De Raad van State voorziet problemen met joint degrees van Nederlandse en buitenlandse instellingen. Zulke internationale diploma’s zouden wel eens kunnen botsen met Europese vrijhandelsregels. Minister Plasterk verwerpt de kritiek.
Universiteiten en hogescholen krijgen de mogelijkheid om samen met buitenlandse partners één onderwijsprogramma aan te bieden en een gezamenlijk diploma uit te reiken. Praktische problemen met het collegegeld worden uit de weg geruimd: er zal voor zulke internationale programma’s geen wettelijk minimumtarief gelden, zodat de betrokken instellingen de financiën samen kunnen regelen.
Dat staat allemaal in de wijziging van de wet op het hoger onderwijs en onderzoek, die minister Plasterk ter goedkeuring naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De Nederlandse instellingen moeten hiervoor wel een aparte ‘rechtspersoon’ oprichten, die geen overheidsbekostiging krijgt. De Nederlandse financiering mag immers niet weglekken naar het buitenland.
Maar de Raad van State, die commentaar heeft geleverd op de conceptwetswijziging, voorziet toch problemen met de Europese regels voor vrijhandel en staatssteun. De overheid moet oppassen voor concurrentievervalsing in het buitenland.
Want universiteiten en hogescholen gedragen zich steeds meer als commerciële aanbieders van diensten en goederen, vindt de raad. Er kan niet meer “worden volgehouden dat hier ondubbelzinnig sprake is van een dienst in het algemeen belang”, die zich aan Europese regels voor vrijhandel onttrekt. Volgens de raad komt met dit wetsvoorstel een open bestel dichterbij, waarin commerciële onderwijsaanbieders evenveel aanspraak maken op overheidssteun als non-commerciële.
Onzin, vindt Plasterk. Uit de financiële verslagen moet blijken dat universiteiten en hogescholen hun private activiteiten in het buitenland niet met publieke middelen betalen. Als ze dat wel doen, kan de minister ingrijpen. Juridisch gezien zit het dus goed.
Daarbij snapt de Europese Unie de noodzaak van zulke gezamenlijke diploma’s, stelt de minister. De EU stimuleert de internationalisering van het Europese onderwijs. Zo is het Erasmus Mundus-programma er juist op gericht om instellingen te laten samenwerken in hun masteronderwijs en de mobiliteit van studenten te bevorderen. HOP
