Nieuwe studentenwoningen worden zo gebouwd dat de bewoners in aanmerking komen voor huurtoeslag. En de huren van bestaande zelfstandige kamers worden op de huurtoeslaggrens afgestemd. In Rotterdam geldt dat voor bijna driekwart van de corporatiewoningen voor studenten.
Dat concluderen het platform voor onderzoeksjournalistiek Yournalism.nl en elf universiteits- en hogeschoolmedia uit heel het land, waaronder Erasmus Magazine, na een uitgebreide analyse van het huidige studentenkameraanbod.
Huren afgestemd op huurtoeslaggrens
In Rotterdam zijn veel van de corporatiewoningen voor studenten gericht op de huurtoeslaggrens. 71,43 procent van de onderzochte woningen ligt maximaal 25 euro onder die grens. Jongeren tot 23 krijgen huurtoeslag voor zelfstandige woningen met een huurprijs van maximaal 403 euro. Daar komen nog servicekosten bovenop, waardoor de totale huurprijs vaak rond de 500 euro ligt. Voor jongeren boven de 23 die huurtoeslag willen aanvragen geldt een hogere maximumhuur van 710 euro.
In Kralingen betaal je al gauw 400 euro per maand voor een kamer bij een particulier. Een wat duurdere, zelfstandige studentenwoning lijkt minder aantrekkelijk dan een kamer in een gedeeld huis, maar dankzij de huurtoeslag is dat niet zo. Reken maar mee: een student van 22 die een zelfstandige studio huurt met eigen voordeur, douche en keuken en daar 350 euro kale huur en 130 euro per maand servicekosten voor betaalt, is onder de streep goedkoper uit. De student heeft namelijk recht op 168 euro huurtoeslag en betaalt netto dus maar 312 euro in de maand.
35.000 nieuwe studentenkamers
De afgelopen jaren zijn er zijn er veel studentenwoningen bijgebouwd. Na twee landelijke actieplannen om de kamernood terug te dringen komt de teller volgens de prognoses in 2016 uit op 35.000 nieuwe studentenwoningen sinds 2010. Veel van die nieuwe woningen zijn zelfstandige studentenwoningen. In Rotterdam is 34 procent van de studentenwoningen zelfstandig, een veel hoger percentage dan in de meeste andere studentensteden.
Kences, de belangenvereniging van studentenhuisvesters, hamert er op dat zelfstandige studentenkamers hard nodig zijn omdat studenten op zoek zijn naar luxe. Daarnaast lijkt echter de huurtoeslag een belangrijke verklaring voor die wens. Sinds 1997 ontvangen studenten die een kamer hebben in een studentenhuis geen huurtoeslag meer. Voor studenten is een zelfstandige woning in veel gevallen even duur of zelfs goedkoper dan een kamer in een studentenhuis. De afgelopen jaren gingen bovendien de kwaliteitseisen waaraan nieuwe studentenkamers moeten voldoen omlaag, waardoor deze goedkoper werden om te bouwen. Was de minimale afmeting van een zelfstandige studentenwoning tot een paar jaar geleden nog 24 vierkante meter, nu is dat nog 15 vierkante meter.
Markt interessant voor private partijen
De studentenkamermarkt werd zo ook interessant voor commerciële vastgoedpartijen en beleggers. Zo vergaarde Bouwfonds in een paar jaar een bezit van naar schatting 1.200 studentenwoningen in Rotterdam, Amsterdam, Groningen en Den Haag. Pensioenbelegger Syntrus Achmea bezit 870 woningen in Delft, Leiden en Amsterdam. Bijna allemaal zelfstandig.
Recent ondertekende studentenhuisvester DUWO een contract met de Duits-Dubaise investeerder International Campus AG voor de bouw van 2.250 studentenwoningen in Leiden en Amsterdam. DUWO zal deze woningen beheren en verhuren tegen een huurprijs waarvoor de studenten huurtoeslag kunnen aanvragen.
Bezuiniging
Het is lastig te zeggen hoeveel studenten huurtoeslag ontvangen. Wel blijkt uit de enquête die Yournalism in samenwerking met elf universiteits- en hogeschoolmedia verspreidde dat 45 procent van de studenten die bij een corporatie wonen huurtoeslag ontvangt. Dat is bovengemiddeld: van alle Nederlandse huurders ontvangt ongeveer een derde huurtoeslag.
Desgevraagd geeft een woordvoerder van de minister voor Wonen een ruwe indicatie van het aandeel jongeren tussen 18 en 25 (waaronder dus ook niet-studenten) binnen het totaal aantal huurtoeslagontvangers. Hun aandeel steeg van 9,7% in 2009 naar 11,6% in 2013. Een ander cijferbestand toont dat het percentage huurtoeslagontvangers met studiefinanciering als belangrijkste inkomstenbron steeg van 3,6 procent in 2009 naar 5,3 procent in 2012.
De gestage stijging in het aantal studenten dat huurtoeslag ontvangt, komt overeen met de stijgende kosten van de huurtoeslag in het algemeen. Volgens de prognoses komen die kosten uit op 4 miljard euro in 2019. Uit een brief die minister Stef Blok (VVD) van wonen deze zomer naar de Tweede Kamer stuurde, kondigde hij aan dat mogelijke bezuinigingen onvermijdelijk zijn. Hoe en of studenten geraakt worden door eventuele bezuinigingen kan een woordvoerder van de minister nog niet zeggen. “Dit maakt allemaal onderdeel uit van de besluitvorming voor Prinsjesdag en die is nog niet afgerond.”
Waarom we elke dag in de rechtszaal zitten bij Fouad L.
De meeste journalistieke producties bij EM zijn te categoriseren in twee versnellingen:…