Hoewel de vluchtelingencrisis al tijden bovenaan de EU-agenda staat, is de stroom van mensen van buiten Europa op zoek naar een beter leven al zeker een halve eeuw een constante aanwezigheid in het politieke landschap. Dat zei Ian Buruma, hoogleraar Democratie, mensenrechten en journalistiek in de Verenigde Staten, dinsdagmiddag tijdens een lezing in het Erasmus Paviljoen.
Daarom benadrukte Buruma dat de immigratiekwestie niet van demografische aard is, zoals velen beweren in het verhitte debat. De kwestie is politiek. Het belangrijkste probleem volgens Buruma: “We hebben nog steeds geen gemeenschappelijk immigratiebeleid”.
Buruma zei dat nieuwkomers economisch geïntegreerd moeten worden, om te voorkomen dat ‘jonge mannen in de kampen radicaliseren’. Volgens Buruma wordt de ‘culturele assimilatie overschat‘, en moeten we gaan nadenken hoe de nieuwe arbeidskracht in ons voordeel ingezet kan worden.
Politiek van de dood
Op de lezing volgde een reactie van Willem Schinkel, hoogleraar Sociologische theorie aan de Faculteit der Sociale Wetenschappen. Hij wees zijn toehoorders erop hoe cynisch de realiteit is geworden: Europa wordt afgeschilderd als een slachtoffer van de vluchtelingencrisis, maar de bombardementen in het Midden-Oosten gaan ondertussen door. Schinkel bekritiseerde de ‘politiek van de dood’ – Europa weigert een veilige komst van asielzoekers.
“Ze moeten eerst hun leven riskeren voordat ze in de Europese armen gesloten worden”, merkte hij verbitterd op. Het is volgens de hoogleraar cruciaal om te stoppen met een lijn trekken tussen ‘ware’ asielzoekers’ en economische migranten. “Het is dood door armoede of dood door bommen, het enige waar het om gaat is dat het eindigt in de dood”, concludeerde Schinkel.
In het publiek zaten veel ambtenaren van de gemeente Rotterdam, die duidelijk maakten hoe ver de theorie soms van de praktijk af staat. Zij wilden graag ook praktisch advies van de academici. Maar het bleek dat er nog een groot gat was tussen ‘weten wat je moet doen’ en ‘weten hoe je het moet doen’.
Relevante feiten
Het publiek smacht naar advies van experts, maar wat kunnen academici doen om te helpen? “We moeten laten zien welke feiten relevant zijn voor het debat. Tot nu zitten we in een smalle tunnel met hele beperkte informatie”, zegt Schinkel.
Verrassend genoeg waren er ondanks het actuele karakter van de avond weinig studenten in het publiek. En dat terwijl zij toch degenen zijn die zullen moeten samenwerken met de migranten, om het nieuwe gezicht van Europa te creëren.
