Rokers kunnen zich minder goed beheersen

Rokers kunnen hun gedrag minder goed onderdrukken en leren moeilijker van hun fouten. Dat komt door afwijkingen in de hersenen. Dit blijkt uit het proefschrift ‘Neurocognitive Insights in Nicotine Addiction’ waar Maartje Luijten vrijdag op promoveert.

De psycholoog bekeek de hersenfuncties van 65 rokers en 65 niet-rokers met behulp van neuro-imagingtechnieken. “Ik vind het intrigerend dat mensen doorgaan met roken of het gebruiken van drugs terwijl ze weten dat het zo slecht voor hen is. Menselijk gedrag wordt veel vaker niet dan wel geleid door rationele keuzes”, vertelt ze.

Automatisme

De bevindingen laten zien waarom stoppen met roken zo moeilijk kan zijn. Luijten: “Roken wordt een automatisme en rokers zijn juist minder goed in het onderdrukken van deze automatische reacties en hebben dus een verminderde impulscontrole.” Rokers bleken daarnaast een overmatige aandacht te hebben voor alles wat met roken te maken heeft, zoals aanstekers, andere rokers op straat of de winkel waar de sigaretten gekocht worden. Vergelijkbaar onderzoek met soortgelijke conclusies is eerder bij cocaïneverslaafden gedaan.

Luijten doet nu bij Klinische Psychologie postdoc onderzoek naar stoppen met roken. Ze benadrukt dat automatische processen in de hersenen, zoals verslavingen, aangepast kunnen worden. “Ons gedrag wordt niet alleen veroorzaakt door onze hersenen, maar onze hersenen worden ook gevormd door ons gedrag.”

Stoppen

Stoppen met roken kan in de toekomst met behulp van een computertraining, door neurofeedback, een techniek waarbij mensen hun eigen hersenactiviteit leren sturen of door magnetische stimulatie, waarbij verschillende hersengebieden van buitenaf gestimuleerd worden. Dergelijke methoden staan nu nog in de kinderschoenen, zegt Luijten.

De onderzoeker rookt zelf niet, nooit gedaan ook. “Dit komt denk ik vooral omdat mijn vader altijd rookte en ik daar erg boos om werd, maar naarmate ik meer leerde over verslaving werd ik milder. Na heel veel stoppogingen is hij nu een paar jaar gestopt!” Ze drinkt zelfs geen koffie, maar heeft wel een zwak voor eten. “Als ik ergens veel discipline voor nodig heb, lukt het me niet om niet te snoepen.”

Zie voor meer informatie over onderzoek naar roken op de EUR en een voorlichtingsavond voor rokers die willen stoppen op 10 december, waar Luijten tips zal geven op basis van wetenschappelijke inzichten: www.rokersbrein.nl TL