Op maandag 11 juni 2023 kreeg iedereen op de Erasmus Universiteit Rotterdam ineens te maken met een eigenaardig verschijnsel.
Plotseling was iedere e-mail, ieder Word-document, ieder doodgewoon met Microsoft-software gegenereerd stukje informatie voorzien van een klein label. Niet een label bedacht door een universiteit die zich wanhopig probeert te profileren als een duurzame of sociaal vooruitstrevende organisatie, maar een symbool van geslotenheid: “Classificatie: Intern.”
Topgeheim
Onze openbare universiteit was in één nacht veranderd in een special operations-missie, waarbij iedere met smiley’s gevulde e-mail, ieder conceptartikel voor publicatie, iedere lunchafspraak ineens als topgeheim werd aangemerkt. Hoewel sommigen dit soort James Bond-achtige foefjes wel spannend vinden, wijst deze IT-stunt op een veel zorgwekkender ontwikkeling. Om mysterieuze redenen die schuilgaan achter dooddoeners als ‘veiligheid’ en ‘beveiliging’, zijn de kenniswerkers van de Erasmus Universiteit Rotterdam ineens het doelwit geworden van een (constante) intimidatiecampagne.
Let wel, de officiële argumenten om alles te classificeren vormen op zichzelf geen intimidatie, maar het is wel een gevolg daarvan. Er zijn vast goede IT-redenen om docenten en studenten de duimschroeven aan te draaien. Maar zonder ons ook maar te vragen of dit noodzakelijk of nuttig is, wordt schielijk van bovenaf besloten onze computers binnen te dringen (zelfs mijn computer thuis, waarop ik dit schrijf), bezit te nemen van onze programma’s en documenten, en daarover een willekeurige macht uit te oefenen. Oude Word-documenten van twintig jaar geleden zijn ineens voorzien van het label ‘Classificatie: Intern’ als ik ze open. Ik heb het gevoel dat me geweld wordt aangedaan.

Psychologische muur
Cory Doctorow, pionier op het gebied van internetvrijheid, zou dit ‘monopolistische controle over informatiesystemen’ noemen, in dit geval gericht op de communicatie van een zogenaamd ‘vrije’ en ‘open’ universiteit. Maar waarom zou ieder document dat we creëren of verzenden van een label moeten worden voorzien? Het invoeren van het label ‘Classificatie: Intern’ roept de vraag op: wat hebben we te verbergen? En voor wie? Als we een dergelijke psychologische muur optrekken, zij het om iets buiten of iets binnen te houden, creëren we dan niet een verdere belemmering voor de open discussie die een universiteit juist moet stimuleren? Als we de politie op demonstranten afsturen of IT-obstakels creëren, vergroten we dan niet de kloof tussen een generatie die het hoofd zal moeten bieden aan de talrijke toekomstige crises en een instelling waar zij het nodige hopen te leren? Verticale instellingen hebben de plicht deelname en discussie van onderaf te stimuleren en de communicatiekanalen van hun medewerkers en studenten niet verder te doen verstoppen.
Zinloos label
De wantrouwige mentaliteit die bij sommigen in de mode lijkt te zijn, laat zien dat ‘Classificatie: Intern’ slechts een symptoom is van een breder patroon. Onze universiteit staat er weliswaar om bekend dat zij in achterkamertjes deals sluit met oliebedrijven over de inhoud van het onderwijsprogramma, maar de EUR beheert geen patiëntendossiers en houdt zich doorgaans niet bezig met geheim fundamenteel onderzoek. En voor zover we al met vertrouwelijke informatie werken, moeten we er als academici met alle toetsings- en ethische commissies en de trainingen die we volgen, zelf donders goed voor kunnen zorgen dat er in geval van gevoelige informatie passende voorzorgsmaatregelen worden genomen. Overal een zinloos label op plakken, is voor juristen misschien een vorm van zorgvuldigheid of plausibele ontkenning, maar voor de rest van ons is het alleen maar een last – een schandvlek.
Een e-mail aan een collega om haar te feliciteren met de geboorte van haar kind of de samenwerking met een collega op onze eigen of een andere universiteit hoeft niet standaard van het label ‘Classificatie: Intern’ te worden voorzien. Voor interne communicatie is het overbodig. Bij externe communicatie is het een belediging. En elke keer als ik en die duizenden anderen moeten uitvinden hoe dit automatische label kan worden verwijderd, zijn we daar tijd aan kwijt. En dat gaat al snel om uren, duizenden uren per jaar aan verspilde tijd, en op een groot aantal mensen betekent dit dat onze universiteit kostbare middelen verkwanselt door ons te belemmeren in ons werk.
Contraproductief
Door standaard ergens een label op te plakken, wordt dat label per definitie overbodig. Door overal ‘Classificatie: Intern’ of wat dan ook op te zetten, heeft het twee dagen later al iedere betekenis verloren. IT had misschien eens kunnen overleggen met een filosoof die verstand van logica heeft of een psycholoog die vertrouwd is met de menselijke psychologie alvorens zo’n dom plan in gang te zetten. Op papier zag het er vast goed uit, maar in de praktijk werkt het contraproductief.
De geest van privacy uithollen met het excuus dat je de letter van de wet volgt, is spotten met de AVG. Onze universiteit moet dit beleid onmiddellijk terugdraaien en onze wetenschappelijke kennis en deskundigheid gebruiken om ervoor te zorgen dat dit soort slechte ideeën geen kans meer krijgen.
“Overal een zinloos label op plakken, is voor juristen misschien een vorm van zorgvuldigheid of plausibele ontkenning, maar voor de rest van ons is het alleen maar een last – een schandvlek.”
Ook deze EUR jurist ergert zich mateloos aan de melding “Classificatie: Intern” in de footer van ieder met een externe partij af te sluiten contract. En in het kader van de van een publieke universiteit geeiste – en daarmee in veel contracten op voorspraak van EUR opgenomen bepaling omtrent – transparantie is aanpassing naar “Confidential” veelal ook geen oplossing.
Wat een slechte column. Totaal niet informatief (bv waarom dit label of wat probeerde IT hiermee te doen, wordt niet verklaard) en is mateloos giftig. Tjokvol met rare aannames en ongefundeerd suggesties. Lijkt meer op een complottheorie dan een tekst geschreven door een filosoof.
Ik ben na de derde alinea gestopt met lezen. Dit hijgerige, niet onderbouwde stuk is wat mij betreft een academicus onwaardig.
Ben er niet mee eens. Ik vind het juist goed dat de IT up-to-date blijft met security en het veilig houden van onze bestanden. Voor zo ver ik het weet werd dit ook netjes op tijd gecommuniceerd.
Hmmm ik dacht leuke en interessante artikelen te lezen, maar wordt een beetje pulp op deze manier.
Reageren niet meer mogelijk.