Voorlopig zal het collegegeld voor masteropleidingen niet stijgen, ondanks de economische crisis. De Onderwijsraad pleit voor een meer Angelsaksisch bekostigingsmodel. De Tweede Kamer vindt zo’n verhoging nu echter niet op zijn plaats, ook niet als ‘onorthodoxe crisismaatregel’.
Nu de economische crisis verergert, trekt het kabinet zich weinig meer aan van politieke taboes. Zelfs de hypotheekrenteaftrek is niet meer heilig. Maar ook in onderwijsland groeit het geld niet aan de bomen. Daarom rakelt de Onderwijsraad in haar nieuwe advies ‘De stand van educatief Nederland 2009’ een oude discussie op: moet de overheid überhaupt betalen voor de masteropleiding? Of moeten afgestudeerde bachelors de vervolgopleiding als investering in zichzelf zien?
Crisismaatregel
De Onderwijsraad pleit al jaren voor ‘collegegelddifferentiatie’ in de masterfase. Nu opnieuw. Maar de Tweede Kamer ziet er voorlopig weinig in. “We kunnen die discussie pas voeren als de universitaire bacheloropleiding iets betekent op de arbeidsmarkt”, zegt CDA-kamerlid Jan Jacob van Dijk. “Als je met je bachelordiploma geen baan kunt vinden, dan is het gesprek over de masteropleiding niet aan de orde.” Ook als crisismaatregel ziet hij de verhoging niet zitten. “Op de korte termijn wil je mensen juist langer in het onderwijs houden. Collegegelddifferentiatie betekent onvermijdelijk dat er meer bachelors de arbeidsmarkt opkomen, dus dan stijgt de werkloosheid.”
Oppositiepartij VVD valt hem bij. “Eerst moeten de masteropleidingen volwassen worden”, zegt Kamerlid Halbe Zijlstra. “Nu zijn ze nog te sterk verweven met de wo-bachelor. Wie geen masteropleiding heeft gevolgd, krijgt de vraag waarom hij zijn studie niet heeft afgemaakt. Op de lange termijn zou zo’n verhoging wel kunnen, als het bespaarde geld weer wordt ingezet om de kwaliteit van het onderwijs te verhogen.” De maatregel zal in elk geval niet helpen om de haperende economie weer vlot te trekken, meent hij.
Investeren, niet bezuinigen
Ter linkerzijde van het kabinet is de Socialistische Partij mordicus tegen iedere verhoging. “De crisis dwingt tot extra investeringen”, zegt parlementariër Jasper van Dijk, “en niet tot bezuinigingen. Onderwijs en innovatie zijn juist nodig om de crisis te bestrijden. Verhoging van het collegegeld zorgt ervoor dat minder mensen zullen doorstuderen. Vooral mensen met weinig geld zijn huiverig om te lenen voor hun studie.” Maar ook voor de toekomst ziet hij de verhoging niet zitten.
Vorig jaar zei minister Plasterk dat hij in principe weinig bezwaar heeft tegen ‘collegegelddifferentiatie’ in de masterfase. Zolang het onderwijs maar wel toegankelijk blijft. Studenten zouden hun collegegeld moeten kunnen lenen.
De Onderwijsraad houdt voet bij stuk. “In de toekomst zouden we meer naar het Angelsaksische model toe kunnen gaan, waarin het grootste deel van de studenten de studie afsluit met een bachelordiploma”, zegt voorzitter Fons van Wieringen. HOP/MM
