De befaamde jurist en criminoloog Louk Hulsman (1923-2009) overleed woensdag 28 januari in zijn woonplaats Dordrecht. EUR-medewerker John Blad werkte lange tijd met hem samen: “Zijn uitgesproken visie was ook zijn tragiek.”
Van 1970 tot 1986 was Hulsman hoogleraar strafrecht en criminologie aan de Erasmus Universiteit. (Vanaf 1963 bij de NEH, de voorloper van de EUR) Hij was en is nog steeds wereldwijd bekend als vaandeldrager van het ‘abolitionisme’: de stroming die pleit voor afschaffing van het strafrecht.
“Een aimabele en openhartige persoonlijkheid”, herinnert zijn toenmalige naaste medewerker John Blad (58), die werkt aan de rechtenfaculteit. Blad promoveerde in 1996 met een kritisch proefschrift over Hulsmans werk. Helemaal geen strafrecht hanteren is onmogelijk, vond Blad, of althans zouden er alternatieven ontstaan met dezelfde trekken. Toch zijn de twee altijd goede vrienden gebleven.
Hulsman had punt
Blad beschouwt zichzelf ook als een van de laatsten op deze universiteit die in de geest van Hulsman werkt. “Strafrecht is een laatste redmiddel. Nu staat het veel te centraal. Er kan meer op civielrechtelijke manier worden opgelost. Onderzoeken bewijzen het gelijk van Hulsman. Cognitieve therapie en leerprogramma’s werken – bijvoorbeeld bij geweld – beter dan mensen in het gevang zetten. Maar de politiek sloeg om vanaf het midden van de jaren ‘80. Het is repressiever geworden. Hulsman raakte daar ook verbitterd door. Hij vindt gevangenschap inhumaan en ineffectief.”
Gedecideerd bleef Hulsman bij zijn standpunt om het strafrecht af te schaffen. Blad: “Die uitgesproken visie was natuurlijk ook een strategie, om aandacht te krijgen: een felle reactie op toenemende repressie leek hem daarvoor noodzakelijk. De tragiek is dat mensen op een zeker moment niet meer luisterden. Toch was en bleef hij achter zijn stellingname juist ook enorm genuanceerd.”
Blad hoopt op een tijd dat het denken van Hulsman politieke herwaardering krijgt. “En alles verandert, dus die tijd komt ook vast een keer.” DR