Slecht voor het land, hoort in de krant

‘Slecht voor het land, goed voor de krant’, is een niet al te sympathiek maar wel waar cliché over journalistiek. Niet sympathiek omdat niemand – ook een journalist niet – wil dat het slecht gaat met het land. Waar omdat in slechte tijden de behoefte aan nieuws en andere journalistieke verhalen toeneemt.

Zo had je de Trump-bump: stijgende bezoekcijfers van nieuwssites in de tijd dat Trump voor het eerst president was. Niet alleen kwamen er meer bezoekers naar de sites, maar er werden ook meer mensen abonnee van een nieuwsmedium.

Iets vergelijkbaars zagen we bij EM tijdens de pandemie. Verstoken van nieuws over de universiteit steeg het aantal lezers op de site sterk, en zeker het aantal volgers op Instagram. EM voorzag met updates over de laatste maatregelen in de enorme behoefte van vooral internationale studenten en medewerkers. Na elke persconferentie over de coronamaatregelen zorgden we diezelfde avond voor een Engelstalige samenvatting met relevante tips.

Dus vandaar dat wat slecht is voor het land, goed is voor de krant. Waarmee ik – nogmaals – niet wil zeggen dat je als journalist hoopt op en geniet van andermans ellende, maar dat in tijden van nood de behoefte aan betrouwbare informatie toeneemt, en je dus als journalistiek medium je waarde kunt tonen.

Het hoger onderwijs gaat zware tijden tegemoet als de geplande bezuinigingen van het kabinet doorgaan. As we speak wordt er nog gedemonstreerd, maar ondertussen wordt er al scherp met het bezuinigingsbijltje gehakt binnen de universiteit. Sinds afgelopen zomer is duidelijk dat de broekriem wordt aangehaald en de onzekerheid neemt toe.

En bezuinigen gaat niet zonder pijn en verdriet, want waar gehakt wordt vallen spaanders. Toch is het korten op budgetten geen reden om niet fatsoenlijk met mensen om te gaan. De Erasmus Universiteit wil een goede werkgever zijn, lees ik op de website, dus de teleurstelling is daardoor des te groter als mensen zich niet goed behandeld voelen. En soms stappen ze dan naar ‘de krant’ om hun eigen situatie of die van hun werkplek onder de aandacht te brengen.

Naar een journalist stappen met je verhaal is voor mensen vaak het laatste redmiddel als ze zich niet gehoord voelen. Niemand hangt graag de vuile was buiten of bevuilt zijn eigen nest. Mensen stappen naar een journalist als ze iets heel ergs is overkomen, of als er al heel lang niet naar ze wordt geluisterd. De journalistiek staat bovenaan de escalatieladder, als praten, onderhandelen of klagen niets heeft opgeleverd. Dan moet het naar buiten: de beslissers worden ter verantwoording geroepen, en de misstand aan de kaak gesteld. Alleen dan kan er iets veranderen.

Ook bij EM merken we dat de bezuinigingen hun schaduw vooruitwerpen. Bezuinigingen waar het College van Bestuur duidelijk ook niet om heeft gevraagd, maar bij wie wel de verantwoordelijkheid ligt om dit met oog voor mens en organisatie uit te leggen en keuzes te maken. Aan EM de taak hier over te berichten, duiding te geven, ruimte te bieden voor hoor en wederhoor. En als er fouten worden gemaakt, om de vuile was buiten te hangen.  Want slecht voor het land, hoort in de krant.