De baggertegels van Eva: ‘Je moet erop vertrouwen dat je een goed idee hebt’

Veel mensen zullen bagger kennen als een woord voor rotzooi of waardeloos, maar letterlijk gezien is bagger een modderige reststroom afkomstig uit rivieren. Aangezien bagger niet echt vruchtbare grond is, is er geen verdere benutting voor, terwijl het veel tijd, geld en emissie kost om de bagger te vervoeren. Daarom heeft Waterweg een oplossing voor dit probleem bedacht.

Tijdens haar studie Liberal Arts & Sciences aan het Erasmus University College is bij Eva Aarts de nood van klimaatverandering doorgedrongen. “Onze huidige lineaire economie houdt geen rekening met de schade die afvalstromen aan de wereld brengen”, vertelt Eva. Daarom raakte ze gemotiveerd om een verdienmodel te bedenken waarbij je de schadekosten van de afvalstromen omzet in iets dat weer waarde toevoegt aan de economie. Dit is een van de redenen waarom zij besloot mee te doen aan de BlueCity Circular Challenge, een project om van schijnbaar waardeloze restproducten iets waardevols te maken. In zes weken tijd werkten studenten van verschillende universiteiten in teams aan een project om reststromen weer nuttig te maken.

“Ik vind studeren heel erg leuk, maar ik miste het om echt iets te doen”, zegt Eva. “Ook wilde ik echt aan anderen laten zien dat het mogelijk is om op een andere manier te produceren, en dat er zowel economisch als ecologisch als sociaal aan te verdienen valt terwijl je geen schade doet aan het klimaat.”

Verschillende bedrijven met reststromen werken samen met BlueCity, en de studenten kregen de keus om met een van deze reststromen te gaan werken. Zo ging Eva samen met drie andere studenten aan de slag met bagger van het Hoogheemraadschap van Delfland. Het team is toen meteen begonnen met experimenteren met het materiaal. “We dachten: we gaan het maar gewoon proberen, we kennen dit materiaal niet maar kijken wat er komt en hoe we dat kunnen verbeteren. Zodoende zijn we dingen gaan toevoegen aan de bagger, bijvoorbeeld kalk, en gaan persen en verhitten. Zo kwamen we erachter dat we een hele stevige stof konden maken.” Uiteindelijk rolde er uit het geëxperimenteer een water passerende tegel, door een ontwerp van verschillende stroken die met elkaar in verbinding staan. Met hun product wonnen zij de BlueCity Circular Challenge en het bijbehorende prijzengeld van 5.000 euro.

Maar met 5.000 euro alleen start je niet zomaar even een bedrijf. Ze wonnen nog eens een aanvullende 25.000 euro met de Circular Innovation Challenge van de Unie van Waterschappen. Verder zijn ze in gesprek gegaan met andere mogelijke investeerders en vragen ze zo veel mogelijk subsidies aan. “Dat is misschien nog wel de enige tegenslag die we tot nu toe hebben gehad. Het kost zo veel tijd om alle investeringen en subsidies aan te vragen, terwijl je die niet altijd krijgt. Dat is soms wel heel frustrerend.”

Hoewel niet iedereen altijd daadwerkelijk investeert, zijn wel veel mensen geïnteresseerd in de baggertegel van Waterweg, aldus Eva. Het baggerprobleem is immers een wereldwijd probleem, maar ook het idee van de circulaire economie spreekt mensen aan. “Het leukste van dit project is dat we zo veel verschillende mensen spreken. Laatst spraken we nog met een architect die zei dat hij bagger wel als geschikt bouwmateriaal ziet. Dit motiveert ons om in de toekomst meer toepassingen van bagger te ontwikkelen, zoals een muur of vloer.”

Het volgende onderdeel in het bedrijfsplan is een pilot die in augustus zal beginnen in Delfland. Daarbij gaat Waterweg met een mobiele baggerfabriek op locatie tegels maken. “Het transport van de bagger naar de opslaglocaties, en vooral het opslaan van de bagger, kost veel geld en is vervuilend. Wij willen deze economische en ecologische kosten vermijden door op locatie te fabriceren.”

Bagger wordt uit de rivieren gehaald met behulp van baggerschepen, waarna de bagger normaal gesproken in een container wordt gedaan. Vervolgens wordt de bagger naar een opslaglocaties vervoerd, waarna het eigenlijk geen functie meer heeft. “Wij gaan de bagger nu direct afnemen om de economische en ecologische kosten te vermijden. De bagger wordt eerst deels ontwaterd, waarna we het in een mal stoppen en tot een tegel persen. Wij hebben een prototype gemaakt waarbij we van alles toevoegen aan de bagger om te zorgen dat het een stevige maar waterdoorlatende tegel wordt. Maar ook dit blijven we steeds onderzoeken en verbeteren.”

Hoewel de expertise er is om een baggertegel te maken, is het nog geen daadwerkelijk product. Het is daarom een lange-termijn-project om te zien of de tegel over een paar jaar nog steeds goed werkt. Het uiteindelijke doel is om een fabriek op te zetten, een project dat nog jaren kan duren. “Het maakt niet uit dat het een lange termijn project is. Als ik iets kan doen aan een probleem, dan doe ik dat. We kunnen beter vroeg beginnen met de transitie naar een circulaire economie, want verandering is een feit, het heeft helemaal geen zin om je daartegen te verzetten. Er zijn veel manieren om een probleem te benaderen, en iedereen kan helpen op een manier die het beste bij hem of haar past.”

Eva’s oplossing is dus om het heft in eigen handen te nemen. Voor Eva is dit ook vooral een morele kwestie, want het bedrijf maakt nog geen winst. “Het is niet snel geld verdienen, we zitten nog in de opbouwfase waarin je vooral een netwerk moet opbouwen en dat duurt nou eenmaal een tijd. We hebben wel allemaal die commitment gemaakt en vinden het niet erg dat het lang duurt. Je bent immers een sector aan het veranderen.” Op de lange termijn is er volgens Eva wel veel geld te verdienen aan de transitie naar de circulaire economie.

Het heft in eigen handen nemen is dus de manier die het beste bij Eva past. Volgens eigen zeggen komt dat door haar ondernemende persoonlijkheid, maar ook door de probleemoplossende houding die ze in haar studie aanleerde. Voor studenten met ondernemende ambities heeft ze nog een tip: “Je moet graag genoeg willen dat het lukt. Schroom niet om mensen te mailen, en heb er vertrouwen in dat je een goed idee hebt. Als het niet zo is, zeggen mensen het toch wel tegen je. Het proces is een leercurve, je moet gewoon lef hebben en ervoor gaan.”