De twee landelijke studentenorganisaties ISO en LSVb zijn blij dat de invoering van het leenstelsel een jaar wordt uitgesteld en dat afgestudeerden vijf jaar langer de tijd krijgen om hun schuld af te betalen. Maar ze zijn nog allesbehalve tevreden.
Tot onvrede van het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) gaat het leenstelsel voor masterstudenten gewoon door in september 2014. Verder bestaat er volgens het ISO “te veel onduidelijkheid” over de toekomst van de studenten-ov-jaarkaart en de aanvullende beurs. Het ISO vindt dat de randvoorwaarden voor toegankelijkheid eerst geregeld moeten worden, voordat het leenstelsel überhaupt ingevoerd kan worden.
Verzachtende factor
De ov-jaarkaart en uitbreiding van de aanvullende beurs zouden een verzachtende factor zijn voor het leenstelsel, meent het ISO. Het hoger onderwijs zou op die manier toegankelijker blijven.
Grote gevolgen
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) sluit zich daarbij aan. Het afschaffen van de ov-kaart voor studenten heeft volgens de bond grote gevolgen. Zonder ov-kaart kiezen studenten voor studies dicht bij het ouderlijk huis, terwijl de minister wil dat universiteiten en hogescholen zich gaan specialiseren: opleidingen zullen in de toekomst vaker slechts op één enkele universiteit en of hogeschool worden aangeboden. Daarnaast verwacht de LSVb dat met de afschaffing van de basisbeurs meer studenten naast hun studie gaan werken, wat ten koste kan gaan van de studieresultaten.
‘Bezwaren blijven’
LSVb-voorzitter Kai Heijneman hoopt dat van uitstel afstel komt: “We zijn natuurlijk altijd blij als een slechte maatregel minder studenten treft, maar de bezwaren tegen lenen blijven gelden, ook als de maatregel een jaar later wordt ingevoerd.”
UPDATE: Ook de Landelijke Kamer van Verenigingen geeft in een persbericht aan het uitstel goed nieuws te vinden. De LKvV waarschuwt echter wel dat het nog steeds haar zorgen heeft over de randvoorwaarden van een leenstelsel. “Voornamelijk de toegankelijkheid van het hoger onderwijs moet worden gewaarborgd, onder andere door studenten hun OV-kaart te laten behouden”, aldus voorzitter Jan van ’t Westende. De LKvV-voorzitter wijst ook op het belang van extracurriculaire activiteiten en denkt dat die op de tocht komen te staan met Bussemakers plannen.
UPDATE 2: Verstandig dat het leenstelsel is uitgesteld, zegt Thom de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen. Universiteiten zijn een stuk kritischer.
“Dit is een verrassende ontwikkeling”, zegt Karl Dittrich van universiteitenvereniging VSNU. Hij wijst erop dat uitstel van het leenstelsel ook uitstel van de opbrengst betekent. “De investering in het onderwijs is groter wanneer het leenstelsel direct over de volle breedte wordt ingevoerd. Dat gebeurt nu niet. Wij gaan ervanuit dat het kabinet zijn voornemens over invoering van het leenstelsel voor het hele hoger onderwijs nog steeds zal waarmaken.”
Tweejarige masters
Toch maken ook de universiteiten zich wel enige zorgen over het effect van een leenstelsel, met name voor tweejarige masteropleidingen. De minister wil studenten van sommige tweejarige masteropleidingen ontzien, maar niet allemaal. “Het lijkt erop dat alleen tweejarige masters is de sector bèta en techniek worden gecompenseerd”, aldus Dittrich. “Dat vinden wij een te smalle interpretatie. Er zijn veel meer tweejarige masters, die zich bijvoorbeeld richten op excellentie, internationalisering of wetenschappelijke verdieping. We willen snel met de minister in gesprek.”
‘Verstandig besluit’
Het is juist verstandig dat minister Bussemaker besloten heeft de invoering van een leenstelsel voor bachelorstudenten uit te stellen, aldus Thom de Graaf, voorzitter Vereniging Hogescholen. “Door het jaar uitstel creëert de minister de mogelijkheid om maatregelen te nemen om de toegankelijkheid te waarborgen, door een verruiming van het budget voor de inkomensafhankelijke, aanvullende beurs.”
De Graaf maakt zich met name zorgen over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs voor “lagere inkomensgroepen en mbo-studenten”. Daarbij verwijst hij naar het nieuwe SCP-rapport dat vandaag openbaar is geworden.
Minister Bussemaker schermt met datzelfde SCP-rapport. Volgens haar blijkt er juist uit dat de toegankelijkheid van het hoger onderwijs niet in gevaar is. HOP/TF
Lees hier de reacties van GroenLinks, D66 en de PvdA.