Twee op de drie studenten ervaart studiestress. Bijna de helft heeft last van somberheid, vermoeidheid, eenzaamheid en angst. Ook veel medewerkers hebben last van dit soort klachten. Zo’n 60 procent ervaart werkdruk. En een op de drie heeft last van somberheid, eenzaamheid of angst. Schrok u van die resultaten? Hoe kijkt u daarnaar, als rector en als psycholoog?
“De resultaten komen overeen met gelijksoortig onderzoek in binnen- en buitenland, dus geheel onverwacht kwam dit niet. Als psycholoog en als rector zie ik natuurlijk het liefst dat onze studenten en medewerkers zo min mogelijk negatieve gevolgen van deze crisis ondervinden. Het lijkt echter onvermijdelijk dat die gevolgen er wel degelijk zijn, op meerdere vlakken. Op de fronten waar wij als universiteit invloed op hebben, zoals werkdruk en de mentale ondersteuning van studenten, zijn en blijven we hard aan het werk om dit te verlichten of ten positieve te keren.”
Het viel me op dat internationale studenten en medewerkers vaker somberheid, angst en stress ervaren dan Nederlandse studenten en medewerkers. Heeft u daar een verklaring voor?
“Uit de survey kwam hiervoor geen eenduidige verklaring. Maar ik kan me zo voorstellen dat je je extra zorgen maakt over je familie en vrienden als je ver weg bent en niet weet wanneer je ze weer kunt zien. Het is echt anders als je familie in Zuid-Amerika woont in plaats van in Zeeland. Daarnaast missen internationals misschien een sociaal vangnet in Nederland. Zeker als ze de Nederlandse taal (nog) niet spreken, is het lastiger om precies op de hoogte te zijn van de Covid-19-ontwikkelingen in Nederland. En het wegvallen van werk naast de studie kan ook voor extra problemen zorgen, juist doordat er geen sociaal vangnet in de buurt is. Daar heeft de universiteit oog voor. We proberen ook de informatie zo snel mogelijk in het Engels aan te bieden.”
Op zich zijn stress, mentale problemen en werkdruk al langer zorgelijke onderwerpen bij studenten en universiteitsmedewerkers. Denkt u dat de coronacrisis dit heeft verergerd? En waarom?
“De coronacrisis heeft dit inderdaad verergerd, blijkt uit de survey. Een crisis brengt meer onzekerheid over jezelf en je dierbaren met zich mee. In het bijzonder onze medewerkers die volledig online onderwijs geven hebben een grote klus geklaard: de vorm en aard van hun werk zijn in zeer korte tijd volledig veranderd. Wij zijn trots op hoe zij die omslag hebben gemaakt. Daarnaast moet iedereen wennen aan het thuisstuderen en -werken, en gaan de plannen die je hebt gemaakt wellicht niet door. Dat vergt aanpassingsvermogen en veerkracht van iedereen. We zien dat veel studenten en medewerkers hier goed mee om kunnen gaan, maar dat er ook kwetsbare groepen binnen de universiteit zijn waar we meer oog voor moeten hebben.”
Voor promovendi bijvoorbeeld? Zij geven vaker aan dat ze last hebben van somberheid, eenzaamheid en angst dan andere medewerkers.
“Ja. We hebben direct bij het begin van de crisis al geprobeerd duidelijk te maken dat voorzieningen die we in dit opzicht hebben voor medewerkers niet allen voor PhD-kandidaten met een aanstelling bereikbaar zijn, maar ook voor alle andere PhD-kandidaten. Daarnaast proberen we nu te inventariseren wat voor hen de meest dringende zaken zijn. We realiseren ons dat veel van hen hun onderzoek nu niet kunnen uitvoeren zoals gepland. Dat leidt uiteraard tot extra spanning. Een deel van de PhD-kandidaten heeft ook extra tijd moeten investeren in het met spoed ontwikkelen van het online onderwijs, wat soms ook voor vertraging in het onderzoek zorgt.”
U zegt oog te hebben voor groepen studenten en medewerkers die het zwaar hebben en hard te werken om klachten te verlichten. Wat betekenen de resultaten van dit onderzoek nu concreet voor beleid?
“De initiatieven die al zijn gestart, zoals Are you OK out there? en OpenUp, worden voortgezet. Daarnaast gaan we aan de slag met de extra druk en stress die wordt ervaren. Hierover moeten goede afspraken worden gemaakt binnen teams en ondersteunend beleid staat daarvoor aan de wieg. Uit het onderzoek blijkt ook dat de dienstverlening voor medewerkers goed beoordeeld wordt, met een 7,6. Tegelijkertijd richt die dienstverlening zich vooral op het beter toerusten van het individu op de stressvolle situatie. De stap die we nu willen zetten is, waar mogelijk, de bron van de stress wegnemen.”
Er komt ook een vervolgonderzoek. Hoe ziet dat eruit? Waar bent u specifiek benieuwd naar?
“Deze survey was bedoeld om zo snel mogelijk zicht te krijgen op hoe het met onze medewerkers en studenten gaat. Vooraf hadden we al besloten dat er ook een verdiepend onderzoek komt, dat we in samenwerking met onze wetenschappers die expertise hebben op het gebied van welzijn vormgeven. We zullen in ieder geval herhaalde metingen doen om niet alleen de huidige ‘temperatuur’ in beeld te krijgen, maar ook schommelingen in die temperatuur te kunnen vaststellen.”
Heb jij hulp nodig? Of wil je laagdrempelig met iemand praten? Voor medewerkers is er OpenUp, waar je een gratis consult met een psycholoog kunt krijgen. En voor studenten heeft de universiteit Are You OK Out There ontwikkeld, een platform met allerlei tips voor je welzijn in deze quarantaine en een chatfunctie die bemand wordt door studenten. The Living Room heeft een Pandemic Pal Programme, waarbij je aan een andere student wordt gekoppeld zodat je elkaar kunt leren kennen.
