Het gebeurt overal: in de kroeg, bij studentenverenigingen en in de woonkamer. Alcohol drinken lijkt een onmisbaar onderdeel van het studentenleven te zijn. Dat moet anders, besloot de Rijksoverheid in 2018. Overmatig en zwaar alcoholgebruik moet in de toekomst een minder zelfsprekend onderdeel van het studentenleven worden, staat in het Nationaal Preventieakkoord. In het hoger onderwijs is er volgens de overheid veel winst te behalen, omdat daar nog weinig preventieve maatregelen genomen worden.
Het Nationaal Preventieakkoord en het Trimbos-instituut houden de volgende betekenissen aan:
- Overmatig alcoholgebruik: meer dan 21 glazen alcohol per week voor mannen en meer dan 14 glazen voor vrouwen.
- Zwaar alcoholgebruik: minstens een keer per week zes glazen voor mannen en vier voor vrouwen.
Redenen genoeg voor het College van Bestuur om zich te commiteren aan het Nationaal Preventieakkoord. Het doel: tussen 2018 en 2040 daalt het aantal studenten dat overmatig en zwaar drinkt met 50 procent.
Welke stappen heeft de universiteit sinds 2018 gezet?
Alcoholbeleid op de universiteit is niet nieuw. Het CvB heeft al jaren afspraken over alcoholgebruik met studentenverenigingen. Ook hadden studentpsychologen en het programma Studentenwelzijn al aandacht voor het onderwerp. Maar sinds het Nationaal Preventieakkoord is het de bedoeling dat alcoholgebruik onder studenten nog meer in de schijnwerpers komt te staan.
Dat gebeurt op twee manieren. Ten eerste hebben medewerkers die vaak contact hebben met studenten, zoals mentoren en studentpsychologen, hun kennis over middelengebruik het afgelopen jaar bijgespijkerd, zegt de woordvoerder van de universiteit. Daardoor kunnen zij risicovol gebruik nu beter herkennen. Hierbij is Youz, een Rotterdamse instelling voor verslavingszorg, betrokken geweest. Sindsdien hebben studentbegeleiders nauwer contact met verslavingszorg, waardoor zij studenten met verslavingsproblemen ‘actief’ doorverwijzen, aldus de woordvoerder.
Ten tweede wordt alcohol een vast thema van het programma Studentenwelzijn, zegt de woordvoerder. Maar tot nu toe biedt het Student Wellbeing Platform alleen een overzicht van hulpaanbieders op de universiteit, zoals studentpsychologen en online coaches. Op het platform komt dit jaar een pagina over alcoholgebruik. Op die pagina verschijnt waarschijnlijk een online zelftest. Alcoholgebruik krijgt ook aandacht tijdens de jaarlijkse Student Wellbeing Week en bij activiteiten in de Living Room.
Welke afspraken zijn er met studentenorganisaties?
Ieder jaar ondertekenen studentenorganisaties een overeenkomst met het College van Bestuur, staat op de pagina over het alcoholbeleid. Dat bevestigen meerdere studentenorganisaties. Daarin is afgesproken dat de organisaties tijdens de ontgroening geen alcohol mogen schenken aan eerstejaars studenten. Verschillende verenigingen laten ook weten dat zij alleen bier en wijn mogen schenken bij andere evenementen.
Studentenorganisaties moeten zich ook houden aan een gedragscode die eist dat het bestuur erop toeziet dat leden of deelnemers de Drank- en Horecawet naleven. Die wet schrijft onder meer voor dat je geen alcohol mag schenken aan jongeren onder de achttien jaar en dat je dronken mensen niet mag toelaten. De gedragscode verplicht de organisaties ook om incidenten in strijd met de gedragscode te melden bij de universiteit.
Enkele studentenorganisaties zijn zich niet bewust van de afspraken met de universiteit. De secretaris van een internationale vereniging zegt via de mail dat er geen overeenkomst is met de universiteit over alcohol. Bestuursleden van een andere internationale vereniging zeggen alleen de alcoholregels tijdens de Eurekaweek te kennen.
Sommige studentenorganisaties hebben een alcoholbeleid dat losstaat van de universiteit. De vijf gezelligheidsverenigingen die vallen onder de Rotterdamse Kamer van Verenigingen (RKvV) moeten zich houden aan het alcoholbeleid van de RkvV, laat voorzitter Judith Noordhuis weten. “Bestuursleden van een vereniging moeten bijvoorbeeld een lid benaderen wanneer die zich vanwege alcoholmisbruik misdragen heeft”, zegt Noordhuis. “Ook moet barpersoneel een online cursus volgen. Daarin leren ze bijvoorbeeld hoe je schenkt en aan wie je schenkt.” De RKvV-verenigingen moeten zich ook houden aan de gedragscode van de universiteit en de regels van de Eurekaweek.
Wat is het alcoholbeleid tijdens de Eurekaweek?
Voor de introductieweek van dit jaar heeft het Eurekaweekbestuur een nieuw alcohol- en drugsbeleid opgesteld. Een greep uit de regels: op sommige dagen mag alcohol pas gedronken worden vanaf twee uur ’s middags, sterke drank en drankspellen zijn verboden, er mag geen korting gegeven worden op alcoholische drankjes, en non-alcoholische opties moeten altijd beschikbaar zijn. Ook mogen partners het woord ‘biertje’ niet gebruiken in advententies. De regels gelden alleen voor het programma dat georganiseerd wordt door het bestuur van de Eurekaweek. Activiteiten van studentenorganisaties vallen buiten dit beleid.
Welke regels zijn er omtrent alcohol op de campus?
Op de campus wordt op dit moment alleen bij Café In de Smitse, het Erasmus Paviljoen en de Spar alcohol verkocht. Maar sterke drank is daar niet beschikbaar. Als horecagelegenheid moeten Café In de Smitse en het Paviljoen de Drank- en Horecawet naleven. Verder zijn er geen andere eisen voor deze horecagelegenheden.
Bij restaurants en koffiebarretjes van Vitam mag er volgens de vergunning geen alcohol verkocht worden, vertelt manager Michel Flaton. Uitzondering zijn borrels in het restaurant, waar alleen bier en wijn wordt geschonken.
In de Food Plaza mag wel alcohol verkocht worden, maar in 2014 hebben alle ondernemers zelf besloten om dat niet meer te doen, vertelt Marc van Hooijdonk van Tosti World namens de ondernemers. “Bij Tosti World bleef een traytje bier twee maanden staan”, zegt hij. “Bovendien past het niet bij de Food Plaza, dat vooral ’s middags druk is. En bij sommige concepten past bier niet in het assortiment, zoals dat van Starbucks.”
Het CvB ziet op dit moment geen noodzaak om de beschikbaarheid en verkoop van alcohol op de campus te beperken, zegt de woordvoerder. De reden: “Alcoholproblematiek lijkt zich met name voor te doen bij verenigingen en in het privéleven, meer dan dat het een probleem is op de campus.”
Janna Cousijn, verslavingsonderzoeker aan de EUR, vraagt zich af waarom het zo normaal gevonden wordt om alcohol te drinken op de campus. “Alcohol doet veel meer dan alleen potentie geven tot verslaving. Veel alcohol drinken kan op de lange termijn leiden tot kanker en hart- en vaatziektes. Het is een giftig goedje”, zegt ze. “Op de universiteit gaat het om de positieve ontwikkeling van studenten en medewerkers. Waarom zou je die dan een soort drugs geven? Wiet, sigaretten en gokmachines zijn ook niet toegestaan op onderwijsinstellingen.”
Op sommige andere universiteiten gelden er strengere regels. Zo mag er op Universiteit Utrecht en TU Delft geen alcohol gedronken worden voor vijf uur ’s middags. Die regel geldt ook op een faculiteit van de Universiteit van Amsterdam.
Hoe weet de universiteit of haar alcoholbeleid vruchten afwerpt?
Het is niet te zeggen of het alcoholgebruik onder studenten sinds 2018 is afgenomen. Pas in 2021 hield Trimbos, het kenniscentrum voor onder meer middelengebruik, voor de eerste keer een studentmonitor waarin het alcoholgebruik onder studenten in het hoger onderwijs onderzocht wordt. De resultaten van de tweede meting verschijnen eind dit jaar, zegt een Trimbos-woordvoerder. De cijfers van twee jaar geleden laten in ieder geval zien dat studenten veel alcohol drinken: bijna alle studenten (94 procent) drinken alcohol, waarvan maar liefst 11 procent overmatig en 16 procent zwaar.
Universiteiten kunnen meedoen aan de studentmonitor van Trimbos en een rapport over de eigen studenten ontvangen. Daarin staat informatie over het alcoholgebruik van de eigen studenten. De EUR doet hieraan mee, maar het eigen rapport is voor intern gebruik en dus niet openbaar. Uit de monitor Studentenwelzijn van de universiteit, die gelanceerd is tijdens de coronacrisis, blijkt dat het aantal Rotterdamse studenten dat overmatig drinkt tussen 2020 en 2021 heel licht is toegenomen: van 3.64 naar 4.3 procent.
‘Overmatig alcoholgebruik’ heeft in de monitor Studentenwelzijn een andere betekenis dan in het Nationaal Preventieakkoord en de onderzoeken van Trimbos. De monitor van de universiteit is gebaseerd op de Alcohol Use Disorder Identification Test (AUDIT) van de WHO. In een survey worden tien vragen gesteld, waarbij er per vraag een score van 0 tot 4 mogelijk is. 0 houdt in dat iemand geen alcohol drinkt. Een eindscore boven de 8 duidt op een grote kans op overmatig alcoholgebruik.
De situatie met betrekking tot alcoholgebruik wordt volgens de woordvoerder ‘doorlopend gemonitord’. “De monitoring gebeurt voornamelijk op basis van het contact tussen de universiteit en de studentenorganisaties, signalen die ons bereiken vanuit evenementen, en individuele meldingen of signalen van studenten.”
En wat te zeggen van coke? Een lijntje coke is bijna normaal geworden, ook in het uitgaansleven maar zware drugscriminaliteit wordt hierdoor in stand gehouden. Een lijntje is niet zo onschuldig. Stop ermee!
Waarom ga je het over cocaïne hebben? Het artikel gaat over alcohol, óók een schadelijk middel. Wat ga je zeggen als er een artikel over cocaïne komt? Klagen dat heroïne niet vernoemd is?
Reageren niet meer mogelijk.