm van plagiaat’.
In juni vorig jaar werd bekend dat grote lappen tekst in een proefschrift van een buitenpromovenda aan de Rotterdam School of Management geplagieerd zijn. De commissie wetenschappelijk integriteit van de Erasmus Universiteit adviseerde de doctorstitel in te trekken, maar dat vond het bestuur niet nodig. De begeleiding van de promovenda zou zo ernstig tekort zijn geschoten dat ze er niet zo veel aan zou hebben kunnen doen.
Lees ook: Rector over plagiaat: het is een wake up call
Eigen verantwoordelijkheid
Onzin, oordeelt het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI). Dat de begeleiding “schromelijk te kort is geschoten” is weliswaar “duidelijk genoeg”, maar dat ontslaat niemand van zijn eigen verantwoordelijkheid. Er waren bovendien zo veel stukken tekst gekopieerd dat de promovenda moet hebben geweten dat ze over de schreef ging. Het plagiaat is volgens het LOWI bewust gepleegd en niet “uit slordigheid of per vergissing”.
Stille goedkeuring van plagiaat
De plagiërende promovenda kreeg een berisping en moest haar proefschrift voor 1 oktober herzien, maar verder heeft haar misstap weinig gevolgen gehad. De promovenda werkt bovendien niet aan de universiteit, ze was een zogeheten ‘buitenpromovendus’. Een berisping betekent voor haar in feite niets. De sanctie kan daarom “worden beschouwd als een ‘tandeloze sanctie’ en als een stille goedkeuring van een ernstige vorm van plagiaat”, schrijft het LOWI.
Doctorstitel toch intrekken?
Wat nu? De Erasmus Universiteit heeft volgens het LOWI twee opties. Als het bestuur de doctorsgraad werkelijk niet wil intrekken, moet dat besluit beter gemotiveerd worden. Het LOWI mist bijvoorbeeld het “zwaarwegende aspect” dat de samenleving als geheel ook een belang heeft: die mag er van uit gaan dat een doctorsgraad een bepaalde waarde heeft en dat er geen sprake is van “bedrog of manipulatie”. Ook de belangen van de instelling zouden moeten meespelen. Als bekend wordt dat de universiteit mensen laat promoveren terwijl er sprake is van ernstig plagiaat, kan dit de “naam en faam” van de instelling schaden.
Optie twee is om alsnog haar doctorstitel in te trekken. Dat is weliswaar ingewikkeld omdat er in de wet niets staat over het intrekken van die graad, maar het is volgens het LOWI niet onmogelijk. In het advies wordt uiteengezet wat de juridische stappen zouden kunnen zijn.
Geen reactie zolang onderzoek loopt
Het College van Bestuur wil op dit moment niet reageren op het rapport van het LOWI omdat het proces in Rotterdam nog loopt, zo laat een woordvoerder weten. Momenteel kijkt een commissie onder leiding van RSM-decaan Steef van de Velde naar het herziene proefschrift, dat daarna ook nog opnieuw langs het College van Promoties gaat. Tegelijkertijd onderzoeken deskundigen van buiten de universiteit alle tien proefschriften die onder promotor Teun Hardjono tot stand zijn gekomen. Voordat die onderzoeken zijn afgerond wordt er niet inhoudelijk gereageerd op het advies van het LOWI.
Het plagiaat werd vorig jaar ontdekt door socioloog Floor Basten. Ze kende het LOWI-advies al maar reageert verrast als ze hoort dat die al online staat. Ze hoopt dat de universiteit het advies opvolgt. HOP/TF
