De laatste weken is de discussie rondom Zwarte Piet weer in alle hevigheid opgelaaid. Volgens hoogleraar Cees van Riel is een geleidelijk afscheid van de geschminkte assistent van Sinterklaas een kwestie van tijd.
Toen supermarktketen Albert Heijn vorige week besloot de geschminkte versie van Zwarte Piet in de ban te doen, liepen de gemoederen in heel Nederland hoog op: Facebookactivisten riepen zelfs op tot een landelijke Albert Heijn-boycot. Vorige week donderdag was Cees van Riel, hoogleraar Corporate Communication aan de RSM die zich bezighoudt met de communicatie van grote bedrijven, te gast bij BNR om het al dan niet verdwijnen van de helper van Sinterklaas te bespreken.
Keerpunt
Wat je verder ook van de traditie mag vinden, de Albert Heijn toont zich met het ‘verbannen’ van Zwarte Piet zeer principieel. In reclames zal, vanwege het maatschappelijke debat rondom het vermeende racistische karakter van Zwarte Piet, dit jaar een wit en ongeschminkt jongetje de rol van Piet vervullen. Cees van Riel stelt dat Nederland door de maatregel van de grootste supermarktketen op een keerpunt is beland. “Twijfels over de Zwarte Piet-traditie zijn, mede ingegeven door de internationale discussie over raciale gelijkheid, op de Nederlandse publieke opinieagenda terechtgekomen. Volgens mij is het vanaf nu onvermijdelijk dat meer bedrijven afscheid zullen gaan nemen van Zwarte Piet.”
Weg der geleidelijkheid
Als de verbanning van de huidige assistent van de Sint Albert Heijn zoveel negatieve reacties oplevert, waarom zouden supermarkten als Plus, Jumbo en Hoogvliet het bedrijf dan volgen? Volgens Van Riel zou het behouden van de omstreden traditie in de huidige vorm wel eens sancties kunnen hebben. “De associatie van ‘zwart’ met ‘knecht’ wordt wereldwijd als erg negatief gezien, en dat zou internationale consequenties kunnen hebben. In dat opzicht is Albert Heijn misschien slim geweest om andere bedrijven hiermee voor te zijn.” Hoewel de AH vooralsnog de enige supermarkt is die zich iets aantrekt van de maatschappelijke discussie rond Zwarte Piet, verwacht Van Driel dat meer bedrijven het voorbeeld zullen volgen. “Dat zal ongetwijfeld verlopen via de weg der geleidelijkheid, het is per slot van rekening nog geen 5 september.”
Wil je het hele interview met Cees van Riel terugluisteren? Dat kan hier. MvS
