Curator Sanne Steen maakte de tentoonstelling als deel van haar promotieonderzoek aan de Erasmus School of Philosophy naar historische toe-eigening. “Mijn interesse ligt niet per se bij Erasmus, maar vooral bij het gebruik van de geschiedenis om identiteit te vormen”, vertelt Steen. Voor haar proefschrift doet ze onderzoek naar hoe Erasmus wordt toegeëigend, zowel binnen als buiten Rotterdam. “Ik kijk wat er wordt veranderd aan Erasmus, hoe bepaalde dingen worden weggehaald of juist uitgelicht om Erasmus te gebruiken.”
Vier versies van Erasmus
Zo onderzoekt ze hoe Erasmus verweven werd met de stad Rotterdam én met de universiteit. Als voorbeeld geeft ze een editie van De Groene Amsterdammer uit 1936 waar Erasmus op de omslag staat, omringd door mensen die protesteren tegen de toenemende oorlogsdreiging in Europa. “Het is een object uit de tijd dat laat zien hoe Erasmus werd gebruikt om de samenleving te bekritiseren.” Erasmus staat bekend als pacifist, onder andere door zijn essay Klacht van de vrede, waarmee hij in 1517 pleitte voor een vredige samenleving. Op het magazine staat hij zo symbool voor de strijd tegen oorlog.
De tentoonstelling bestaat uit vier onderdelen. Met The Man wordt gekeken naar wie Desiderius Erasmus was, The Myth laat zien hoe Erasmus door de jaren geïnterpreteerd is, The Legend gaat over zijn rol als icoon van de stad Rotterdam, en tot slot gaat The University over de connectie met de Erasmus Universiteit. “Ik wilde iets zeggen over Erasmus en de universiteit, maar dat kon niet zonder iets te zeggen over wie Erasmus was. Het is een soort chronologie van de man naar de universiteit”, vertelt Sanne. In de tentoonstellingen presenteert ze niet haar eigen onderzoek, maar toch zal de tentoonstelling deel uitmaken van haar proefschrift. “Ik geef een overzicht van wat er is tentoongesteld. Zo vormt het een soort intermezzo, wat luchtigs tussen het onderzoek.”
Werelderfgoed
Voor de tentoonstelling werkte Steen samen met John Tholen, conservator bij de Bibliotheek Rotterdam. “Ik had een idee, maar geen objecten”, vertelt Sanne. Ze werkte al vaker samen met Tholen en verkreeg via hem verschillende boeken, brieven en andere documenten uit de Erasmuscollectie van de Bibliotheek Rotterdam, die onlangs tot werelderfgoed werd benoemd. De tentoonstelling is verder aangevuld met boeken van het Rotterdamsch Leeskabinet en de universiteitsbibliotheek, en met penningen van het Nederlands Economische Penning Kabinet. Zo is er uit de collectie van de Bibliotheek Rotterdam bijvoorbeeld een ‘blijspel met zang’, een theaterstuk, over het leven Erasmus te zien.
De tentoonstelling werd donderdag geopend in de Senaatszaal van de universiteit. Na een openingswoord van de curator en haar collega’s verplaatsen de aanwezigen zich naar de universiteitsbibliotheek, waar de tentoonstelling feestelijk geopend is. Onder de genodigden waren vooral medewerkers van de Erasmus School of Philosophy, het Rotterdamsch Leeskabinet en de organisatie van de Erasmusweek, een week die in het teken staat van de nalatenschap van Erasmus.
De tentoonstelling is tot 24 januari te zien op de eerste verdieping van de universiteitsbibliotheek. De penningen van het Nederlands Economisch Penning Kabinet zijn apart te zien in de Erasmus Gallery. Daarnaast is er een online tentoonstelling te zien via deze link.
