In de toekomst zullen promovendi aan menige universiteit geen salaris meer krijgen, maar een studiebeurs. Dat wil het kabinet mogelijk maken. Het betekent het einde van een lange strijd tussen vakbonden en universiteiten.
Al jaren pleiten universiteiten voor het ‘bursalenstelsel’. Als promovendi in plaats van een salaris een studiebeurs krijgen, hoeft de universiteit geen werkgeversbelasting en pensioenkosten te vergoeden. Dat scheelt ongeveer eenderde in de kosten en betekent het verschil tussen twee of drie promovendi voor hetzelfde geld.
Rechtzaak
Maar telkens als universiteiten hun promovendi een studiebeurs gaven, liep het op een rechtszaak uit en werden ze door de rechter teruggefloten: promovendi verrichten namelijk arbeid waar de universiteit van profiteert. Het zijn dus werknemers, met recht op een pensioenbijdrage.
Promoveren niet aantrekkelijk meer
De promovendi zagen de bezuiniging aankomen, maar hebben er “geen goed woord voor over”, zegt voorzitter Malou Willemars van het Promovendi Netwerk Nederland. Het netwerk vecht altijd voor het behoud van de werknemerstatus. Promoveren zou niet aantrekkelijk genoeg zijn als je er alleen maar een studiebeurs voor krijgt. Promovendi lopen dan ook jaren pensioenopbouw mis.
Diploma of eer?
Bovendien stelt het PNN de vraag wat de doctorstitel nu eigenlijk is: een doodgewoon diploma of een eer? Kun je voor de doctorstitel ‘slagen’ of kun je hem alleen ‘verdienen’? Dat is het verschil tussen een student en een volwaardige onderzoeker.
Logische stap na master
Universiteitenvereniging VSNU wijst er altijd op dat promovendi in het buitenland meestal als PhD-studenten te boek staan. Eigenlijk, redeneren de universiteiten, moet je de promotie zien als een logische stap na de bachelor- en masteropleiding: de derde cyclus. Hoe dan ook zouden universiteiten zelf de vrijheid moeten hebben om hun beleid te bepalen. Dat lijkt nu ook de uitkomst.
Universiteiten zijn het oneens
Maar onderling zijn universiteiten het niet eens. Onder meer Groningen, Maastricht en de UvA hebben in het verleden wel geprobeerd bursalen aan te stellen, maar de Radboud Universiteit Nijmegen was mordicus tegen. HOP
