Een aan het Erasmus MC ontwikkelde behandelmethode voor het vooralsnog ongeneeslijke asbestkanker, kent hoopvolle resultaten.
In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer zevenhonderd mensen kanker doordat zij – soms vele jaren daarvoor – in aanraking zijn gekomen met asbest. De vooruitzichten zijn vervolgens niet best: slechts één op de zeven is één jaar na diagnose nog steeds in leven.
Nieuwe methode
Voor asbestkanker bestond nog geen goede behandelmethode en dus besloten onderzoekers van het Erasmus MC de ziekte aan te pakken om een nieuwe behandelmethode te testen. “De techniek hebben we aangepast voor asbestkanker van Spinozawinnend onderzoek uit Nijmegen”, vertelt Joris Veltman, die onder begeleiding van hoofdauteurs Joost Hegmans en Joachim Aerts als arts-onderzoeker werkte aan het klinisch gedeelte van het onderzoek.
‘Aanvalscellen’
De gebruikte techniek draait om zogenaamde dendritische cellen, een type ‘opsporingscel’ die lichaamsvreemde indringers herkent en vervolgens ‘aanvalscellen’ (de zogenaamde T- en B-cellen) aanstuurt om de dreiging te verijdelen.
“We kweken die dendritische cellen in het lab, zodat we er uiteindelijk véél meer hebben dan er normaal in het lichaam aanwezig zijn”, legt Veltman uit. De truc is vervolgens om die cellen een ‘geheugen’ mee te geven. “Dat doen we door ze bloot te stellen aan een cocktail van kapotgemaakte tumorcellen.” Wanneer de cellen daarna teruggespoten worden in het lichaam, brengen ze een afweerreactie op gang die de tumor aanvalt.
Muizen en mensen
Het effectieve concept was in muizen al aangetoond, maar de onderzoekers hebben het nu ook daadwerkelijk in mensen zien gebeuren. Veltman: “Er zaten na de injecties met dendritische cellen specifieke antitumor T-cellen in het bloed die er daarvoor nog niet zaten.”
Om definitief aan te tonen of de methode – zoals de theorie stelt – daadwerkelijk de overlevingskans vergroot, moeten eerst nog grotere vervolgstudies worden gedaan.
Vervolgonderzoek
Voordat het zover is, gaan de onderzoekers eerst nog proberen de meest effectieve behandelmethode te vinden. “We zijn vorig jaar met een tweede onderzoek gestart om te kijken of we het immuunsysteem nog verder kunnen beïnvloeden.” Tumoren zijn namelijk in staat om het immuunsysteem gedeeltelijk uit te zetten of af te remmen, een effect dat de onderzoekers uiteraard graag willen minimaliseren. Het zal daarom nog jaren duren voordat deze methode daadwerkelijk voor grotere aantallen patiënten beschikbaar komt. GvH
