Begin volgend jaar stuurt minister Plasterk zijn wetsvoorstel ‘Ruim baan voor talent’ naar de Kamer. Daarin vervalt onder meer de verplichting tot loting voor numerus fixusopleidingen als geneeskunde. Maar is het ook beter om alle studenten zelf te selecteren?
Aan de poorten van de acht geneeskundeopleidingen in Nederland is het dringen geblazen. Zo meldden zich voor het huidige collegejaar bijna achtduizend aspirant-studenten, terwijl er slechts plek was voor 2754. Volgend jaar zal het niet veel anders zijn. Scholieren met een gemiddeld eindexamencijfer van een acht of hoger worden automatisch toegelaten. De rest kan meedoen met de gewogen loting: hoe hoger het cijfergemiddelde, hoe groter de kans om te worden toegelaten.
Erasmus MC selecteert al
Sinds 1999 mogen opleidingen met een numerus fixus de helft van hun studenten zelf selecteren. Het Erasmus MC was er vroeg bij: het medisch centrum maakt al vanaf 2001 gebruik van deze mogelijkheid. De ‘decentrale selectie’ in Rotterdam bestaat uit twee rondes. In de eerste moeten de kandidaten schriftelijk aangeven wat hun motivatie is, of ze ergens in uitblinken en of ze al wat ervaring hebben in de gezondheidszorg. In de tweede selectieronde moeten de overgebleven kandidaten een aantal toetsen maken.
Door selectie minder uitval
Louise Urlings-Strop doet onderzoek naar de effecten van decentrale selectie aan het Erasmus MC en hoopt daar volgend jaar op te promoveren. De studie laat opvallende verschillen zien tussen de geselecteerde en ingelote studenten, allemaal toegelaten tussen 2001 en 2004: de eerste groep valt veel minder vaak uit.
Het onderzoek wijst erop dat de selectie het staken van de studie in de eerste vier jaar met zeventig procent reduceert. De gemiddelde cijfers die de studenten in beide groepen behalen verschillen niet significant, maar de geselecteerden presteren wel beter aan het eind van hun studie, als ze co-schappen lopen.
Selectiecriteria aanpassen
In Rotterdam blijkt selectie dus positief te werken. Moeten daarmee alle universiteiten meer tijd en geld gaan steken in selectie en minder studenten via loting toelaten? “Niet zomaar”, zegt Urlings. “Als je meer studenten zelf wil selecteren, moet je wel de selectiecriteria aanpassen.” En daarmee moet je volgens haar uitkijken, want als de drempel verlaagd wordt, is niet gezegd dat het positieve effect behouden blijft.
Loting helemaal afschaffen
Jan Borleffs, hoogleraar onderwijs en opleiding aan het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), komt tot een andere conclusie en pleitte deze week in zijn oratie wel voor afschaffing van de loting. In plaats daarvan moet er een selectiemethode komen, waarin een combinatie van eindexamencijfers en specifieke persoonlijke kwaliteiten van aspirant-studenten bepaalt wie er tot de opleiding wordt toegelaten.
Achtplussers mogen meteen door
Niet alleen de loting, maar ook de bevoorrechte positie van de achtplussers mag wat Borleffs betreft verdwijnen. Urlings daarentegen noemt zich nog steeds “een fervent voorstander” van automatische toelating van de achtplussers, althans in Rotterdam. Die presteren namelijk erg goed. “Hoger scoren dan gemiddeld blijkt wel een voorspelling voor de toekomst, lager scoren dan gemiddeld niet”, zei ze eerder tegen VKbanen.
Ander onderzoek aan het Erasmus MC bevestigt dat laatste. Opleidingsadviseur Gerard Baars, die eind oktober promoveerde, kwam eveneens tot de conclusie dat een gemiddeld eindexamencijfer tussen de 5,5 en de 7 niets zegt over de studieprestaties tijdens de geneeskundeopleiding. HOP
