Onderzoek van academische ziekenhuizen moet zich meer richten op vraagstukken die aansluiten bij de praktijk. De onderzoekers richten zich nu nog te veel op fundamenteel onderzoek en medisch-specialistische onderwerpen.
Dat stelt de Gezondheidsraad in een advies aan de overheid genaamd ‘Onderzoek waar je beter van wordt’. Huisartsen, verpleegkundigen en gemeenten lopen in de praktijk van alledag tegen problemen aan die in het academische onderzoek niet of nauwelijks aandacht krijgen.
Dit komt volgens de raad doordat de financiering van medisch onderzoek vooral op basis van prestaties gebeurt. Hierbij is belangrijk dat het onderzoek in gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift wordt gepubliceerd en hoge citatiescores haalt. Vooral fundamenteel en specialistisch onderzoek maakt daar een grote kans op.
Meer contact met de praktijk
Onder meer patiëntenverenigingen, zorgverzekeraars en gemeenten zouden meer invloed moeten krijgen op de beoordeling en koers van wetenschappelijk onderzoek in de UMC’s. Ook moeten de academische ziekenhuizen meer samenwerken met zorgverleners in hun regio.
Dat vergt tijd en geld. De minister van Volksgezondheid zou geld moeten vrijmaken voor het toegepast onderzoek dat uit zulke samenwerking voortkomt. Dit betekent een “scherpe wijziging van de huidige koers”.
De stellingname van de Gezondheidsraad past in de trend dat wetenschappelijk onderzoek meer aandacht moet schenken aan maatschappelijke problemen en minder gericht moet zijn op publicaties in prestigieuze wetenschappelijke tijdschriften.
Pleiten voor maatschappelijk nut is niet nieuw
De actiegroep Science in Transition pleit bijvoorbeeld al enkele jaren voor wetenschap die zich meer op maatschappelijk relevante onderwerpen richt. Dit voorjaar zei oprichter Frank Miedema, decaan van het UMC Utrecht: “Neem onderzoek naar revalidatie. Dat is maatschappelijk zeer relevant. Maar ik moet vechten voor financiën voor dergelijk onderzoek omdat de grote Amerikaanse wetenschappelijke tijdschriften het niet zo boeiend vinden.”
De kans is groot dat het advies in goede aarde valt, want de overheid wil al langer graag dat wetenschap meer economisch en maatschappelijk nut krijgt. Met allerlei beleid proberen kabinetten de samenwerking tussen wetenschappers en het bedrijfsleven aan te moedigen. Tegenwoordig gebeurt dat in de zogeheten ‘topsectoren’.
‘Kortetermijndenken is onverstandig’
De UMC’s zijn het oneens met het advies, zegt de overkoepelende organisatie van UMC’s, NFU, in de Volkskrant. Volgens die organisatie ziet de Gezondheidsraad niet hoezeer de academische ziekenhuizen de samenwerking met buitenstaanders al hebben omarmd.
Ook moeten we volgens het NFU het belang van fundamenteel onderzoek niet onderschatten. ‘Veel van wat nu mogelijk is in de zorg hebben we te danken aan fundamenteel onderzoek van langer geleden. Kortetermijndenken is onverstandig.’
