‘Een soepele Brexit is niet zo slecht als vaak wordt gedacht’

“Weet iemand eigenlijk precies wat er aan de hand is?”, vroeg evenementhost Geert Maarse bij aanvang van het festival. Bezoekers staarden elkaar aan, haalden hun schouders op en reageerden unaniem met een onduidelijk gebrom dat door de hele zaal klonk. Dit algemene gevoel van verwarring is zorgwekkend, vooral omdat de Brexit al ruim twee jaar geleden in gang is gezet.

Arminius vroeg Oxford-econoom Rick van der Ploeg, EUR-mediawetenschapper Etienne Augé en HR-deskundige Joana Vassilopoulou (RSM) een verklaring te vinden voor de huidige problematiek en een voorspelling te doen over hoe het politieke terrein er in de nabije toekomst uit zal komen te zien.

Augé keek naar het verleden en analyseerde hoe het hele Brexit-sentiment door slimme propaganda aan kracht won en steeds meer voet aan de grond kreeg. De roep om de ‘bevrijding van Britannië’ werd ingegeven door een herhaaldelijk benadrukken van autoriteit en een zeer selectieve voorschoteling van feiten, zo stelde hij.

Vassilopoulou analyseerde de rol van vrouwelijk leiderschap door Theresa Mays optreden als premier onder de loep te nemen. Ze stelde dat vrouwen slachtoffer zijn van het glass cliff-fenomeen, waarbij in perioden van crisis juist vrouwen de leidende rol krijgen toegeschoven. “Is dat toeval of opzettelijk?”, vroeg een bezorgde studente uit het publiek. Vassilopoulu benadrukte: “Theresa May was vanaf het begin gedoemd te mislukken, maar in hoeverre dat opzettelijk was, is niet duidelijk.”

Van der Ploeg deed een stap terug om het grotere plaatje achter het probleem te kunnen zien. Hij merkte op dat ‘vrije handel, technologie en immigratie in snel tempo groeien, waardoor de kloof tussen rijk en arm steeds groter wordt’. Hij benadrukte dat de globalisering het land veel voordelen had gebracht, maar uiteindelijk tot een gevoel van verdeeldheid had geleid bij de mensen die niet van die voordelen konden profiteren.

Ondanks de serieuze benadering door de sprekers, had de avond vooral een lichte, humoristische toon. Tussen de lezingen door klonk liefdes- en break-up-liedjes en viel geregeld de term ‘Brexit-vluchtelingen’ als eufemistische verwijzing naar emigranten uit het VK.

Wat vinden de studenten van dit politieke proces? “Het duurt al ruim twee jaar en met de Brexit voor de deur weten we nog steeds niet hoe dit allemaal afloopt”, aldus een bezorgde deelnemer. Ook na de presentaties overheersen gevoelens van verwarring en onzekerheid over de toekomst. “Ik ben hier naartoe gekomen in de hoop op meer informatie. Maar zelfs nu weet ik nog steeds niet goed wat er de komende dagen gaat gebeuren”, aldus student Sebastian na afloop.

En hoe zit het met de inwoners van het VK? Voor de Engels-Nederlandse EUR-studente Cara is dat essentieel: “Voor mijn ouders is het een belangrijke kwestie. Mijn vader komt uit Engeland en mijn moeder is Nederlandse. We weten nog steeds niet wat de gevolgen van de Brexit zullen zijn en mijn ouders kunnen zich uiteindelijk gedwongen zien om of naar Engeland te verhuizen of in Europa te blijven.”

Ondanks de negatieve berichtgeving over de kwestie is Van der Ploeg ervan overtuigd dat in het geval van een deal de onderhandelingsfase tussen de EU en het VK positief zal uitpakken. “De komende weken zijn uiterst belangrijk. Als Theresa May haar deal krijgt, komt het waarschijnlijk wel goed. Ze hebben dan twee maanden langer de tijd voor onderhandelingen, met initieel wat kosten aan beide kanten. Het is niet zo slecht als veel mensen zeggen. Maar als het VK eruit breekt, kan het op een volledige puinhoop uitdraaien.”