Voor altijd een piep in je oren

Er wordt lacherig gedaan over tinnitus, maar ‘de eerstvolgende keer dat je uitgaat kan grote gevolgen hebben voor de rest van je leven’ waarschuwt economiestudent Maurits. Maurits (zijn achternaam is bekend bij de redactie) heeft last van tinnitus. Daar heeft hij eigenlijk altijd last van. “Ik hoor altijd een heel hoge piep. Ik heb er vooral last van wanneer het thuis helemaal stil is, bij het slapengaan, wanneer ik gedronken heb en bij stress.”

Tinnitus, ook wel oorsuizen genoemd, kun je oplopen door langdurige blootstelling aan te hard geluid. Je oren beschermen met party plugs bij het uitgaan voelt misschien vreemd, totdat het zover komt en de piep in je oren nooit meer weggaat. Maurits heeft het idee dat die risico’s nog niet tot iedereen in zijn omgeving doordringen.

In totaal zijn er in Nederland twee miljoen mensen met tinnitus. Van de Nederlandse jongeren tussen 12 en 25 jaar heeft waarschijnlijk een kwart gehoorschade, concludeerden onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum Amsterdam in 2015 op basis van online zelftesten. Dit aantal nam de laatste jaren toe door ons koptelefoon- en oortjesgebruik, maar ook door te harde muziek bij uitgaansgelegenheden. Experts vrezen de komende jaren een flinke toename van het aantal tinnituspatiënten.

Het is misschien gênant om die oordoppen in te doen of om aan je vriendengroep voor te stellen om wat verder weg te gaan staan van de luide speakers. Maar Kimberley Boutkan (24, Health Economics, Policy & Law) schaamt zich niet. Ze vindt het onderwerp belangrijk mede omdat haar broer lijdt aan gehoorschade. Kimberley: “Het boeit mij niet wat anderen denken, dit gaat over mijn gezondheid. Dus als ik uitga, wat niet heel vaak gebeurt, draag ik altijd oordoppen om mijn gehoor te beschermen.”

Horeca- en uitgaansgelegenheden spelen een voorname rol in de toenemende tinnitusproblematiek. De WHO adviseert een maximum volume van 100 decibel, maar dit staat verder niet verwerkt in de Nederlandse wet. Er is wel een richtlijn van het RIVM die stelt dat clubs een geluidsniveau van 103 decibel mogen produceren. Dat lijkt niet zo’n groot verschil te maken, maar een verhoging van 3 decibel staat gelijk aan een verdubbeling van het geluidsniveau.

Er zijn wel harde afspraken tussen werkgevers en werknemers, bijvoorbeeld om horecapersoneel te beschermen. Volgens de Arbowet moeten werknemers verplicht gehoorbescherming dragen vanaf 85 decibel.

Een EUR-student die werkt bij een bar in de Oude Haven (zijn naam en werkgever zijn bekend bij de redactie) zegt dat dit in de praktijk niet overal gebeurt. “In mijn cao en contract staat dat het bedrijf oordoppen moet geven aan hun werknemers. In de praktijk wordt dit helaas niet gedaan. Pas sinds kort liggen er oordoppen op kantoor voor personeel, maar die zijn van slechte kwaliteit, waardoor werken met die oordoppen in erg lastig wordt. Daarom hebben de meeste van mijn collega’s nu zelf oordoppen aangeschaft. Er was ooit een intentie om iedereen oordoppen op maat te geven, maar de eigenaar wil daar geen geld aan uitgeven.” Voor gasten geldt: “Het is ieders eigen verantwoordelijkheid om gehoorbescherming te regelen.”

Je kan je afvragen waarom de muziek dan per se zo hard moet staan. Feestgangers willen dit vaak zelf graag. Geschiedenisstudent Mikki van Spall (23) zegt bijvoorbeeld: “Het irritantste is wel echt wanneer je in een club bent en de muziek staat te zacht.” Mensen willen de bas in hun borstkas voelen en in een club wil je elkaar niet vals horen meezingen.

Horecaeigenaar Jesse Pronk (37) heeft zelf tinnitus. Hij is ‘aanbieder’ van harde muziek als eigenaar van uitgaansgelegenheid Colorado Charlie in Scheveningen, ‘s zomers een populaire club op het strand onder Rotterdamse studenten. Hij vertelt: “Ik heb zelf ook tinnitus, al tien jaar inmiddels.” Het is de vraag waar de verantwoordelijkheid precies ligt, bij de overheid, de uitgaansgelegenheden of bij de muziekliefhebbers zelf. Iets wat Pronk wel opmerkt: “De diehards lopen meteen naar voren. En ja, op de dansvloer staat het geluid wel harder.”

Wat Pronk doet om gehoorschade bij zijn publiek te voorkomen? “We bieden wegwerpoordoppen aan voor 1 euro en we zijn bezig met een nieuw installatiesysteem waardoor het volume egaler verspreid wordt over de ruimte.”

Ons gehoor speelt een behoorlijk belangrijke rol in ons welzijn. Veel mensen met tinnitus ervaren psychosociale problemen. “Als je bedenkt dat tinnitus tot zelfmoordgedachten kan leiden, kom ik er nog goed vanaf”, zegt economiestudent Maurits. Er is geen geneesmiddel voor tinnitus, maar er zijn wel therapieën die de klachten kunnen verlichten. Preventie en voorlichting zijn cruciaal.

Gelukkig wordt het onderwerp steeds vaker besproken, in de media maar ook onder studenten, vindt Maurits. “Ik denk dat veel mensen zich goed realiseren dat tinnitus je het leven zuur kan maken, maar dat zij te lichtzinnig met dat risico omgaan. Daarom is het belangrijk dat zij hier goed over geïnformeerd worden.” Tinnitus is gemakkelijk te voorkomen, maar dan moet je je er dus wel op tijd bewust van zijn.