Commerciële ziekenhuizen maken artsen en aandeelhouders rijker, maar verpleegkundigen armer. Dat is één van de conclusies uit het promotieonderzoek van Patrick Jeurissen.
Jeurissen bracht de ontwikkeling van geldverdienende ziekenhuizen in Duitsland, Engeland, Amerika en Nederland in kaart. Een flink monnikenwerk dat een uitgebreide wetenschappelijke geschiedschrijving opleverde, maar dat ook inzicht verschaft in ons voorland. We lopen hier met betrekking tot de opkomst van commerciële instellingen namelijk jaren achter op de rest.
Ja, het mag
Volgens Jeurissen is het dan ook nog slechts een kwestie van tijd totdat we ook híer winstgevende ziekenhuizen zullen krijgen. Met de opening van het commerciële slotervaart- en ijselmeerziekenhuis (nu nog zonder winstoogmerk) is in elk geval alvast een serieuze eerste stap gezet.
“De afstand naar ‘ja het mag’ is nu heel klein”, meent Jeurissen. Wetgeving en beleid passen volgens hem namelijk al bijna naadloos op een commerciële bedrijfsvoering. “De stap terug naar ‘nee het mag niet’ is echt veel groter.”
Politieke keuze
Maar is de opkomst van die ziekenhuizen ook een goede zaak? Daarop heeft Jeurissen geen simpel ja/nee-antwoord. Qua zorgkwaliteit is er weliswaar weinig verschil tussen beide ziekenhuistypen maar dat wil niet zeggen dat er helemáál geen verschillen zijn.
Zo daalt de beloning van lager opgeleiden zoals verplegers in commerciële instellingen, terwijl artsen en aandeelhouders vaak juist méér geld gaan verdienen. “Of je dat wilt is vooral een politieke keuze.”
Vertrouwen
Volgens Jeurissen is de vraag verder vooral hoeveel vertrouwen je hebt in de instanties die toezicht moeten houden. “Als je denkt dat de overheid en organisaties als de NMA en de Nederlandse Zorgautoriteit hun werk goed gaan doen, dan is de komst van deze instellingen een goede zaak.” Er is namelijk wel voordeel te behalen. Zo zijn commerciële ziekenhuizen onder andere innovatiever en flexibeler.
Slecht draaiend
Maar kijk je naar het buitenland – waar er rond de controle in de praktijk wel het één en ander misgaat – dat ‘neigt’ Jeurissen toch ‘naar een nee’. Eén kantekening is daarbij echter wel belangrijk: ziekenhuisinvesteerders nemen vaak slecht draaiende ziekenhuizen over, die ze vervolgens – blijkt – vrij snel weer op de rails krijgen. Jeurissen: “En dat verhoogt het algemene niveau van de zorg in het land.” GH
