Waarom het voor buitenlandse studenten zinvol is om Nederlands leren

Of het nu gaat om sociale integratie, inzicht in de cultuur of je voorbereiden op je toekomstige carrière, ze benadrukken allemaal het belang van het leren van de taal. Loopbaanadviseur aan de Erasmus Universiteit Laura de Reus: “Er zijn niet zoveel vacatures waarbij de beheersing van het Nederlands geen voorwaarde is. Maar vaak worden studenten pas vrij laat met deze realiteit geconfronteerd.”

Domen Peder (masterstudent Clinical Psychology) begon in juni met een cursus Nederlands en heeft net het beginnersniveau afgerond. Aanvankelijk was hij niet van plan om hier heel lang te blijven, maar toen hij besefte dat hij Nederland een leuk land vond, is hij met Nederlandse les begonnen. Het leren van de taal is precies wat je moet doen als je in het buitenland woont, vindt Domen, en niet alleen omdat het nuttig is om de brieven van de gemeente te kunnen lezen en te begrijpen. “Als ik hier wil werken, heb ik meer kansen als ik tweetalig ben. En zelfs als ik een baan vind waarvoor alleen beheersing van het Engels vereist is, dan nog is het veel leuker om te kunnen communiceren met de mensen met wie je werkt, in hun eigen taal. Ik denk echt dat het helpt om goede professionele relaties op te bouwen.” Hij benadrukte ook het belang van netwerken en het feit dat de meeste netwerkevenementen in het Nederlands zijn.

Domen vindt ook dat je meer kunt opgaan in je sociale omgeving door Nederlands te leren. Hij ziet een soort scheiding tussen buitenlandse en Nederlandse studenten, deels veroorzaakt door de taalbarrière: “Deze twee groepen mengen niet, deels omdat Nederlandse studenten liever hun eigen taal spreken. Maar dat verandert misschien als je laat zien dat je gemotiveerd bent om te integreren en geïnteresseerd bent in de Nederlandse cultuur.”

“Nederlands is mijn moedertaal”, zegt Mariam Shaaban (bachelorstudent Management of International Social Challenges). Maar ik volg een Engelstalige studie, en daarom heb ik veel niet-Nederlandse vrienden. Bijna allemaal spreken ze een beetje Nederlands, de dingen die je leert via eenvoudige gesprekjes in winkels en dergelijke. Maar geen van hen spreekt de taal vloeiend. Toch vind ik dat Nederlands leren belangrijk is, zodat je niet alleen kunt communiceren in de academische omgeving maar ook in andere situaties. En dan blijf je ook beter op de hoogte van culturele zaken en krijg je meer inzicht in de cultuur.”

Wat betreft de werkomgeving is Mariam van mening dat de noodzaak om de taal te leren vooral afhangt van de aard van de baan. “Als het werk is dat je vooral met je handen doet, is het niet echt belangrijk om Nederlands te spreken en mee te kunnen praten in culturele discussies. Veel van mijn buitenlandse vrienden hebben vrij gemakkelijk een baan kunnen vinden.”

Maar als je wilt integreren en de Nederlandse cultuur goed wilt leren begrijpen, ligt de zaak anders. Volgens Mariam liggen de meest interessante aspecten van de Nederlandse cultuur verborgen in de taal. “Veel aspecten van de Nederlandse cultuur ontdek je via de taal. De Nederlands cultuur is nogal droog en sober, en dat wordt weerspiegeld in de uitdrukkingen die we gebruiken. Neem bijvoorbeeld de uitdrukking ‘Met de deur in huis vallen’; dat is voor een buitenlandse student misschien moeilijk te begrijpen.”

Buitenlandse studenten vertellen loopbaanadviseur Laura de Reus vaak over gebrek aan tijd om de Nederlandse taal te leren. “’Ja maar Nederland is zo’n internationaal land!’, hoor ik studenten steeds weer zeggen als we hen waarschuwen voor toekomstige functie-eisen. We benadrukken dan dat er niet veel vacatures zijn voor afgestudeerden die alleen maar Engels spreken. Natuurlijk hangt het ook af van wat voor werk je gaat doen. Maar als je voor een Nederlandse klant gaat werken, dan moet je Nederlands echt goed zijn.”

De Reus vindt dat het de Nederlanders zelf zijn die voor verwarring zorgen. “Volgens mij laten we graag zien dat we heel ruimdenkend zijn. We bieden veel Engelstalige studieprogramma’s, en we creëren een beeld dat het geen enkel probleem als je geen Nederlands spreekt en dat je het als buitenlandse student in Nederland heel gemakkelijk hebt. Maar de andere kant van het verhaal is dat er in de praktijk niet veel banen voor hen beschikbaar zijn. Helaas zien studenten deze realiteit pas onder ogen wanneer ze klaar zijn met hun studie en beginnen te solliciteren. Ze worden zich pas vrij laat bewust van het belang van Nederlands spreken. Na twee maanden vol afwijzingsbrieven komen ze dan naar ons.”

“Iedereen heeft een gelijke kans op een succes in hun carrière, ondanks de opleiding”, voegt De Reus nog toe. “Maar deze kansen nemen alleen maar toe als je Nederlands leert.” Haar belangrijkste advies? “Studenten zouden meer zelfinzicht moeten hebben. Ze moeten erachter zien te komen wat hun kwaliteiten en waarden zijn. Naast motivatie en interesses zijn dat zaken die richting kunnen geven aan hun toekomstige carrière.”