Woningnood: Rotterdam heeft duizenden studentenkamers te weinig

Zwendel, huisjesmelkers en lange wachttijden leken in Rotterdam altijd wel mee te vallen. Maar het kamertekort groeit hard. Vooral de toename van internationale studenten zorgt voor schaarste op de studentenwoningmarkt.

Ze dacht deze zomer haar droomhuis te hebben gevonden. De Vietnamese Huyen Vu (19) was samen met haar vriendin uit Vietnam op zoek naar woonruimte in Rotterdam. Ze reageerde meteen op de advertentie en vroeg of ze kon komen kijken. Maar: “De eigenaar zei in GrootBrittannië te wonen en wilde een voorschot van 1.000 euro, voordat hij naar Nederland zou komen om de kamer te laten zien. Het geld konden we via Western Union overmaken naar een vriend van ons in Londen. Als we de eigenaar een afleveringsbewijs zouden sturen, zou hij ons het huis laten zien en het geld later ophalen.” Het droomhuis werd een nachtmerrie: meneer kwam nooit opdagen, het huis bestond niet en de 1.000 euro bleek in China te zijn geïnd.

Het zijn de gebruikelijke verhalen over kamerzwendel en huisjesmelkers: in steden met woningnood zijn studenten de sigaar. Ze krijgen te maken met gebrekkig onderhoud, torenhoge huurprijzen en regelrechte fraude. In Rotterdam leek het altijd mee te vallen, maar het kamertekort groeit snel. Alleen Amsterdam en Utrecht kampen met een grotere woningnood onder studenten. In de afgelopen jaren is het tekort in Rotterdam meer dan verdubbeld, blijkt uit de Landelijke Monitor Studentenhuisvesting 2016.

Waar in collegejaar ’13-’14 nog 2.300 studenten tevergeefs op zoek waren naar woonruimte, waren dat er twee jaar later al 4.800. Signalen dat het tekort krimpt zijn er niet. Bijgebouwd wordt er wel, maar de verwachting is dat het aantal studenten de komende jaren blijft toenemen.

In studentenhuizen merken bewoners deze zomer dat hun kamers gewild zijn bij woningzoekenden. In huize BP, aan de Bergpolderstraat, kwamen drie kamers vrij, vertelt Nikki Jansen (22) die begin augustus een kijkavond organiseerde. De animo ervoor bleek groot: “Op Facebook hadden we 130 reacties, en op kamernet dertig.”Ook de 21-jarige Max van Winden merkt dat er veel vraag is naar kamers. Hij was eind augustus met zijn huisgenoten op zoek naar een vijfde bewoner voor hun studentenhuis in de Gerard Scholtenstraat. “Binnen vier dagen hadden we zestig reacties op ons oproepje op Facebook. Toen de hospiteeravond al bezig was, kwamen de berichtjes nog binnen.”

Uit een rondgang langs de verschillende studentenhuisvesters, die ongeveer een derde van de markt bedienen, komt eenzelfde beeld naar voren. Stadswonen, de grootste in Rotterdam, ziet al een aantal jaren op rij een lichte toename in het aantal woningzoekenden, vertelt woordvoerder Hedy Brak. Dat is dit jaar niet anders. “We zien een flinke toename in het aantal deelnemers van onze kameractie. Vorig jaar waren dat er 850, dit jaar 1050.” De huisvester organiseert iedere zomer een kameractie speciaal voor eerstejaars studenten. Op de laatste dag van de Eurekaweek waren alle kamers vergeven.

Ook het nieuwe gebouw net buiten campus Woudestein zat binnen de kortste keren vol. In de laatste week van augustus, nog voordat de bouw gereed was, trokken studenten al in de eerste bewoonbare verdiepingen. De 280 woningen zijn uitsluitend voor beginnende buitenlandse studenten. “We hadden wel verwacht dat het zo snel zou gaan”, zegt een woordvoerder van de Belgische studentenhuisvester XIOR, die de woningen verhuurt. “We hebben gemerkt dat er een behoorlijk tekort is aan woningen voor internationals.”

De toename aan internationale studenten zorgt in meer studentensteden voor extra druk op de woningmarkt. De Stichting Studenten Huisvesting (SSH) reserveert ieder jaar een deel van de kamers speciaal voor internationals. Eind juli waren al die kamers in Utrecht, Zwolle, Maastricht, Groningen, Tilburg en ook in Rotterdam al vergeven, meldde dagblad Trouw deze zomer. Dat ging veel sneller dan in voorgaande jaren. De kamers die de EUR bij de SSH reserveert voor internationale studenten waren eind juni al weg. Dorota de Blanken van SSH Rotterdam merkt dat het kamertekort toeneemt. “Het aantal inschrijvingen groeit en steeds meer mensen reageren met name op zelfstandige woonruimte.”

Volgens De Blanken is de groei van het aantal buitenlandse studenten inderdaad de belangrijkste oorzaak voor het tekort. “Het aantal wooneenheden dat de onderwijsinstellingen elk jaar reserveren voor internationale studenten is de afgelopen jaren minimaal toegenomen, maar het aantal buitenlandse studenten groeit harder.”

Toch zijn het niet alleen internationals die in Rotterdam voor schaarste zorgen. Rotterdam is sowieso meer in trek. “De vraag naar woningen neemt in de hele stad toe”, zegt Heleen Zwebe, directeur van het huurteam Rotterdam. En waar huisvesters de afgelopen jaren nog vreesden dat studenten door het afschaffen van de basisbeurs langer thuis zouden blijven wonen, ziet Hedy Brak van Stadswonen juist een tegenovergestelde trend: “Wij herkennen de verhalen dat studenten langer bij hun ouders blijven niet. Bij ons neemt de gemiddelde leeftijd waarop studenten zich inschrijven juist af.”

De SP stelde vorige maand Kamervragen over de woningnood onder studenten. De partij denkt dat huisvesters de ‘explosieve groei’ van het aantal buitenlandse studenten niet aankunnen en vreest voor ‘een mogelijke groei van het aantal dakloze (buitenlandse) studenten, prijsopdrijving van (studenten)woningen, een groei van het aantal onwettige contracten voor studenten en een toename van huisjesmelkerij en oplichting’. Zwebe verwacht dat de toenemende woningnood voor meer problemen zal zorgen. “Het is hier nog niet zo erg als in Amsterdam en Utrecht, steden waar de kamernood van oudsher altijd groter is geweest, maar het is wel langzaam aan het veranderen.” Studenten, zeker internationale, zijn een kwetsbare groep, zegt ze. “Ze weten vaak weinig over het huurrecht en ze zijn eager, willen graag een kamer. Daardoor zijn ze een makkelijk doelwit voor huisjesmelkers.”

Voor zwendelslachtoffer Huyen komen waarschuwingen voor misstanden op een oververhitte studentenwoningmarkt te laat. Gelukkig heeft zij inmiddels een leuke kamer in Kralingen gevonden. Huyens vriendin zit op het moment van schrijven, enkele dagen voor haar eerste college, nog in Vietnam. Zonder woonruimte in Rotterdam.