Verslag uit Brussel: Kennismaking met Europa

Jerimi van Laar is hoofd Juridische Zaken van de EUR en loopt in het kader van zijn master of Public Administration stage bij de EuropeanUniversity Association. Twee maanden lang zal hij zich bezighouden methet hogeronderwijsbeleid van Europa. Op deze plek doet hij wekelijksverslag vanuit Brussel.

Mijn stage bij de European University Association is begonnen. EUA is de koepelorganisatie van Europese Universiteiten, vergelijkbaar met de VSNU in Nederland. EUA probeert het beleid van de Europese Unie waar nodig te beïnvloeden.

Toen ik mij op maandag meldde bij mijn gastheer Michael Gaebel, moest hij eerst worden gezocht. Wat bleek, tijdens de vakantie waren de plafonds in een aantal kantoren van het monumentale pand van EUA naar beneden gekomen. Dat betekent dat een deel van de 44 medewerkers niet op de eigen werkplek zit. Michael en afdelingshoofd Tia hadden net die ochtend een vergaderzaal gekraakt.

Nadat voor mij een plek was gevonden in de kamer waar Michaels team Higher Education Policy is gehuisvest, kon ik beginnen. Het onderwerp waar ik mij voor de EUA op heb gestort zijn de juridische aspecten van MOOCs. MOOC staat voor massive open online course. De gedachte is dat na Amerikaanse topuniversiteiten ook Europese en Aziatische universiteiten gratis programma’s gaan aanbieden via internet. Zo kan universitair onderwijs ook worden gevolgd door mensen die daar anders niet voor in aanmerking zouden komen. Denk aan financiële barrières, onvoldoende vooropleidingen of werk-zorgcombinaties die het deelnemen aan on-campus onderwijs verhinderen. De Europese Commissie heeft in haar digitale strategie enthousiasme voor dit fenomeen uitgesproken, net als in Nederland onze Minister van Onderwijs. MOOCs geeft mij een casus om beleidsvorming in Brussel in de praktijk te zien.

In de eerste week van mijn stage bleek de voorgestelde portefeuilleverdeling van de Commissie Juncker te zijn gelekt. Schok voor de onderwijskoepels in Brussel: onderwijs was uit de lijst van commissarisportefeuilles geschrapt! Achter de naam van de Belgische Christendemocraat Marianne Thyssen stonden alleen nog skills genoemd, echter zonder education. Andere koepels hadden al verontwaardigde reacties uitgebracht op dit concept. Aan mij en twee collega’s om de reactie voor de EUA te schrijven. De lijn van ons betoog: juist in een wereld die op drift is, kan Europa niet volstaan met vaardigheden (skills). Onderwijs is het middel om ons werelddeel verder te helpen. Het gaat immers niet alleen om vaardigheden, maar ook om een attitude van rechtstaat en democratie. Waar vaardigheden een antwoord zijn op de financiële crisis, zijn waarden dat op de geopolitieke.

Uiteindelijk bleek Jean-Claude Juncker toch een onderwijscommissaris te hebben aangesteld.