Ze vielen op de campus altijd op, de studenten van het Hoger onderwijs voor ouderen (Hovo): het grijs tussen het groen. Jaarlijks volgden rond de tweeduizend – vaak – oudere cursisten één van de tachtig tot honderd cursussen van het Hovo, onderdeel van de Erasmus Academie voor post-initieel onderwijs.
Financiële zorgen
Wilde je altijd al meer weten over de opera’s van Verdi, de ontwikkeling van de Baltische landen of kwantumfysica, maar was er nooit tijd om te studeren? Dan ging je – vaak na je pensioen – naar het Hovo, waar je college kreeg van hoogleraren en onderzoekers van verschillende universiteiten.
Nu valt in Rotterdam het doek voor het Hovo. De Erasmus Academie, waar het Hovo vijftien jaar geleden werd ondergebracht, kan het financieel niet meer bolwerken. Het structurele karakter van de tekorten en het ontbreken van een duurzaam, rendabel perspectief, zijn de belangrijkste oorzaken van dit besluit, zegt Ad Hofstede, directeur van de Erasmus Academie.
De Erasmus Academie valt onder de holding waarin de Erasmus Universiteit haar commerciële activiteiten heeft ondergebracht en moet daardoor kostendekkend zijn. Toen de jaarlijkse garantiesubsidie van 85.000 euro vanuit het College van Bestuur vijf jaar geleden stopte, lapte de Erasmus Academie in totaal zeven ton bij. Dat was volgens Hofstede niet meer vol te houden.
Genadeklap
De pandemie gaf de genadeklap. Daardoor moesten de cursussen online en trokken ze veel minder deelnemers. Hofstede overwoog een laatste poging met een overbruggingskrediet, maar dat zou, met de aanhoudende pandemie, geen soelaas geboden hebben. Daarom is per direct de stekker eruit getrokken. Lopende cursussen worden afgemaakt, maar het voorjaarsprogramma, dat al bijna af was, gaat niet door.
Belangrijke invulling
Met pijn in het hart, zegt Hofstede. “Voor een oudere groep cursisten was Hovo een belangrijke invulling van hun leven. We zien dat ook terug in de reacties op ons bericht. Mensen kwamen naar de campus, ontmoetten elkaar en naar ik begreep vonden sommigen zelfs de liefde. Het is een generatie die vlak voor en na de oorlog is geboren, voor wie studeren niet zo vanzelfsprekend was en die via het Hovo toegang kreeg tot academisch onderwijs.”
Met de kritiek, die in veel reacties te lezen is, dat het ‘typisch is voor de EUR’ om meer te geven om rendement dan om onderwijs, is Hofstede het niet oneens. “Ik ben van mening dat zoiets als het Hovo thuishoort op een universiteit. Zeker in het kader van het Leven lang leren-debat is het belangrijk om als universiteit op een laagdrempelige manier academisch onderwijs aan te bieden aan groepen voor wie dat niet vanzelfsprekend is. Niet alleen ouderen. Maar het moet dan niet zijn ondergebracht in een bv die gericht is op rendement.”
Hofstede benadrukt dat de Erasmus Academie op het gebied van Leven lang leren en ontwikkelen zeker een rol blijft spelen binnen de universiteit. “We blijven opleidingen en masterclasses aanbieden voor professionals.”
Overname?
Er is een sprankje hoop voor de trouwe cursisten. Ook het Hovo Nijmegen stopte recent met haar activiteiten. Hovo Utrecht en Brabant hebben de cursussen in Nijmegen vervolgens overgenomen. Leiden, Amsterdam en Noord-Nederland hebben nog Hovo’s die verbonden zijn aan de lokale instellingen voor hoger onderwijs. Hofstede: “Mogelijk dat het Hovo een plekje kan krijgen in het Leven lang leren-programma van de samenwerking tussen de universiteiten van Delft en Rotterdam.”