Sigarettenfabrikanten hebben studentenverenigingen betaald voor het alleenrecht op de verkoop van hun sigaretten. Dat hebben journalisten van de Onderzoeksredactie Tabak dit weekend onthuld. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit onderzoekt of de deals legaal zijn.

Elke vorm van reclame of sponsoring is verboden, staat letterlijk in de tabaks- en rookwarenwet. Maar sigarettenfabrikanten hebben studentenverenigingen toch gesponsord, zeggen de onderzoeksjournalisten.

Exclusieve verkoop

De fabrikanten betaalden studentenverenigingen om er als enige hun sigaretten te mogen verkopen. De Onderzoeksredactie Tabak heeft schriftelijk en mondeling bewijs verzameld van de overeenkomsten en aanbiedingen. Het gaat om studentenverenigingen in zeven steden, waaronder het Rotterdamsch Studenten Corps. Er zou een concurrentiestrijd zijn losgebarsten tussen Japan Tobacco International en British American Tobacco om bij studentenverenigingen een voet tussen de deur te krijgen.

Volgens de Onderzoeksredactie Tabak beroepen veel verenigingen zich op onwetendheid. “Wij hadden geen idee dat voor een tabaksfabrikant andere regels gelden dan voor bijvoorbeeld een bierproducent”, zegt Derk de Haan van het Utrechts Unitas bijvoorbeeld. Lucas de Jong, penningmeester van het RSC, sluit zich daarbij aan. Hij vertelt aan de Onderzoeksredactie Tabak dat de vereniging opheldering heeft gevraagd aan JTI en dat de fabrikant stelde dat er geen sprake is van sponsoring maar een bedrag ter compensatie voor het geven van die exclusiviteit.

NVWA start onderzoek

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is een onderzoek gestart. “We proberen zo goed mogelijk uit te zoeken wat er aan de hand is”, zegt een woordvoerder. Overeenkomsten die exclusieve verkoop regelen zijn een vorm van sponsoring, heeft de rechter eerder bepaald in een zaak over de verkoop van tabak op Pinkpop.

Japan Tobacco International wil nog geen commentaar geven. “Op dit moment doen wij uitsluitend de uitspraak dat wij gedurende het onderzoek van de NVWA hier geen uitspraak over doen”, zegt een woordvoerder.

De uitgever van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) betaalt de Onderzoeksredactie Tabak. Het journalistieke onderzoek naar de tabaksindustrie loopt in principe tot het einde van dit jaar door.