Het is maar wat moeilijk om bij je eigen standpunt te blijven. Want onze hersenen bezitten een diep ingebakken neiging tot conformisme. Blijkt uit onderzoek van de EUR.
Wanneer de groep een andere mening voorstaat, is iemand als snel bereid om mee te buigen. Het fenomeen sociale druk was bekend. Nu weten we, mede door het onderzoek van Ale Smidts, Vasily Klucharev en Kaisa Hytönen (verbonden aan de EUR/RSM), dat behalve sociale factoren ook dieperliggende, fundamentele hersenprocessen aan die neiging tot conformisme ten grondslag liggen.
Wanneer we merken dat we afwijken van de grotere groep, wordt ons ‘oeps-gebied’ in de hersenen actief, zeggen de onderzoekers. Daarentegen reageert het ‘beloningsgebied’ meteen veel minder sterk. Een hersenscan bij proefpersonen wees dat uit. De reactie is zo sterk, dat je het de volgende keer wel uit je hoofd laat om nog iets afwijkends te doen.
De proef ging op een listige manier in zijn werk. Proefpersonen moesten 222 gezichten op foto achter elkaar beoordelen. Daarna werd hen verteld dat de data verloren was geraakt. Inmiddels wisten de proefpersonen ook het zogenaamde gemiddelde van wat anderen hadden geoordeeld. Toen ze opnieuw de test deden, schoof het oordeel duidelijk richting het gemiddelde dat ze te zien hadden gekregen.
Het zijn interessante resultaten voor de groep neuromarketing-wetenschappers, waarvan een deel is gedetacheerd aan het Donders-instituut in Nijmegen. Het onderzoek verklaart bijvoorbeeld waarom de boodschap ’75 procent van de gasten hergebruiken hun handdoek’ in een hotelkamer op te hangen. Dat werkt beter dan ‘het hergebruik van uw handdoek is beter voor het milieu’. Want wat de ander vindt telt zwaarder.
Het onderzoek is 15 januari gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Neuron. DR
