Psychologe Elke Geraerts heeft besloten om een artikel dat in 2008 werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Memory terug te trekken. Sinds 2009 ligt het artikel onder vuur en nieuw onderzoek wijst op mogelijke onzorgvuldigheden.

Het gaat om het artikel Linking thought suppression and recovered memories of childhood sexual abuse, dat Geraerts, toen nog werkzaam aan de Universiteit Maastricht (UM), schreef met Richard McNally, Marko Jelicic, Harald Merckelbach en Linsey Raymaekers. In 2009 twijfelden de co-auteurs aan de manier waarop de data waren verwerkt en na een klacht stelde de UM een integriteitsonderzoek in naar Geraerts. In januari 2010 verklaarde de Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de UM de klacht ongegrond. De klagers gingen niet in beroep bij het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI), waardoor de zaak als gesloten werd beschouwd.

Too good to be true

De kritiek op het artikel dook opnieuw op in september vorig jaar, toen NRC Handelsblad het artikel ‘Slordig omgaan met slordigheden’ (samenvatting) publiceerde. Ook de Leidse hoogleraar Mathematische Statistiek Richard Gill heeft meerdere malen kritiek geuit op het artikel van Geraerts. In december 2012 hield hij een presentatie waarin Geraerts in een adem werd genoemd met Dirk Smeesters en de resultaten uit het Memory-artikel “too good to be true” werden genoemd. Naar aanleiding van de nieuwe berichten over de wetenschappelijke integriteit van Geraerts stelde de EUR in samenspraak met de psychologe een onderzoek in.

Eigenaardige patronen

Drie externe deskundigen op het gebied van statistiek, onder wie de Amsterdamse hoogleraar Psychologische Methoden Han van der Maas, namen het artikel onder de loep en concluderen dat er “sterke redenen zijn om te twijfelen aan de correctheid van delen van de resultaten uit het artikel”. Ze vonden “eigenaardige patronen die mogelijk zijn te wijten aan een onzorgvuldigheid tijdens de datacollectie of de verwerking van de data”. Wel concluderen ze dat er geen duidelijke aanwijzingen zijn voor moedwillige manipulatie van het onderzoek of de data.

Zaak gesloten

In navolging van het advies van de deskundigen heeft Geraerts de redactie van Memory verzocht het artikel terug te trekken. Marise Born, voorzitter van het Instituut voor Psychologie aan de EUR, benadrukt in de verklaring dat er geen aanwijzingen zijn voor moedwillige manipulaties en laat weten de zaak als gesloten te beschouwen. TF