Lijsttrekkers debatteren over internationale studenten, woningnood en klimaatbeleid bij debat in Ahoy

Het lijsttrekkersdebat vond dit jaar voor het eerst plaats in Ahoy, voorgaande jaren was het in de aula. In de RTM-zaal van de evenementhal kwamen de lijsttrekkers van de grootste zes partijen in de peilingen samen om te debatteren over migratie, klimaat en bestaanszekerheid. Voor elk debat werd een filmpje getoond waarin studenten op de campus vertelden wat zij van deze thema’s vinden.

Bij het eerste thema, migratie, laat een student in het filmpje weten dat hij zich zorgen maakt om de hoeveelheid migranten, in verband met huisvesting. Ook Geert Wilders (PVV) wijst op de woningnood en wil dat ‘Nederlanders weer voorrang krijgen’.  Pieter Omtzigt (NSC) begint over de instroom van internationale studenten: “40 procent van de plekken aan universiteiten zijn nu voor buitenlandse studenten. We geven ze een basisbeurs dit jaar, als ze een dag per week werken. Dat betekent dat die plekken en die woonruimtes, want dat zijn 120.000 kamers, niet beschikbaar zijn.”

Dilan Yeşilgöz (VVD) wil ook dat het aantal internationals omlaaggaat “Het is niet omdat we tegen internationale studenten zijn, het is omdat er nu echt een enorme verdringing op de woningmarkt is.”

“Ze zullen ook in deze zaal staan op het ogenblik, studenten die niet van hier komen”, merkt presentator Pieter Jan Hagens op. “Whoo!” klinkt het vervolgens uit het publiek. Wilders reageert daar grappend op: “Wie? Wie was dat? Ik had al bijna…”

Rob Jetten (D66) kijkt anders naar de studiemigratie. Hij vindt het belachelijk dat er partijen zijn die alle Engelstalige bachelors willen verbieden en heeft het over de voordelen van internationale klaslokalen. “Studenten zeggen tegen mij: ‘Ik kies bewust voor een Engelstalige studie zodat er buitenlands talent is dat mij kan inspireren.’”

Ook Omtzigt doet zijn duit in het zakje over de internationalisering: “De aankondiging voor dit debat staat in het Engels op de website en niet in het Nederlands (dit klopt niet: het debat werd in het Nederlands en het Engels aangekondigd, red.), hoe gek zijn we dan doorgeslagen?” Hij vindt het belangrijk om met de studietaal plekken voor Nederlandse studenten te garanderen.  “Als je 40 procent van de plekken op de technische universiteit aan buitenlandse studenten geeft en je zegt ‘we hebben straks te weinig technici’, dan moet je er ook niet meer over klagen.”

Ook bij het onderwerp klimaat wordt de impact op studenten benadrukt. In de video vooraf zegt een student: “Ik wil een gezonde aarde voor mijn kinderen en kleinkinderen.” Een ander twijfelt over de impact van Nederland: “Ik denk niet dat het veel nut heeft om als Nederland keihard eraan te werken en veel geld te betalen, dat moet internationaal.”

“De studenten die hier staan, dat is de generatie die te maken krijgt met steeds extremer weer en dat komt omdat de mensen voor hen te weinig hebben gedaan aan klimaatverandering”, begint Jetten het debat. Hij haalt zijn werk als minister voor Klimaat en Energie aan en geeft aan daar mee door te willen gaan. “Ik beloof al deze studenten: ik zal geen seconde laten liggen voor meer klimaatactie zodat jullie ook een leefbare en schone planeet hebben.”

De PVV is tegen meer klimaatbeleid, maar pleit voor klimaatadaptatie. “Wij ontkennen niet dat er een klimaatprobleem is. Het is alleen buiten iedere proportie dat wij alleen al aan klimaat 28 miljard uitgeven om de temperatuur nul-komma-zoveel-graden minder te laten stijgen”, stelt Wilders.

Timmermans (GroenLinks-PvdA) benadrukt juist de opbrengsten van klimaatbeleid. “Als we hierin voorop lopen verminderen we niet alleen onze kwetsbaarheid, dan maken we ook van Nederland een land dat leidt in deze strijd. Dat betekent dat onze economie versterkt zal worden, dat innovatie versterkt zal worden, dat al deze jonge mensen een baan hebben in een sector die leidend is in de wereld.”

Bij het onderwerp bestaanszekerheid gaat het over inflatie en de woningcrisis, waar studenten ook last van hebben. In het filmpje vooraf maakt een student zich zorgen om de gevolgen van de hoge prijzen voor haar toekomstperspectief. “Ik doe een studie, ik werk hard, maar toch heb ik soms aan het eind van de maand niet genoeg geld. Dan moet ik lenen, bouw ik een schuld op en is het straks moeilijker om huis te krijgen.”

De partijen zijn het grotendeels eens over de woningcrisis: er moet meer gebouwd worden. “Het klinkt heel voor de hand liggend, maar we moet en bouwen. En natuurlijk minder mensen hiernaartoe”, vindt Yeşilgöz. Caroline van der Plas (BBB) houdt daarbij oog voor het platteland en voegt toe: “Niet zomaar rücksichtslos zeggen: ‘We pakken deze weilanden en zetten er een Vinex-wijk neer.’” Omtzigt pleit voor alle genoemde maatregelen en komt nog met meer. “Afspraken met de woningcorporaties, niet 40 procent maar 70 of 80 procent moet betaalbaar zijn.”

Timmermans vat de eensgezindheid samen. “Ik vind het mooi om te zien dat op dit onderwerp de politiek niet verdeeld is. Dat geeft me hoop dat we voor jonge mensen binnen een aantal jaren echt meer perspectief kunnen bieden.”